PAGSISIYASAT NG BIBLIA UNANG AKLAT LUMANG TIPAN
HARVESTIME INTERNATIONAL INSTITUTE
Ang kursong ito ay bahagi ng Harvestime International Institute, isang programang inihanda upang mabigyang kakayahan ang mga mananampalataya tungo sa mabisang pagaaning espirituwal.
Ang batayang paksa ng pagsasanay na ito ay ituro ang mga itinuro ni Jesus, kung paanong ang mga mangingisda, kolektor ng buwis at iba pa, ay binago Niya at naging mga mabubungang Cristiano at ang mga ito ay naghatid ng ebanghelyo sa kanilang daigdig na may kapahayagan ng kapangyarihan.
Ang manwal na ito ay isang kurso na kabilang sa ilang mga modules ng kurikulum na gumagabay sa mga mananampalataya mula sa pagmamasid, tungo sa pagsasagawa, pagpaparami, at pagsasangkot upang maabot ang ebanghelisasyon.
Para sa dagdag na impormasyon tungkol sa mga dagdag ng mga kurso, sumulat sa:
Harvestime International Institute
14431 Tierra Dr.
Colorado Springs, CO 80921
U.S.A.
© Harvestime International Institute
NILALAMAN
Paano Gamitin Ang Manwal Na Ito . . . . . . .I
Mga Mungkahi Para sa Samasamang Pagaaral . . . . .II
Pambungad Ng Kurso . . . . . . . . 1
Mga Layunin ng Kurso . . . . . . . . 2
PAMBUNGAD PARA SA BIBLIA
1. Pagpapakilala Sa Biblia . . . . . . . .
3
2. Ang Mga Aklat Ng Biblia . . . . . . . 14
3. Mga Salin Ng Biblia . . . . . . . .
35
4. Ang Pambungad Sa
Pagbalangkas . . . . . . 40
ANG LUMANG TIPAN
Pambungad Sa Mga Aklat Ng Batas . . . . . . .
45
5. Genesis . . . . . . . . . .
46
6. Exodo . . . . . . . . . .
51
7. Levitico . . . . . . . . . .
57
8. Mga Bilang . . . . . . . . . 61
9. Deuteronomio . . . . . . . . . 66
Pambungad Sa Mga Aklat Ng Kasaysayan . . . . . . 70
10. Josue . . . . . . . . . .
71
11. Mga Hukom . . . . . . . . . 75
12. Ruth . . . . . . . . . .
81
13. I at II Samuel . . . . . . . . . 85
14. I at II Mga Hari . . . . . . . . . 90
15. I at II Cronica . . . . . . . . . 96
16. Ezra . . . . . . . . . . 100
17. Nehemias . . . . . . . . . . 104
18. Esther . . . . . . . . . . 109
Pambungad Sa
Aklat Ng Mga Tula . . . . . . . 114
19. Job . . . . . . . . . . 115
20. Mga Awit . . . . . . . . . .
120
21. Mga Kawikaan . . . . . . . . .
126
22. Eclesiastes . . . . . . . . .
130
23. Ang Awit ng mga Awit . . . . . . . .
134
Pambungad Sa
Mga Aklat Ng Propesiya/ Paghula . . . . . 138
24. Isaias . . . . . . . . . . 141
25. Jeremias . . . . . . . . . . 146
26. Mga Panaghoy . . . . . . . . . 150
27. Ezekiel . . . . . . . . . . 154
28. Daniel . . . . . . . . . . 158
29.
Oseas . . . . . . . . . .
164
30.
Joel . . . . . . . . . .
168
31.
Amos . . . . . . . . . .
172
32.
Obadias . . . . . . . . . .
176
33.
Jonas . . . . . . . . . .
180
34.
Mikas . . . . . . . . . .
184
35.
Nahum . . . . . . . . . .
188
36.
Habakkuk . . . . . . . . . 192
37.
Zefanias . . . . . . . . . .
196
38.
Hagai . . . . . . . . . .
200
39.
Zakarias . . . . . . . . . .
203
40.
Malakias . . . . . . . . . .
208
Mga Sagot Sa Pansariling Pagsusulit . . . . . . .
212
PAANO GAMITIN ANG MANWAL NA ITO
PORMAT NG MANWAL
Mga Layunin: Ito ang mga layuning na dapat maabot sa pagaaral ng kabanata. Basahin muna ang mga ito bago simulan ang aralin.
Susing Talata: Ang talatang ito ang nagbibigay diin sa kaisipan ng kabanata. Isaulo ito.
Nilalaman ng Kabanata: Pagaralan ang bawat seksyon. Gamitin ang iyong Biblia sa pagtingin sa mga reperensya na hindi nalimbag sa manwal.
Pangsariling-Pagsusulit: Isagawa ang pagsusulit na ito pagkatapos pagaral ang kabanata. Sikaping sagutin ang mga tanong na hindi ginagamit ang Biblia o ang manwal na ito. Pag natapos na ang Pangsariling-Pagsusulit, Ihambing ang inyong mga sagot sa Seksyon ng mga Sagot sa dulo ng aklat.
Para sa Dagdag na Pagaaral: Ang seksyon na ito ay tutulong sa iyo na ituloy ang iyong pagaaral ng Salita ng Diyos, palaguin ang inyong kakayahang magaral, at iangkop ang iyong natutuhan sa buhay at ministeryo.
Pangwakas ng Pagsusulit: Kung ang pag-enrol mo sa kursong ito ay upang makaipon ng credits, kailangang kumuha ka ng Pangwakas na Pagsusulit para sa kursong ito. Sa pagtatapos ng kursong ito, kumpletohin ang pagsususlit at ibalik ito ayon sa tagubilin upang mabigyan ng grado
DAGDAG NA KAILANGANG GAMIT
Kakailanganin mo ang salin sa Tagalog- Ang Biblia
I
MGA MUNGKAHI PARA SA SAMA-SAMANG
PAG-AARAL
UNANG PAGTITIPON
Pasimula: Magsimula sa panalangin at pagpapakilala. Magkilanlan at ilista ang mga magaaral.
Ilatag ang mga Pamararaan sa Grupo: Tiyakin kung sino ang mangunguna sa mga pagtitipon,
ang oras, ang lugar, at petsa para sa mga sesyon.
Praise and Worship: Anyayahan ang presensya ng Espiritu Santo sa inyong mga sesyon ng pagasasanay.
Ipamahagi ang mga Manwal sa mga Magaaral: Ipabatid ang paksa ng manwal, pormat, at mga layunin ng kurso na nakatala sa mga paunang pahina ng manwal na ito.
Ibigay ang Unang Takdang-Aralin: Babasahin ng mga magaaral ang mga itinakdang kabanata at gawin ang Pangsariling-Pagsusulit bago maganap ang unang pagtitipon. Ang bilang ng kabanata na masasakop kada pagtitipon ay naka depende sa haba, nilalaman ng mga kabanata at kakayahan ng grupo.
PANGALAWA AT MGA SUMUSUNOD
NA MGA PAGTITIPON
Pasimula: Manalangin. Tanggapin at irehistro ang sinumang bagong magaaral at bigyan sila ng manwal. Ilista ang mga present. Magdaos ng Praise and Worship.
Pagbabalik-Aral: Magbigay ng maikling kabuuan ng mga pinagralan sa nakaraang pagtitipon.
Aralin: Talakayin ang bawat seksyon ng kabanata na ginagamit ang mga PAMAGAT NA NAKATITIK NG MALAKING MGA LETRA bilang balangkas ng pagtuturo. Hayaang magtanong o mag-komentaryo ang mga magaaral sa kanilang mga napagaralan na. Iangkop ang mga aralin sa buhay at mga ministeryo ng iyong mga magaaral.
Pangsariling-Pagsusulit: Balikan ang Pangsariling-Pagsusulit na natapos na ng mga magaaral. (Bigyang-pansin: Kung hindi mo nais na tingnan ng mga magaaral ang mga sagot sa Pangsariling-Pagsusulit, maaari mong alisin ang mga pahina ng mga sagot sa dulo ng manwal.
Para sa Dagdag na Pagaaral: Maaari mong gawin ng sama-sama o isahan ang mga proyekto .
Pangwakas na Pagsusulit: Kung ang iyong grupo ay nag-patala para magkaroon ng credit, kailangan ang Pangwakas na Pagsusulit. Magpa-kopya para sa bawat magaaral at pangasiwaan ng pagsusulit sa pagtatapos ng kurso.
II
Module: Paghihirang
Kurso: Pagsisiyasat sa Biblia -
Unang Aklat
PAMBUNGAD NG KURSO
Sa maraming pagbanggit Ni Jesus sa Lumang Tipan habang Siya ay
nagministeryo sa lupa, ito ay nagpapakita kung gaano kahalaga ang malaman ang
nilalaman ng Biblia. Dahil binigyan diin Ni Jesus ang kahalagahan ng Salita Ng
Dios sa mga tao Niyang naturuan, iniharap
ng Harvestime International Institute ang “ Pagsasaliksik Ng Biblia”
bilang bahagi ng programa ng pagsasanay para maihanda ang mga lalaki at babae
na maabot ang mga bansa ng mensahe Ng Dios.
Ipinakikilala at tinatalakay ng “Pagsasaliksik Ng Biblia” ang mga
pagsasalin at iba’t ibang mga salin. Ipinakikita nito ang pangkabuuang salaysay
Ng Biblia, heograpiya, at buhay sa panahon ng Biblia. Ang kurso ay nagbibigay
ng balangkas ng bawat aklat sa Biblia at nagtuturo ng kakayahan ng paglikha ng
balangkas para mapalawak ang mga pangunahing balangkas sa mas detalyadong
pag-aaral ng Salita Ng Dios.
Kasama sa mga impormasyon na ipinakita sa bawat aklat ng Biblia ang may
akda, kung para kanino isinulat ang aklat, ang layunin ng aklat, ang susing
talata, at mga talaan ng mga pangunahing mga tauhan, at ang balangkas ng
nilalaman. Ang buhay at prinsipyo sa ministeryo ay nabanggit din sa bawa’t
aklat. Ang mga prinsipyong ito ay pangunahing katotohanan na mahalaga sa
paglagong Kristiyano at ministeryo na dapat mong hanapin para mailapat sa iyong
sariling buhay. Kasama rin sa kursong ito ang mga makatutulong na mga mapa, at
talaan ng oras na nagbubuod ng mahalagang katotohanan sa pinaikling paraan.
Ang kurso ay hinati sa dalawang bahagi:
Unang Bahagi: Naglaan
ng mga pambungad na gamit sa Biblia at balangkas para sa mga aklat ng Lumang
Tipan.
Ikalawang Bahagi: Nagbigay ng mga balangkas para sa mga aklat
ng Bagong Tipan.
Ang “ Pagsisiyasat sa Biblia” ay kasamang kurso ng “ Mga Mabibisang
Paraan ng Pag-aaral ng Biblia” na nagtuturo ng iba’t ibang paraan ng pag-aaral
ng Biblia. Ang dalawang kursong ito ay disenyo para mapalago ang iyong personal
na pag-aaral ng Salita Ng Dios.*
____________________
* Dahil ang bawat Harvestime International Institute na kurso ay
disenyo na buo, kinakailangan na ulitin ang ilang mga pambungad na gamit mula
sa “ Mga Mabibisang Paraan ng Pag-aaral ng Biblia.” Tatlo sa mga pambungad na
mga kabanata ay magkatulad sa parehong mga kurso.
MGA LAYUNIN NG KURSO
Pagkatapos
pag-aralan ang kursong ito ikaw ay may kakayahang:
·
Kilalanin ang
pangunahing paghahati ng Biblia.
·
Ipaliwanag ang
pagkakaiba ng salin, pagsasalin, at “paraphrased” edisyon ng Biblia.
·
Ilarawan ang
pang-araw-araw na pamumuhay sa panahon ng Biblia.
·
Magbuod ng
pagkakasunud-sunod ng Biblia.
·
Gumawa at
magpalawig ng mga balangkas.
·
Para sa bawa’t
isang aklat ng Biblia sabihin ang mga
sumusunod:
- May-akda
- Para kanino
naisulat ang aklat
- Kailan ito
naisulat
- Layunin ng
aklat
- Susing Talata
- Buhay at
Prinsipyo sa Ministeryo
·
Magpatuloy sa
madetalyeng pag-aaral ng Salita Ng Dios pagkatapos ng kursong ito.
UNANG BAHAGI: ANG PAKSA NG PAG-AARAL
UNANG KABANATA
PAGPAPAKILALA SA BIBLIA
MGA LAYUNIN:
Pagkatapos na pagaralan ang kabanatang ito ikaw ay magkakaroon ng kakayahang:
. Isulat ang Susing Talata na memoryado.
. Ibigay ang kahulugan ng salitang “Biblia.”
. Ibigay ang kahulugan ng salitang “Kasulatan.”
. Ipaliwanag ang pinagmulan ng Biblia.
. Tukuyin ang pangunahing mga hangad ng Biblia.
. Tukuyin ang Luma at Bagong Tipan bilang mga pangunahing mga dibisyon ng Biblia.
. Panganlan ang apat na dibisyon ng mga aklat ng Lumang Tipan.
. Panganlan ang apat na dibisyon ng mga aklat ng Bagong Tipan.
. Ipaliwanag ang ibig sabihin ng “pagkakaisa at pagkakaiba-iba” sa Biblia.
. Tukuyin kung sino ang sentro ng kapahayagan ng dalawang mga tipan.
SUSING MGA TALATA:
Ang lahat ng mga kasulatan na kinasihan ng
Diyos ay mapapakinabangan din naman sa pagtuturo, sa pagsansala, sa pagsaway,
sa ikatututo na nasa katuwiran:
Upang ang tao ng Diyos ay maging sakdal,
tinuruang lubos sa lahat ng mga gawang mabuti.
(II Timoteo 3:16-17)
PAMBUNGAD
Ipinakikilala sa kabanatang ito ang Biblia na siyang nasulat na Salita ng isang tunay na Diyos. Ang ibig sabihin ng salitang “biblia” ay “mga aklat.” Ang Biblia ay isang bolyum na binubuo ng 66 na mga ibat-ibang mga aklat.
Ang salitang “Kasulatan” ay ginamit din sa pagtukoy sa Salita ng Diyos. Ang salitang ito ay galing sa isang salitang Latin na ang ibig sabihin ay “nasulat.” Kung ang salitang “Kasulatan” ay ginamit na may malaking “K” ang ibig sabihin nito ay banal o sagradong mga isinulat ng isang tunay na Diyos. Ang salitang “Biblia” ay hindi ginamit sa Biblia. Ito ay isang salitang ginamit ng mga tao bilang isang pamagat para sa lahat ng mga Salita ng Diyos.
PINAGMULAN NG BIBLIA
Ang Biblia ang nasulat na Salita ng Diyos. Kaniyang kinasihan ang mga salita ng Biblia at ginamit ang 40 ibat-ibang mga tao upang isulat ang Kaniyang mga Salita. Sumulat ang mga taong ito nang may kabuuang 1500 mga taon. Ang sakdal na pagkakaisa ng mga sumulat na ito ay isang patunay na silang lahat ay ginabayan ng isang may akda. Ang may akdang yaon ay ang Diyos.
Ilan sa mga manunulat ay isinulat ang eksaktong mga sinabi ng Diyos:
Kumuha ka ng isang balumbon, at iyong
isulat doon ang lahat na salita na Aking sinalita sa iyo laban sa Israel…
(Jeremias 36:2)
Ang ibang mga manunulat ay isinulat ang kanilang mga naranasan o ang mga inihayag ng Diyos sa kanila tungkol sa hinaharap:
Isulat mo nga ang mga bagay na nakita mo,
at ang mga bagay ngayon, at ang mga bagay na mangyayari sa darating. (Apocalipsis 1:19)
Lahat ng mga manunulat ay sumulat sa ilalim ng pagkasi ng Diyos ng mga salita ng Kaniyang mensahe para sa atin.
ANG PAKAY NG BIBLIA
Itinala mismo ng Biblia ang pakay nito:
Ang lahat ng mga kasulatan na kinasihan ng
Diyos ay mapapakinabangan din naman sa pagtuturo, sa pagsansala, sa pagsaway,
sa ikatututo na nasa katuwiran:
Upang ang tao ng Diyos ay maging sakdal,
tinuruang lubos sa lahat ng mga gawang mabuti.
(II Timoteo 3:16-17)
Ang mga Kasulatan ay dapat gamitin para sa pagtuturo ng doktrina, para sa pagsaway at pagtutuwid ng masama, at pagtuturo ng katuwiran.
MGA PANGUNAHING DIBISYON
Ang Biblia ay nahahati sa dalawang pangunahing dibisyon na tinawag na Lumang Tipan at Bagong Tipan. Ang ibig sabihin ng salitang “tipan” ay “kasunduan.” Ang tipan ay isang pinagkasunduan. Ang Lumang Tipan ay nagtala ng orihinal na tipan o kasunduan ng Diyos sa tao. Ang itinala naman ng Bagong Tipan ay ang kasunduang ginawa ng Diyos sa pamamagitan ng Kaniyang Anak, si Jesu-Cristo.
Ano ang paksa ng dalawang kasunduan na ito? Ang dalawang kasunduang ito ay tungkol sa paano maibabalik ang tao sa wastong kaugnayan sa Diyos. Gumawa ang Diyos ng isang kautusan o batas na ang kasalanan ay maaari lamang mapatawad sa pamamagitan ng pagbububo ng dugo:
…at maliban na sa pagkabuhos ng dugo ay
walang kapatawaran. (Hebreo 9:22)
Sa ilalim ng pakikipagkasundo ng Diyos sa Lumang Tipan, ang mga hain ng dugo ng mga hayop ay ginawa ng mga tao upang makamit ang kapatawaran para sa kasalanan. Ito ay sagisag o simbulo ng pagaalay ng dugo ni Jesu-Cristo na ipinagkaloob Niya sa ilalim ng bagong kasunduan sa Diyos. Sa pamamagitan ng pagsilang, buhay, kamatayan, at pagkabuhay na maguli ni Jesus, isang sakdal na hain para sa kasalanan ay ginawa:
Ngunit pagdating ni Cristo na Dakilang
Saserdote ng mabubuting bagay na darating, sa pamamagitan ng lalong malaki at
lalong sakdal na tabernakulo, na hindi gawa ng mga kamay, samakatuwid baga’y
hindi sa paglalang na ito.
At hindi rin naman sa pamamagitan ng dugo
ng mga kambing at ng mga bulong baka, kundi sa pamamagitan ng Kaniyang sariling
dugo, ay pumasok na minsan magpakailan man sa dakong banal, na kinamtan ang
walang hanggang katubusan.
Sapagkat kung ang dugo ng mga kambing at ng
mga baka, at ang abo ng dumalagang baka na ibinubudbod sa mga nadungisan, ay
makapagiging banal sa ikalilinis ng laman:
Gaano pa kaya ang dugo ni Cristo, na sa
pamamagitan ng Espiritu na walang hanggan, ay inihandog ang Kaniyang sarili na
walang dungis sa Diyos, ay maglilinis ng inyong budhi sa mga gawang patay upang
magsipaglingkod sa Diyos na buhay?
At dahil dito’y Siya ang tagapamagitan ng
isang bagong tipan, upang sa pamamagitan ng isang kamatayan na ukol sa
ikatutubos ng mga pagsalangsang na nasa ilalim ng unang tipan, ang mga tinawag
ay magsitanggap ng pangako na manang walang hanggan. (Hebreo 9:11-15)
Ang dalawang mga tipan ang mga Salita ng Diyos at dapat nating parehong pag-aralan upang maunawaan natin ang mensahe ng Diyos. Ang mga salitang “luma” at “bago” na mga tipan ay ginamit upang bigyan ng pagkakaiba ang pakikipagkasundo ng Diyos sa tao bago at pagkaraan ng kamatayan ni Jesu-Cristo. Hindi natin binabale wala ang Lumang Tipan dahil lamang sa ito ay “luma.”
MGA DAGDAG NA DIBISYON
May dagdag na dibisyon ang Biblia at ito ay ang paghahati sa 66 na mga aklat. Ang Lumang Tipan ay may 39 na mga aklat. Ang Bagong Tipan ay may 27 na mga aklat. Ang bawat aklat ay nahahati sa mga kabanata at mga talata na nilikha ng tao upang maging madali ang paghanap sa mga tiyak na mga bahagi. Magiging napakahirap na hanapin ang isang bahagi kung ang mga aklat ay isang mahabang parapo.
Narito ang isang simpleng larawan na nagpapakita ng paunang mga dibisyon ng Biblia:
ANG BIBLIA
׀
_____________________________
׀ ׀
Lumang Tipan Bagong Tipan
(39 na mga aklat) ( 27 na mga aklat)
ANG PAGKAKAISA NG BIBLIA
Kung ating banggitin ang pagkakaisa ng Biblia, dalawang bagay ang ibig nating sabihin:
UNA: ANG PAGKAKAISA NG BIBLIA SA NILALAMAN:
Bagamat ang Biblia ay naisulat ng maraming mga manunulat sa loob ng maraming mga taon, walang anomang pagsasalungatan. Hindi sinalungat ng isang may akda ang sinoman sa ibang mga may akda.
Kabilang sa Biblia ang pagtalakay sa daang-daang mga maaaring kontrobersyal na mga paksa. (Ang ibig sabihin ng kontrobersyal ay lilikha ng ibat-ibang mga panukala kung mabanggit). Gayon man ang mga manunulat ng Biblia ay nangusap tungkol sa mga paksang ito na may pagkakaisa mula sa unang aklat ng Genesis hanggang sa huling aklat ng Apocalipsis. Nangyari lamang ito sapagkat ang totoo ay iisa lamang ang may akda: Ang Diyos. Itinala lamang ng mga manunulat ang mensahe sa ilalim ng Kaniyang pangunguna at pagkasi. Dahil dito, ang nilalaman ng Biblia ay may pagkakaisa.
PANGALAWA: ANG PAGKAKAISA NG BIBLIA SA PAKSA:
Ang akala ng iba, ang Biblia ay 66 na mga magkakaibang mga aklat na may ibat-ibang paksa na pinagsama-sama. Hindi nila alam na ang Biblia ay pinagkaisa ng isang pangunahing paksa. Mula sa simula hanggang sa katapusan, inihayag ng Biblia ang tanging layunin o pakay ng Diyos na ang buod ay ibinigay sa aklat ng Efeso:
Na ipinakikilala Niya sa atin ang hiwaga ng
Kaniyang kalooban, ayon sa Kaniyang minagaling na ipinasya Niya sa Kaniya rin.
Sa pagiging katiwala sa kaganapan ng mga panahon, upang tipunin ang lahat ng mga bagay kay Cristo, ang mga bagay na nangasa sangkalangitan, at ang mga bagay na nangasa ibabaw ng lupa; sa Kaniya, sinasabi Ko.
Tayo rin naman sa Kaniya ay ginawang mana,
na itinalaga na Niya tayo nang una pa ayon sa pasiya niyaong gumagawa ng lahat
ng mga bagay ayon sa pasiya ng Kaniyang kalooban. (Efeso 1:9-11)
Inihayag ng Biblia ang hiwaga ng plano ng Diyos na siyang paksa na nagdudulot ng pagkakaisa sa Biblia. Ito ang kapahayagan na si Jesu-Cristo ang Tagapagligtas ng makasalanang sangkatauhan. Ipinaliwanag ni Jesus kung paanong ang Lumang Tipan ay naka-sentro sa Kaniya.
At sinabi Niya sa kanila, Ito ang Aking mga
salitang sinabi Ko sa inyo, nang Ako’y sumasa inyo pa, na kinakailangang
matupad ang lahat ng mga bagay na nangasusulat tungkol sa Akin sa kautusan ni
Moises, at sa mga propeta, at sa mga awit. (Lucas 24: 44)
Sa ganitong pagpapakilala, nagpatuloy si Jesus at …
…binuksan Niya ang kanilang mga pagiisip,
upang mapagunawa nila ang mga kasulatan.
(Lucas 24:45)
Ano ang susi na ibinigay ni Jesus upang maunawaan nila ang mga Kasulatan? Ang katotohanan na ang pangunahing paksa nito ay nakatuon sa Kaniya:
…Ganyan ang pagkasulat, na kinakailangang
maghirap ang Cristo, at magbangong muli sa mga patay sa ikatlong araw;
At ipangaral sa Kaniyang pangalan ang
pagsisisi at pagpapatawad ng mga kasalanan sa lahat ng mga bansa, magbuhat sa
Jerusalem. Kayo’y mga saksi ng mga bagay na ito. (Lucas 24:46-48)
Ang isinaysay ng Luma at Bagong Tipan ay ang kasaysayan ni Jesus. Inihanda tayo ng Lumang Tipan para sa mga pangyayari at isinaysay naman ng Bagong Tipan kung paano ang mga ito ay nangyari. Ito ay tumatali sa Biblia sa ilalim ng iisang pangunahing paksa. Ang mga tao sa Lumang Tipan na nag-antabay sa pagdating ni Jesus ay mga naligtas sa kanilang mga kasalanan sa pamamagitan ng pananampalataya sa pangako ng Diyos. Ang sinomang lumingon sa katuparan nito kay Jesu-Cristo ay naligtas din sa gayong paraan: Sa pamamagitan ng pananampalataya sa nangyari tulad ng ipinangako ng Diyos.
PAGKAKAIBA-IBA SA BIBLIA
Kung ating banggitin ang mga “pagkakaiba” ng Biblia, ang ibig sabihin natin na ang Biblia ay may ibat-ibang mga paraan ng pagpapakita ng pakikitungo ng Diyos sa mga tao at ang ibat-iba namang mga naging pagtugon ng mga tao sa Kaniya.
Isinulat ang Biblia na naghahayag ng ibat-ibang mga damdamin. May ilang bahagi na naghayag ng kagalakan samantalang ang iba naman ay kalungkutan. Kabilang sa Biblia ang ibat-ibang uri ng mga sulatin. Mayroon itong kasaysayan, tula, hula, mga sulat, pakikipagsapalaran, mga talinhaga, mga himala, at mga kasaysayan ng pagibig. Dahil sa sari-saring mga sulating ito, ang Biblia ay hinati pa sa mga pangunahing grupo ng mga aklat.
MGA DIBISYON NG LUMANG TIPAN
Ang mga aklat ng Lumang Tipan ay hinati sa apat na pangunahing mga dibisyon: Kautusan, kasaysayan, panulaan at hula.
ANG MGA AKLAT NG KAUTUSAN:
May limang mga aklat ng kautusan. Ang pangalan ng mga aklat na ito ay:
Genesis
Exodo
Levitico
Mga Bilang
Deuteronomio
Ang mga aklat na ito ay tala ng paglalang ng Diyos sa tao at sa daigdig at ang unang kasaysayan ng tao. Kanilang sinabi kung paanong itinindig ng Diyos ang bansang Israel bilang isang bayan na sa pamamagitan nito ay Kaniyang maihahayag ang Kaniyang sarili sa mga bansa ng sanglibutan.
Itinala ng mga aklat na ito ang mga kautusan o batas ng Diyos. Ang higit na kilalang bahagi ay ang Sampung Utos (Exodo 20:3-17), ang pinakadakila sa lahat ng mga utos (Deuteronomio 6:5), at ang ikalawang pinakadakilang utos (Levitico 19:18). Buksan mo ang iyong Biblia at hanapin mo ang mga aklat ng Kautusan sa Lumang Tipan. Hanapin mo ang tatlong mga talata na binanggit sa naunang parapo at basahin mo ang mga ito. Ito ang mga halimbawa ng mga kautusan ng Diyos na naitala sa mga aklat na ito.
ANG MGA AKLAT NG KASAYSAYAN:
May 12 mga aklat ng kasaysayan sa Lumang Tipan. Ang mga pangalan ng mga aklat ng kasaysayan ay:
Josue
Mga Hukom
Ruth
I at II Samuel
I at II Mga Hari
I at II Mga Cronica
Ezra
Nehemias
Esther
Hanapin mo ang mga aklat na ito sa iyong Biblia. Ang mga ito ay makikita pagkaraan ng mga aklat ng kautusan. Ang mga aklat ng kasaysayan ay sumasaklaw sa isang libong-taong kasaysayan ng bayan ng Diyos, ang Israel. Hindi naman naitala ang bawat nangyari, kundi ang mga pangunahing mga pangyayari at ipinakita ang mga bunga ng pagsunod at pagwawalang bahala sa mga kautusan ng Diyos.
ANG MGA AKLAT NG PANULAAN:
May limang mga aklat ng panulaan. Ang mga pangalan ng mga aklat ng panulaan ay:
Job
Mga Awit
Kawikaan
Eclesiastes
Ang Awit ng mga Awit
Ang mga aklat na ito ang naging
aklat o imnaryo ng pagsamba ng bayan ng Diyos, ang Israel.
Ginagamit pa rin ito ng mga mananampalataya ngayon sa pagsamba. Tingnan ang
Awit 23 at basahin ito. Ito ay isang halimbawa ng magandang tula ng pagsamba na
napapaloob sa mga aklat na ito.
ANG MGA AKLAT NG HULA:
Ang mga aklat ng hula ng Lumang Tipan ay nahahati sa dalawang grupo na kung tawagin ay mga aklat na Mayorya at mga aklat na Minorya. Hindi ang ibig sabihin na ang mga aklat na Mayorya ay higit na mahalaga kaysa mga aklat na Minorya. Ginamit lamang ang mga pamagat na ito sapagkat higit na mahaba ang mga aklat ng Mayrorya kaysa sa Minorya. May 17 mga aklat ng hula sa Lumang Tipan. Ang mga pangalan ng mga aklat ng hula ay:
Mga Mayoryang Propeta:
Isaias
Jeremias
Mga Panaghoy
Ezekiel
Daniel
Mga Minoryang Propeta:
Oseas Nahum
Joel Habacuc
Amos Zefanias
Obadias Hagai
Jonas Zacarias
Mikas Malakias
Ang mga aklat na ito ay mga mensahe ng hula mula sa Diyos para sa Kaniyang bayan tungkol sa mga pangyayari sa hinaharap. Marami sa mga hulang ito ay natupad na, subalit ang iba ay matutupad pa lamang sa hinaharap. Hanapin ang mga aklat na ito sa iyong Biblia. Ito ang mga huling mga aklat sa Lumang Tipan.
ANG MGA DIBISYON NG BAGONG TIPAN
Ang Bagong Tipan ay hinati rin sa apat na mga bahagi: Mga Ebanghelyo, Kasaysayan, Mga Sulat, at Hula.
ANG MGA EBANGHELYO:
May apat na mga aklat sa Ebanghelyo. Ang mga pangalan ng mga aklat na ito ay:
Mateo Marcos Lucas Juan
Isinaysay ng mga aklat na ito ang buhay, kamatayan, at pagkabuhay na maguli ni Jesus. Ang kanilang layunin ay akayin ka sa pagsampalataya na Siya ang Cristo, ang Anak ng Diyos. Hanapin ang Ebanghelyo sa iyong Biblia at basahin ang Juan 20: 31 na bumabanggit ng layunin.
ANG AKLAT NG KASAYSAYAN:
May isang aklat ng kasaysayan sa Bagong Tipan, ang aklat ng Mga Gawa. Sinasabi ng aklat na ito kung paano nagsimula ang iglesia at kung paano tinupad ang utos ni Cristo na palaganapin ang Ebanghelyo sa buong sanglibutan. Hanapin ang aklat na ito sa iyong Biblia.
MGA SULAT:
May 21 mga sulat sa Bagong Tipan. Ang mga pangalan ng mga aklat na ito ay:
Mga Taga Roma Tito
I at II Corinto Filemon
Galacia Hebreo
Efeso Santiago
Filipos I at II Pedro
Colosas I,II,at III Juan
I at II Tesalonica Judas
I at II Timoteo
Ang mga sulat ay para sa mga mananampalataya. Ang kanilang layunin ay gabayan sila sa kanilang pamumuhay at tulungan sila na magawa ang mga iniutos ni Jesus. Ang Roma 12 ay isang mabuting halimbawa ng kanilang mga katuruan. Hanapin ang kabanatang ito sa iyong Biblia at basahin ito.
HULA:
Ang Apocalipsis ang nagiisang aklat ng hula sa Bagong Tipan. Ito ang nagsasaad ng huling tagumpay ni Jesus at ng Kaniyang bayan. Ang layunin nito ay palakasin ang iyong kalooban upang magpatuloy kang mamuhay bilang isang Cristiano hanggang sa wakas ng panahon. Ibinigay ang buod ng mensahe nito sa Apocalipsis 2:10.
PANSARILING
PAGSUSULIT
1. Isulat ang Susing mga Talata na memoryado:
2. Ano ang ibig sabihin ng salitang “Biblia”? ________________________________________
3. Ano ang ibig sabihin ng salitang “Kasulatan”? ______________________________________
4. Ano ang dalawang pangunahing mga dibisyon ng Biblia?
________________________________ ________________________________________
5. Ilang lahat ang mga aklat ng Biblia?________________________________________
6. Panganlan ang apat na pangunahing mga dibisyon ng mga aklat ng Lumang Tipan:
_________________________________ ___________________________________
_________________________________ ___________________________________
7. Panganlan ang apat na pangunahing mga dibisyon ng mga aklat ng Bagong Tipan:
_________________________________ ___________________________________
_________________________________ ___________________________________
8. Ano ang ibig sabihin ng salitang “tipan”?
9. Ano ang apat na pangunahing mga pakay ng Biblia? Magbigay ng reperensya sa Biblia upang patunayan ang iyong sagot.
10. Ano ang ibig sabihin ng “pagkakaisa ng Biblia”?
11. Ano ang ibig sabihin ng “pagkakaiba-iba ng Biblia”?
12. Basahin ang bawat pangungusap. Kung ang pangungusap ay TAMA ilagay ang letrang T sa puwang sa harapan nito. Kung ang pangungusap ay MALI ilagay ang letrang M sa puwang sa harapan nito.
a. ______ Ang Biblia ang nasulat na Salita ng Diyos.
b. ______ Bagamat ang Diyos ang may akda ng Biblia, ginamit Niya ang mga tao upang isulat ang Kaniyang mga salita.
c. ______Sapagkat marami ang mga manunulat sa loob ng maraming mga taon, kaya napapaloob sa Biblia ang maraming mga salungatan.
d. ______Walang nagiisang paksa ang Biblia. Pinagsama-sama lamang ang mga aklat na may ibat-ibang mga paksa.
e. ______ Ang mga Mayoryang Propeta ay higit na mahalaga kaysa mga Minoryang Propeta.
13. Sino ang sentro ng kapahayagan ng dalawang mga tipan? Magbigay ng reperensya sa Biblia upang patunayan ang iyong sagot._____________Reperensya____________________________
(Ang mga sagot sa pagsusulit ay nasa katapusan ng huling kabanata ng manwal na ito.)
PARA SA DAGDAG NA PAG-AARAL
Sanayin ang inyong sarili sa paghanap ng mga aklat ng Lumang Tipan at Bagong Tipan. May mga Bibliang Tagalog na may “thumb index” na ang ibig sabihin ay kahit nakasara ang Biblia maaari mong makita kung saan ang mga aklat na dapat mong buksan. May dagdag na halaga ang mga Bibliang Tagalog na may ganitong tulong. Kung wala kayong mabiling ganito, maaari kayong gumawa ng mga bookmarks na nagpapakita ng mga dibisyon ng Luma at Bagong Tipan.
IKALAWANG KABANATA
ANG MGA AKLAT NG BIBLIA
MGA LAYUNIN:
Pagkatapos na pagaralan ang kabanatang ito ikaw ay magkakaroon ng kakayahang:
. Isulat ang Susing Talata na memoryado.
. Tukuyin ang bilang ng mga aklat sa Lumang Tipan.
. Tukuyin ang bilang ng mga aklat sa Bagong Tipan.
. Ipaliwanag kung bakit mahalaga na magkaroon ng maayos at nakahanay na plano ng pagbasa ng Biblia.
. Maglista ng apat na mga mungkahi para sa matagumpay na pagbabasa ng Biblia.
SUSING TALATA:
Dumating nawa sa harap Mo ang aking daing,
Oh Panginoon: Bigyan Mo ako ng unawa ayon sa Iyong salita. (Awit 119:169)
PAMBUNGAD
Sa nakaraang kabanata, natutuhan mo na ang Biblia ang nasulat na Salita ng Diyos. Natutuhan mo na ito ay nahahati sa dalawang pangunahing dibisyon na tinawag na Lumang Tipan at Bagong Tipan. Natutuhan mo ang apat na mga dibisyon ng mga aklat ng Lumang Tipan:
Kautusan
Kasaysayan
Panulaan
Hula
Natutuhan mo rin ang apat na dibisyon ng mga aklat ng Bagong Tipan:
Mga Ebanghelyo
Kasaysayan
Mga Sulat
Hula
Ang sumusunod na tsart ang nagbibigay buod sa mga natutuhan mo tungkol sa Biblia:
ANG BIBLIA
׀
NASULAT NA SALITA NG DIYOS
׀
66 NA MGA AKLAT
׀
_______________________________
׀
׀
MGA DIBISYON NG LUMANG TIPAN MGA DIBISYON NG BAGONG TIPAN
Kautusan Mga Ebanghelyo
Kasaysayan Kasaysayan
Panulaan Mga Sulat
Hula Hula
Napapaloob sa kabanatang ito ang
buod na bawat isa sa 66 na mga aklat ng Biblia na bumubuo ng pangunahing mga
dibisyon ng Luma at Bagong mga Tipan. Nagbibigay ito ng pambungad sa mga
nilalaman ng dalawang mga tipan. Apat na mga mungkahi para sa matagumpay na
pagbabasa ng Biblia ang ibinigay at ikaw ang mamimili ng maayos na hanay at
plano upang simulan ang pagbabasa ng Salita ng Diyos.
MGA AKLAT NG LUMANG TIPAN
(39 na mga Aklat)
MGA AKLAT NG KAUTUSAN:
Genesis: Itinala ang mga pasimula ng sangsinukob, tao, ng Sabbath, pagaasawa, kasalanan, paghahain, mga bansa, at pamahalaan at mga susing lalake ng Diyos tulad ni Abraham, Isaac, Jacob, at Jose.
Exodo: Idinitalye kung paano naging isang bansa ang Israel na ang tagapanguna ay si Moises. Napalaya sa pagka-alipin sa Egipto ang Israel at naglakbay tungong Bundok ng Sinai kung saan ang kautusan ng Diyos ay ipinagkaloob.
Levitico: Ang aklat na ito ay naging isang manwal ng pagsamba para sa Israel. Ito ay nagkaloob ng mga tagubilin sa mga pinuno ng relihiyon at nagpapaliwanag kung paanong ang isang makasalanang bayan ay maaaring lumapit sa isang matuwid na Diyos. Naugnay din ito sa pagparito ni Jesu-Cristo bilang Kordero ng Diyos na nagaalis ng kasalanan ng sanglibutan.
Bilang: Itinala ang paglalakbay ng Israel sa ilang sa loob ng 40 taon na naging bunga ng pagsuway sa Diyos. Ang pamagat ng aklat ay galing sa dalawang beses na paggawa ng censo o pagbibilang sa lahat ng mga tao sa mahabang paglalakbay.
Deuteronomio: Itinala ang mga huling araw ng buhay ni Moises at pinagbalikan ang mga kautusang ibinigay sa Exodo at Levitico.
MGA AKLAT NG KASAYSAYAN:
Josue: Idinitalye kung paanong si Josue, ang humalili kay Moises, ay pinagunahan ang Israel na makapasok sa Lupang Pangako ng Canaan. Itinala nito ang mga pagsalakay militar at ang mga paghahati-hati ng lupain sa mga tao.
Mga Hukom: Tumalikod ang Israel sa Diyos pagkamatay ni Josue. Ang aklat na ito ang nagtala ng malungkot na kasaysayan ng kanilang paulit-ulit na mga kasalanan at ang mga hukom na itinindig ng Diyos upang iligtas sila mula sa kanilang mga kaaway.
Ruth: Ang kasaysayan ni Ruth, isang babae ng bansang Hentil ng Moab, na piniling maglingkod sa Diyos ng Israel. Isa siya sa naging kanunu-nunuan ni David.
I Samuel: Nakasentro ang aklat na ito sa tatlong tauhan: Si Samuel na naging huling hukom ng Israel; Saul, unang hari ng Israel; at si David na humalili kay Saul bilang hari.
II Samuel: Ang maluwalhating 40 taong paghahari ni David sa Israel.
I Mga Hari: Ang mga paksa ng aklat na ito ay ang paghahari ni Salomon at ang mga hari ng nahating kaharian hanggang sa paghahari ni Achab sa hilaga at ni Jehosaphat sa timog.
II Mga Hari: Ang pagbagsak ng Israel at Juda ay inalala sa aklat na ito. Ang bayan ng Diyos ay lalong nabaon sa kasalanan.
I Cronica: Ang paghahari ni David at ang paghahanda sa pagtatayo ng templo ay nakatala rito. Ang panahon sa aklat na ito ay tulad ng sa II Samuel.
II Cronica: Ipinagpatuloy ng aklat na ito ang kasaysayan ng Israel hanggang sa paghahari ni Salomon na nakatuon sa kaharian sa timog. Ito ay nagsara sa utos ni Ciro na pinayagang makabalik ang mga tao mula sa Babilonia tungo sa Jerusalem.
Ezra: Idinitalye ang pagbabalik ng mga Judio mula sa pagkabihag sa Babilonia.
Nehemias: Binalik-alaala ng aklat na ito ay muling pagtatayo ng mga pader ng Jerusalem sa ilalim ng pangunguna ni Nehemias. Ang proyekto ay sinimulan pagkaraan ng mga 14 na taon matapos makabalik ang mga tao sa pangunguna ni Ezra.
Esther: Ang paksa ng aklat na ito ay ang pagkaligtas ng mga Judio sa pamamagitan ni Esther at ni Mardocheo.
MGA AKLAT NG PANULAAN:
Job: Ang aklat na ito ay kasaysayan ni Job, isang lalaking nabuhay sa panahon ni Abraham. Ang paksa ay tungkol sa tanong na bakit ang mga taong matuwid ay nagdurusa.
Mga Awit: Ang aklat ng panalangin at pagpupuri ng Biblia.
Kawikaan: Makalangit na kaalaman para sa pangaraw-araw na mga problema sa buhay ng tao.
Eclesiastes: Ang pagtalakay sa kahangalan ng buhay na hiwalay sa Diyos.
Awit Ng Mga Awit: Ang pagiibigan ni Salomon at ng kaniyang asawang babaeng Sulamita. Ang kasaysayan ay kumakatawan sa pagibig ng Diyos para sa Israel at ni Cristo para sa iglesia.
MGA AKLAT NG HULA:
Ang ilan sa mga aklat na ito ay nasulat sa panahong ang bansang Israel ay nahati sa dalawang magkaibang kaharian: Israel at Juda.
Isaias: Nagbabala ng darating na kahatulan laban sa Juda dahil sa kanilang kasalanan laban sa Diyos.
Jeremias: Nasulat sa bandang hulihan ng pagbagsak ng Juda. Sinabi ang tungkol sa darating na kahatulan at inudyukan na sumuko kay Nebuchadnezzar.
Mga Panaghoy: Ang panaghoy ni Jeremias (kapahayagan ng kalungkutan) dahil sa pagwasak ng Babilonia sa Jerusalem.
Ezekiel: Nagbabala una sa malapit nang pagbagsak ng Jerusalem at hinulaan din ang darating na pagpapanumbalik nito.
Daniel: Ang propetang si Daniel ay nabihag sa unang pagsalakay sa Juda at dinala sa Babilonia. Nagbibigay ang aklat na ito ng mga katuruan tungkol sa kasaysayan at sa mga hula na mahalaga sa pagkaunawa sa mga hula ng Biblia.
Oseas: Ang paksa ng aklat na ito ay kawalan ng katapatan ng Israel, ang parusa sa kanila, at ang pagbabalik ng Diyos.
Joel: Sinabi ang mga salot na anino ng mga darating na paghatol.
Amos: Sa panahon ng kasaganaang materyal subalit kabulukang moral, nagbabala si Amos sa Israel at mga nakapaligid na mga bayan sa darating na kahatulan ng Diyos sa kanilang kasalanan.
Obadias: Ang hatol ng Diyos sa Edom, isang masamang bansa na nasa timog ng Dagat na Patay.
Jonas: Ang kasaysayan ng propetang si Jonas na nangaral ng pagsisisi sa Nineve, kapitolyo ng emperyo ng Asiria. Naghayag ang aklat ng pagibig ng Diyos at plano ng pagsisisi para sa mga Hentil.
Mikas: Isa pang hula laban sa mga kasalanan ng Israel. Sinabi ang dakong sisilangan ni Jesus 700 taon bago ito nangyari.
Nahum: Binanggit ang parating na pagkawasak ng Nineve na nalampasan sa nakaraang 150 taon dahil sa pangangaral ni Jonas.
Habacuc: Inihayag ang plano ng Diyos na parusahan ang isang makasalanang bansa sa pamamagitan ng isang mas masamang bansa. Nagturo na ang “ganap ay mabubuhay sa pananampalataya.”
Zefanias: Hatol at pagbabalik ng Juda.
Hagai: Inudyukan ang mga Judio na itayong muli ang templo pagkaraan ng 15 taong pagpapaliban dahil sa paglaban ng kaaway.
Zacarias: Dagdag na pagudyok na tapusin ang templo at sariwain ang esprituwal na pagkakatalaga. Hinulaan ang una at ikalawang pagparito ni Cristo.
Malakias: Nagbabala laban sa kababawang espirituwal at hinulaan ang pagdating ni Juan Bautista at ni Jesus.
MGA AKLAT NG BAGONG TIPAN
(27 na mga Aklat)
Ang apat na mga aklat na kilala bilang Ebanghelyo ay nagtatala ng kapanganakan, buhay, ministeryo, mga katuruan, kamatayan at pagkabuhay na maguli ni Jesu-Cristo. Ang paraan ng bawat aklat ay nagkakaiba:
ANG MGA EBANGHELYO:
Mateo: Si Jesus bilang Hari ang binibigyang diin ng aklat na ito na nakatuon lalo na sa mga Judio.
Marcos: Si Jesu-Cristo bilang Alipin ng Diyos ang binibigyan diin naman dito at nakatuon lalo na sa mga Romano.
Lucas: Ipinakilala si Jesu-Cristo bilang “Anak ng Tao,” ang taong sakdal at Tagapagligtas ng mga taong hindi sakdal.
Juan: Ipinakilala si Jesus sa Kaniyang kalagayan bilang Anak ng Diyos.
AKLAT NG KASAYSAYAN:
Mga Gawa: Ang nagiisang aklat ng kasayasayan sa Bagong Tipan na nagtala ng unang paglago ng Cristianismo mula sa panahong si Jesus ay nagbalik sa langit hanggang sa pagkabilanggo ni Pablo sa Roma. Mga 33 mga taon ang saklaw ng aklat na ito at nagbigay diin sa gawa ng Espiritu Santo.
MGA SULAT:
Mga Taga Roma: Isang paghaharap ng Ebanghelyo na nagbibigay halaga sa kaligtasan sa pamamagitan lamang ng pananampalataya.
I Corinto: Nasulat upang ituwid ang mga kamalian sa paguugali ng mga Cristiano sa iglesia lokal.
II Corinto: Nagsalita tungkol sa tunay na ministeryo ng Ebanghelyo, pagiging katiwala, at ang karapatan ni Pablo sa pagiging apostol.
Galacia: Tinalakay ang kamalian ng paghahalo ng pananampalataya sa kautusan. Ang paksa ay pagaaring ganap sa pamamagitan ng pananampalataya lamang.
Efeso: Pinasisigla ang mga mananampalataya tungkol sa kanilang posisyon kay Cristo.
Filipos: Binibigyang diin ang kagalakan ng pagkakaisang Cristiano.
Colosas: Hinarap ang kamalian ng “Gnostisismo” isang maling katuruan na itinatatwa na si Jesus ay tunay na Anak ng Diyos at Anak ng Tao. Binigyan diin din ng aklat na si Jesus ang ulo ng Iglesia.
I Tesalonica: Payo sa pamumuhay Cristiano at diin sa pagbabalik ni Jesus.
II Tesalonica: Dagdag na tagubilin sa pagbabalik ng Panginoon at paanong ang kaalaman na ito ay magkabisa sa pang-araw-araw na buhay.
I Timoeto: Binigyang halaga ang wastong doktrina, maayos na pamamalakad ng iglesia, at mga prinsipyo na gagabay sa iglesia sa mga taong darating.
II Timoteo: Inilarawan ang tunay na alipin ni Jesu-Cristo. Nagbabala rin ito tungkol sa panlalamig sa pananampalataya na nagsimula na. Iniharap nito ang Salita ng Diyos bilang lunas sa pagtutuwid ng mga kamalian.
Tito: Sulat ni Pablo sa isang batang ministro na nagngangalang Tito na naglilingkod sa isla ng Crete. Binigyang halaga ang doktrina at banal na pamumuhay.
Filemon: Ang pamamagitan ni Pablo para sa isang naglayas na alipin ng isang mayamang Cristiano sa Colosas. Naglalarawan ng pamamagitan ni Jesus para sa mga mananampalataya na dati ay alipin ng kasalanan.
Hebreo: Ipinaliliwanag ang kahigtan ng Cristianismo sa Judaismo. Iniharap si Jesus bilang Dakilang Saserdote at ang tagapamagitan sa Diyos at sa tao.
Santiago: Itinuturo na ang tunay na pananampalataya ay pinatutunayan sa pamamagitan ng mga gawa, bagamat ang kaligtasan ay sa pamamagitan ng pananampalataya lamang.
I Pedro: Isang sulat ng pangpasigla at pang-aliw sa mga mananampalataya, lalo na yaong mga nagdurusa dahil sa mga pagsalakay na espirituwal mula sa labas ng iglesia galing sa mga hindi mananampalataya.
II Pedro: Isang babala laban sa mga pagsalakay na espirituwal mula sa loob. Halimbawa, mga bulaang propeta na nakapasok na sa Iglesia.
I Juan: Nilabanan ang Gnostisismo na nagtatatwa na si Jesus ay Anak ng Diyos at anak ng Tao. Binigyang diin ng aklat ang pakikibahagi at pagibig sa mga mananampalataya at tiniyak sa mga tunay na mananampalataya ang buhay na walang hanggan.
II Juan: Nagbabala laban sa anomang pakikikompromiso sa maling doktrina at nagbigay diin na ang katotohanan ay dapat mabantayan na may pagibig.
III Juan: Nagbabala na kasalanan ang tumanggi sa pakikisama sa mga tunay na mananampalataya.
Judas: Isa pang babala laban sa panlalamig at maling doktrina. Ang paksa ay katulad ng sa II Pedro.
AKLAT NG HULA:
Apocalipsis: Ang aklat na ito ng hula ay nagsasaad ng mga huling pangyayari sa kasaysayan ng sanglibutan. Binanggit nito ang mga bagay na nakaraan, mga kasalukuyan, at ang mga magaganap pa sa hinaharap na plano ng Diyos (Apocalipsis 4:22).
MATAGUMPAY NA PAGBABASA NG BIBLIA
Marami kang matututuhan sa kursong ito kung paanong maunawaan at mabigyang kahulugan ang Biblia. Matututuhan mo rin ang mga mapanglikhang mga pamamaraan ng pag-aaral ng Biblia. Ngunit ang unang hakbang sa pagkaunawa ng Biblia ay basahin muna ito. Upang tulungan kang magbasa ng Salita ng Diyos, nagbalangkas kami ng ilang ibat-ibang mga plano ng pagbabasa. Kabilang dito ang isang plano para doon sa mga nagsisimula pa lamang ng kanilang pag-aaral at gayon din para doon sa mga nakalampas na rito sa pag-aaral ng Biblia. Una, narito ang mga mungkahi para sa matagumpay na pagbabasa ng Biblia:
1. MAGBASA ARAW-ARAW:
Kundi ang kaniyang kasayahan ay nasa
kautusan ng Panginoon; At sa kautusan Niya nagbubulaybulay siya araw at
gabi. (Awit 1:2)
Nilalang ng Diyos ang iyong katawan kaya kailangan mo ng pagkain upang manatili ang kalusugan. Sa gayon ding paraan, ang iyong espiritu ay dapat pakanin araw-araw ng Salita ng Diyos upang ikaw ay maging malusog sa espiritu.
…Nasusulat, hindi sa tinapay lamang
mabubuhay ang tao. (Lucas 4:4)
2. MAGBASA NA MAY KAAYUSAN:
Simulan mong basahin ang mga “gatas” ng Salita ng Diyos. Ito ang mga simpleng katotohanan ng Salita ng Diyos:
Gaya ng mga sanggol na bagong panganak ay
nasain ninyo ang gatas na walang daya na ukol sa espiritu, upang sa pamamagitan
nito’y magsilago kayo sa ikaliligtas.
(I Pedro 2:2)
Hindi magtatagal at ikaw ay lalago sa iyong buhay espirituwal at makakakain ka na ng “karne” ng Salita ng Diyos. Ang ibig sabihin nito ay maiintindihan mo na ang higit na mahihirap na mga katuruan ng Biblia:
Sapagkat bawat tumatanggap ng gatas ay
walang karanasan sa salita ng katuwiran; sapagkat siya’y isang sanggol.
Ngunit ang pagkaing matigas ay sa mga may
gulang, sa makatuwid ay doon sa mga sa pamamagitan ng pamimihasa ay nangasanay
ang kanilang pakiramdam, upang makilala ang mabuti at ang masama. (Hebreo 5:13-14)
Kinandili ko kayo ng gatas, at hindi ng
lamang-kati; sapagkat kayo’y wala pang kaya noon… (I Corinto 3:2)
3. MAGBASA NA MAY PANALANGIN:
Sapagkat inilagak ni Ezra ang kaniyang puso
na hanapin ang kautusan ng Panginoon… (Ezra
7:10)
Bago ka magsimulang magbasa, manalangin ka sa Diyos at hingin mo sa Kaniya na tulungan kang maunawaan ang Kaniyang mensahe na ibinigay Niya sa pamamagitan ng nasulat Niyang Salita. Ang panalangin ay maging tulad ng panalangin ng Salmista David:
Idilat Mo ang aking mga mata upang ako’y
makakita ng kagilagilalas na mga bagay sa Iyong kautusan. (Awit 119:18)
4. MAGBASA NA MAY MAAYOS NA HANAY:
May mga tao na hindi maunawaan ang Salita ng Diyos sapagkat wala silang maayos na hanay na plano ng pagbabasa. Babasa ng isang kabanata rito isang kabanata roon at nabibigong pagbuklurin ang mga ito. Ito ay tulad ng pagbasa na isang pahina dito at isang pahina doon ng isang libro ng medisina at pagkatapos ay manggagamot ka na. Sinabi ng Biblia sa atin na ating “saliksikin ang mga Kasulatan” (Juan 5:39). Ang ibig sabihin ay pag-aralang mabuti. Ang Biblia ay isang aklat na tulad ng ginagamit sa paaralan. Dapat mong basahin sa isang maayos na paraan upang maunawaan mo ang nilalaman nito. Pumili ng isa sa mga skedyul ng pagbasa at simulan mong basahin ang iyong Biblia araw-araw.
PARA SA MGA NAGSISIMULA
Kung hindi mo pa dating nabasa ang Biblia, magsimula ka sa aklat ni Juan sa Bagong Tipan. Ang aklat na ito ay isinulat ng isa sa mga alagad ni Jesu-Cristo na nagngangalang Juan. Isinulat niya ang kasaysayan ni Jesus sa isang simpleng paraan na madaling maunawaan.
Bumasa ng isang kabanata sa Juan kada araw sa hanay na makikita sa iyong Biblia. Gamitin mo ang mga sumusunod na tsart upang markahan ng ( √ ) ang kada kabanatang iyong nabasa na.
Ang Ebanghelyo Ni Juan:
______1 _______5 ________9 ________13 _________17
______2 _______6 _______10 ________14 _________18
______3 _______7 _______11 ________15 _________19
______4 _______8 _______12 ________16 _________20
ISANG MAIKLING PAGTATAKDA O SKEDYUL
Ang maikling skedyul ng pagbabasa ng Biblia ay inayos upang magbigay ng paunang kaalaman sa Biblia sa pamamagitan ng mga piling bahagi ng Kasulatan. Basahin ang mga bahagi ayon sa hanay ng pagkakalista ng mga ito. Gamitin ang tsart upang markahan ng ( √ ) ang kada bahagi na natapos nang basahin.
ANG BAGONG TIPAN:
______Juan _______ I Tesalonica _______Efeso
______Marcos _______I Corinto _______II Timoteo
______Lucas _______Roma _______I Pedro
______Gawa _______Filemon _______I Juan
______Roma _______Filipos _______Apocalipsis 1-5; 19:6-22:21
ANG LUMANG TIPAN:
_____Genesis _______Amos
_____Exodo 1-20 _______Isaias 1-12
_____Bilang 10:11-21:35 _______Jeremias 1-25; 33-39
_____Deuteronomio 1-11 _______Ruth
_____Josue 1-12; 22-24 _______Jonas
_____Mga Hukom 1-3 _______Awit 1-23
_____I Samuel 1-3, 9-10, 13, 15-18, 31 _______Job 1-14, 38-42
_____II Samuel 1 _______Kawikaan 1-9
_____I Mga Hari 1-11 _______Daniel 1-6
_____Nehemias
ANG MAS MAHABANG PAGTATAKDA O SKEDYUL
Ang planong ito ng pagbabasa ay sumasaklaw sa Biblia nang higit na malalim kaysa sa Maikling Skedyul, ngunit hindi nito nasasakop ang buong Biblia.
BAGONG TIPAN:
____ Marcos _____Filipos
____Mateo _____Efeso
____Juan _____II Timoteo
____Lucas _____Tito
____Gawa _____I Timoteo
____I Tesalonica _____I Pedro
____II Tesalonica _____Hebreo
____I Corinto _____Santiago
____II Corinto _____I Juan
____Galacia _____II Juan
____Roma _____III Juan
____Filemon _____Judas
____Colosas _____II Pedro
_____Apocalipsis 1-5 at 19:6-22:21
LUMANG TIPAN:
_____Genesis ______Jeremias 1-25 at 30-33
_____Exodo 1-24 ______Nahum
_____Levitico 1-6:7 ______Habacuc
_____Bilang 10:11-21:35 ______Ezekiel 1-24 at 33-39
_____Deuteronomio 1-11 at 27-34 ______Obadias
_____Josue 1-12 at 22-24 ______Mga Panaghoy
_____Mga Hukom 1-16 ______Isaias 40-66
_____I Samuel ______Zacarias 1-8
____II Samuel ______Malakias
____I Mga Hari ______Joel
____II Mga Hari ______Ruth
____I Cronica ______Jonas
____II Cronica ______Mga Awit
____Ezra ______Job
____Nehemias ______Kawikaan 1-9
____Amos ______Awit Ng Mga Awit
____Oseas ______Eclesiastes
____Micas ______Esther
____Isaias 1-12 ______Daniel
____Zefanias
ANG KUMPLETONG PAGTATAKDA O SKEDYUL
Matatapos mo ang pagbabasa ng Biblia sa loob ng isang taon sa paggamit mo ng kompletong skedyul ng pagbabasa ng Biblia.
Enero
Pebrero
___1. Genesis 1-2 _____1. Exodo 14-17
___2. Genesis 3-5 _____2. Exodo 18-20
___3. Genesis 6-9 _____3. Exodo 21-24
___4. Genesis 10-11 _____4. Exodo 25-27
___5. Genesis 12-15 _____5. Exodo 28-31
___6. Genesis 16-19 _____6. Exodo 32-34
___7. Genesis 20-22 _____7. Exodo 35-37
___8. Genesis 23-26 _____8. Exodo 38-40
___9. Genesis 27-29 _____9. Levitico 1-4
___10. Genesis 30-32 _____10. Levitico 5-7
___11. Genesis 33-36 _____11. Levitico 8-10
___12. Genesis 37-39 _____12. Levitico 11-13
___13. Genesis 40-42 _____13. Levitico 14-16
___14. Genesis 43-46 _____14. Levitico 17-19
___15 Genesis 47-50 _____15. Levitico 20-23
___16. Job 1-4 _____16. Levitico 24-27
___17. Job 5-7 _____17. Bilang 1-3
___18. Job 8-10 _____18. Bilang 4-6
___19. Job 11-13 _____19. Bilang 7-10
___20. Job 14-17 _____20. Bilang 11-14
___21. Job 18-20 _____21. Bilang 15-17
___22.Job 21-24 _____22. Bilang 18-20
___23. Job 25-27 _____23. Bilang 21-24
___24. Job 28-31 _____24. Bilang 25-27
___25. Job 32-34 _____25. Bilang 28-30
___26. Job 35-37 _____26. Bilang 31-33
___27. Job 38-42 _____27. Bilang 34-36
___28. Exodo 1-4 _____28. Deuteronomio 1-3
___29. Exodo 5-7
___30. Exodo 8-10
___31. Exodo 11-13
Marso
Abril
_____1. Deuteronomio 4-6 ____1. I Samuel 21-24
_____2. Deuteronomio 7-9 ____2. I Samuel 25-28
_____3. Deuteronomio 10-12 ____3. I Samuel 29-31
_____4. Deuteronomio 13-16 ____4. II Samuel 1-4
_____5. Deuteronomio 17-19 ____5. II Samuel 5-8
_____6. Deuteronomio 20-22 ____6. II Samuel 9-12
_____7. Deuteronomio 23-25 ____7. II Samuel 13-15
_____8. Deuteronomio 26-28 ____8. II Samuel 16-18
_____9. Deuteronomio 29-31 ____9. II Samuel 19-21
____10. Deuteronomio 32-34 ___10. II Samuel 22-24
____11. Josue 1-3 ___11. Awit 1-3
____12. Josue 4-6 ___12. Awit 4-6
____13. Josue 7-9 ___13. Awit 7-9
____14. Josue 10-12 ___14. Awit 10-12
____15. Josue 13-15 ___15. Awit 13-15
____16. Josue 16-18 ___16. Awit 16-18
____17. Josue 19-21 ___17. Awit 19-21
____18. Josue 22-24 ___18. Awit 22-24
____19. Mga Hukom 1-4 ___19. Awit 25-27
____20. Mga Hukom 5-8 ___20. Awit 28-30
____21. Mga Hukom 9-12 ___21. Awit 31-33
____22. Mga Hukom 13-15 ___22. Awit 34-36
____23. Mga Hukom 16-18 ___23. Awit 37-39
____24 Mga Hukom 19-21 ___24. Awit 40-42
____25. Ruth 1-4 ___25. Awit 43-45
____26. I Samuel 1-3 ___26. Awit 46-48
____27. I Samuel 4-7 ___27. Awit 49-51
____28. I Samuel 8-10 ___28. Awit 52-54
____29. I Samuel 11-13 ___29. Awit 55-57
____30. I Samuel 14-16 ___30. Awit 58-60
____31. I Samuel 17-20
Mayo
Hunyo
____1. Awit 61-63 _____1. Kawikaan 1-3
____2. Awit 64-66 _____2. Kawikaan 4-7
____3. Awit 67-69 _____3. Kawikaan 8-11
____4. Awit 70-72 _____4. Kawikaan 12-14
____5. Awit 73-75 _____5. Kawikaan 15-18
____6. Awit 76-78 _____6. Kawikaan 19-21
____7. Awit 79-81 _____7. Kawikaan 22-24
____8. Awit 82-84 _____8. Kawikaan 25-28
____9. Awit 85-87 _____9. Kawikaan 29-31
___10. Awit 88-90 ____10. Eclesiastes 1-3
___11. Awit 91-93 ____11. Eclesiastes 4-6
___12. Awit 94-96 ____12. Eclesiastes 7-9
___13. Awit 97-99 ____13. Eclesiastes 10-12
___14. Awit 100-102 ____14. Awit ng mga Awit 1-4
___15. Awit 103-105 ____15. Awit ng mga Awit 5-8
___16. Awit 106-108 ____16. I Hari 5-7
___17. Awit 109-111 ____17. I Hari 8-10
___18. Awit 112-114 ____18. I Hari 11-13
___19. Awit 115-118 ____19. II Hari 14-16
___20. Awit 119 ____20. II Hari 17-19
___21. Awit 120-123 ____21. II Hari 20-22
___22. Awit 124-126 ____22. II Hari 1-3
___23. Awit 127-129 ____23. II Hari 4-6
___24. Awit 130-132 ____24. II Hari 7-10
___25. Awit 133-135 ____25. II Hari 11-14:20
___26. Awit 136-138 ____26. Joel 1-3
___27. Awit 139-141 ____27. II Hari 14:21-25; Jonas 1-4
___28. Awit 142-144 ____28. II Hari 14:26-29; Amos 1-3
___29. Awit 145-147 ____29. Amos 4-6
___30. Awit 148-150 ____30. Amos 7-9
___31. I Hari 1-4
Hulyo
Agosto
____1. II Hari 15-17 ____1. II Hari 20-21
____2. Oseas 1-4 ____2. Zefanias 1-3
____3. Oseas 5-7 ____3. Habacuc 1-3
____4. Oseas 8-10 ____4. II Hari 22-25
____5. Oseas 11-14 ____5. Obadias/Jeremias 1-2
____6. II Hari 18-19 ____6. Jeremias 3-5
____7. Isaias 1-3 ____7. Jeremias 6-8
____8. Isaias 4-6 ____8. Jeremias 9-12
____9. Isaias 7-9 ____9. Jeremias 13-16
___10. Isaias 10-12 ___10. Jeremias 17-20
___11. Isaias 13-15 ___11. Jeremias 21-23
___12. Isaias 16-18 ___12. Jeremias 24-26
___13. Isaias 19-21 ___13. Jeremias 27-29
___14. Isaias 22-24 ___14. Jeremias 30-32
___15. Isaias 25-27 ___15. Jeremias 33-36
___16. Isaias 28-30 ___16. Jeremias 37-39
___17. Isaias 31-33 ___17. Jeremias 40-42
___18. Isaias 34-36 ___18. Jeremias 43-46
___19. Isaias 37-39 ___19. Jeremias 47-49
___20. Isaias 40-42 ___20. Jeremias 50-52
___21. Isaias 43-45 ___21. Mga Panaghoy 1-5
___22. Isaias 46-48 ___22. I Cronica 1-3
___23. Isaias 49-51 ___23. I Cronica 4-6
___24. Isaias 52-54 ___24. I Cronica 7-9
___25. Isaias 55-57 ___25. I Cronica 10-13
___26. Isaias 58-60 ___26. I Cronica 14-16
___27. Isaias 61-63 ___27. I Cronica 17-19
___28. Isaias 64-66 ___28. I Cronica 20-23
___29. Mikas 1-4 ___29. I Cronica 24-26
___30. Mikas 5-7 ___30. I Cronica 27-29
___31. Nahum 1-3 ___31. II Cronica 1-3
Setyembre
Oktubre
____1. II Cronica 4-6 ____1. Esther 4-7
____2. II Cronica 7-9 ____2. Esther 8-10
____3. II Cronica 10-13 ____3. Ezra 1-4
____4. II Cronica 14-16 ____4. Hagai 1-2/Zacarias 1- 2
____5. II Cronica 17-19 ____5. Zacarias 1-2
____6. II Cronica 20-22 ____6. Zacarias 3-6
____7. II Cronica 23-25 ____7. Zacarias 7-10
____8. II Cronica 26-29 ____8. Ezra 5-7
____9. II Cronica 30-32 ____9. Ezra 8-10
___10. II Cronica 33-36 ___10. Nehemias 1-3
___11. Ezekiel 1-3 ___11. Nehemias 4-6
___12. Ezekiel 4-7 ___12. Nehemias 7-9
___13. Ezekiel 8-11 ___13. Nehemias 10-13
___14. Ezekiel 12-14 ___14. Malakias 1-4
___15. Ezekiel 15-18 ___15. Mateo 1-4
___16. Ezekiel 19-21 ___16. Mateo 5-7
___17. Ezekiel 22-24 ___17. Mateo 8-11
___18. Ezekiel 25-27 ___18. Mateo 12-15
___19. Ezekiel 28-30 ___19. Mateo 16-19
___20. Ezekiel 31-33 ___20. Mateo 20-22
___21. Ezekiel 34-36 ___21. Mateo 23-25
___22. Ezekiel 37-39 ___22. Mateo 26-28
___23. Ezekiel 40-42 ___23. Marcos 1-3
___24. Ezekiel 43-45 ___24. Marcos 4-6
___25. Ezekiel 46-48 ___25. Marcos 7-10
___26. Daniel 1-3 ___26. Marcos 11-13
___27. Daniel 4-6 ___27. Marcos 14-16
___28. Daniel 7-9 ___28. Lucas 1-3
___29. Daniel 10-12 ___29. Lucas 4-6
___30. Esther 1-3 ___30. Lucas 7-9
___31. Lucas 10-13
Nobyembre
Disyembre
_____1. Lucas 14-17 ____1. Roma 5-8
_____2. Lucas 18-21 ____2. Roma 9-11
_____3. Lucas 22-24 ____3. Roma 12-16
_____4. Juan 1-3 ____4. Gawa 20:3-22
_____5. Juan 4-6 ____5. Gawa 23-25
_____6. Juan 7-10 ____6. Gawa 26-28
_____7. Juan 11-13 ____7. Efeso 1-3
_____8. Juan 14-17 ____8. Efeso 4-6
_____9. Juan 18-21 ____9. Filipos 1-4
____10. Gawa 1-2 ___10. Colosas 1-4
____11. Gawa 3-5 ___11. Hebreo 1-4
____12. Gawa 6-9 ___12. Hebreo 5-7
____13. Gawa 10-12 ___13. Hebreo 8-10
____14. Gawa 13-14 ___14. Hebreo 11-13
____15. Santiago 1-2 ___15. Filemon/ I Pedro 1-2
____16. Santiago 3-5 ___16. I Pedro 3-5
____17. Galacia 1-3 ___17. II Pedro 1-3
____18. Galacia 4-6 ___18. I Timoteo 1-3
____19. Gawa 15-18:11 ___19. I Timoteo 4-6
____20. I Tesalonica 1-5 ___20. Tito 1-3
____21. II Tesalonica 1-3 ___21. II Timoteo 1-4
____22. I Corinto 1-4 ___22. I Juan 1-2; Gawa 18:12-19;10
____23. I Juan 3-5 ___23. I Corinto 5-8
____24. II Juan, III Juan ___24. I Corinto 9-12
____25. Apocalipsis 1-3, Judas ___25. I Corinto 13-16
____26. Apocalipsis 4-6 ___26. Gawa 19:11-20:1; II Cor 1-3
____27. Apocalipsis 7-9 ___27. II Corinto 4-6
____28. Apocalipsis 10-12 ___28. II Corinto 7-9
____29. Apocalipsis 13-15 ___29. II Corinto 10-13
____30. Apocalipsis 16-18 ___30. Gawa 20:2/Roma 1-4
____31. Apocalipsis 19-22
PANSARILING
PAGSUSULIT
1. Isulat ang Susing mga Talata na memoryado:
2. Ilang aklat mayroon sa Lumang Tipan?
3. Ilang aklat mayroon sa Bagong Tipan?
4. Bakit mahalaga ang magkaroon ng maayos na hanay na paraan ng pagbasa ng Biblia?
5. Ano ang apat na mga mungkahi sa pagkakaroon ng matagumpay na pagbabasa ng Biblia?
(Ang mga sagot sa pagsusulit ay nasa katapusan ng huling kabanata ng manwal na ito.)
PARA SA DAGDAG NA PAG-AARAL
- Repasuhin ang mga paglalarawan sa bawat aklat ng Biblia na ibinigay sa kabanatang ito.
- Isulat ang pangalan ng bawat aklat ng Biblia sa ibaba.
- Sa tabi ng pangalan ng bawat aklat, ibigay ang buod, sa tatlo o apat na pangungunsap, ng nilalaman nito.
- Ang unang dalawa ay ginawa bilang halimbawa para sa iyo.
( Sa pamamagitan ng pagpapaikli sa ganitong paraan magkakaroon ka ng isang pangkalahatang kaalaman sa nilalaman ng Biblia.)
Pangalan Ng Aklat Nilalaman
Genesis Aklat ng mga pasimula
Exodo Paglabas mula sa Egipto
IKATLONG KABANATA
MGA BERSYON NG BIBLIA
MGA LAYUNIN:
Pagkatapos na pagaralan ang kabanatang ito ikaw ay magkakaroon ng kakayahang:
. Isulat ang Susing Talata na memoryado.
. Panganlan ang tatlong mga wika na dito nasulat ang Biblia.
. Ibigay ang kahulugan ng salitang “bersyon.”
. Ipaliwanag ang pagkakaiba ng isang pagsasalin at ng isang malayang pagbibigay kahulugan (paraphrase) na mga bersyon ng Biblia.
SUSING MGA TALATA:
Nagbigay ng salita ang Panginoon: ang mga
babaing nangaghahayag nga mga balita ay malaking hukbo. (Awit 68:11)
PAMBUNGAD
Ang kabanatang ito ay tinutukoy ang mga orihinal na mga wika na ginamit sa pagsulat ng Biblia at ipapaliwanag kung paano nasalin ang mga Kasulatan sa ibat-ibang mga wika. Matututuhan mo ang pagkakaiba ng pagsasalin at ng malayang pagbibigay kahulugan na mga bersyon ng Biblia. Mga halimbawa mula sa ibat-ibang mga salin ay ipinagkakaloob.
TATLONG MGA WIKA
Ang Biblia ay orihinal na nasulat sa tatlong mga wika. Ang karamihan sa Lumang Tipan ay nasulat sa salitang Hebreo maliban sa mga bahagi ng aklat ni Daniel at Nehemias na nasulat sa salitang Aramaic. Ang Bagong Tipan ay nasulat sa wikang Griego.
Walang orihinal na mga dokumento na napagsulatan ng orihinal na Biblia ang na sa atin ngayon. May ilang mga matatandang mga sulatin (manuscripts) na kopya ng orihinal. Ang mga bersyon ay mga salin mula sa mga kopyang ito na mga orihinal na mga sulatin o manuscript. Mula pa noong unang panahon nakita na ng mga tao ang pangangailangan ng pagsasalin ng Biblia upang ang bawat isa ay makabasa nito sa kaniyang sariling wika.
Walang salin na eksakto sapagkat walang dalawang wika na eksaktong eksakto ang pagkakatulad. May ilang mga salita sa Biblia na wala sa ibang mga wika. Halimbawa, may isang tribo ng mga Indian sa Ecuador, South America, na tinatawag na Auca Indians. Nang una silang ma-kontak ng mga misyonero, ang mga Indian na ito ay hindi marunong bumasa o sumulat. Walang mga salita sa kanilang wika para sa “pagsulat” o kaya ay “aklat.”
May ugali ang mga Auca Indians na ukitan ang kanilang mga ari-arian ng mga palatandaan na ito ay kanila. Yamang walang mga salita sa kanilang wika para sa kasulatan, pagsulat o aklat, nang isalin ang Biblia para sa kanila, tinawag ito na “Ang Ukit Ng Diyos.” Natukoy ito bilang pag-aari ng Diyos. Ito ang isa sa mga halimbawa ng mga kahirapan ng pagsasalin ng Biblia sa ibat-ibang mga wika.
MGA SALIN AT MGA “PARAPHRASES”
Maraming mga ibat-ibang mga bersyon ang Biblia. Ang ibig sabihin ng salitang “bersyon” ay isang Biblia na nasulat sa isang wika na iba mula sa orihinal na wika na nasulat ang Biblia. May dalawang uri ng mga bersyon ng Biblia: Mga salin at “paraphrase.”
SALIN:
Ang isang salin ay pagsisikap na ihayag kung ano mismo ang sinasabi ng mga salitang Griego, Hebreo, at Aramaic. Nagbibigay ito, hanggat maaari, ng literal na salita kada salitang pagsasalin. May mga dagdag na mga salita na inilalagay kung kailangan upang maintindihan ng nagbabasa ang kahulugan.
PARAPHRASE:
Ang paraphrase naman ay hindi nagsisikap na magsalin salita kada salita. Nagsasalin ito ng mga kaisipan. Ang paraphrase ay paguulit ng ibig sabihin ng isang bahagi. Ang mga paraphrase ang madaling basahin at maintindihan sapagkat ang mga ito ay nasulat sa makabagong bokabularyo, ngunit hindi ito mga eksaktong salin ng Salita ng Diyos.
Sa bahaging “Para Sa Dagdag Na Pag-aaral” sa kabanatang ito may mga halimbawa mula sa mga ilang salin ng Biblia upang iyong ikumpara. Maglalarawan ito ng pagkakaiba sa salin at paraphrase na mga bersyon.
PAGPILI NG ISANG BIBLIA NA PAG-AARALAN
Para sa layunin ng kursong ito at sa pangkalahatang pag-aaral ng Biblia, ang aming rekomendasyon ay gamitin ang salin ng Bibliang Tagalog – Ang Biblia. May mga ilang dahilan para dito:
UNA:
Ang salin ng “Ang Biblia” (na katumbas ng King James sa Ingles) ay napakatumpak at isang magandang salin para sa tunay na pag-aaral. Ang isang paraphrase na bersyon ay hindi naglalaman ng mga eksaktong salita-kada-salitang pagsasalin ng mga Kasulatan.
PANGALAWA:
Sa Ingles, maraming mga tulong na mga aklat ang nasulat na kaugnay ng King James Version. Halimbawa ang maraming mga konkordansya, mga diksyonaryo, at mga komentaryo ay nasulat na ang gamit na teksto ay ang King James version. Sa Tagalog, ang katumbas nito ay ang unang salin na kung tawagin ay “Ang Biblia.”
PANGATLO:
Itinuturing na ang mga gumagamit ng Bibliang Tagalog ay “Ang Biblia” ang gamit nila. At iyan ang gamit sa mga kursong ito na isina-tagalog. Gayon man, ang nagiging popular na gamit ng mga nagsasalita at bumabasa ng Tagalog ay ang “Magandang Balita Biblia (MBB).
Ang mga Bibliang Tagalog na sumusunod ay inilathala ng Philippine Bible Society, sa kanilang address sa 890 United Nations Avenue, Manila, Philippines:
Ang Biblia- ©1982
Magandang Balita Biblia (Tagalog Popular Version Bible) © 1980
Ang ilang salin sa Tagalog ay ang Bagong Tipan lamang:
Ang Salita Ng Diyos- © 1998 ng Bibles International®
Baptist Mid-Missions’ Translation , Publishing, ang Literary Services
Ang Salita Ng Diyos Para Sa Mga Pilipino -© 2003 OMF Literture
(Isang Makabagong Salin Ng Bagong Tipan Ng Biblia)
MGA IBAT-IBANG DAGDAG SA PAGLILIMBAG
Sa Bibliang Ingles, may mga kopya ng Biblia na ang lahat ng mga direktong salita ni Jesus ay nakalimbag sa kulay pula. Hindi ito masusumpungan sa kasalukuyan sa mga Bibliang Tagalog na nabanggit bago ang parapong ito.
ISANG BUOD
Ang sumusunod na tsart ay nagbibigay ng buod kung paanong ang mga ibat-ibang bersyon ng Biblia ay nabuo:
Ang Biblia:
Kinasihan Ng Diyos
│
Inihayag Sa Mga Taong Banal Na Sumulat Ng Salita Ng Diyos
Sa Griego, Hebreo, Aramaic
│
Naisalin Sa Ibat-Ibang Mga Wika
Na Nagbunga Ng
│
Mga Eksaktong Salin At Paraphrase Na Mga Bersyon Ng Biblia
PANSARILING
PAGSUSULIT
1. Isulat ang Susing mga Talata na memoryado:
2. Ano ang ibig sabihin ng salitang “bersyon” ?
3. Ano ang pagkakaiba ng isang salin at isang paraphrase na bersyon ng Biblia?
4. Ano ang salin ng Biblia na ginagamit sa kursong ito?
5. Ano ang tatlong mga wika na ginamit sa pagsulat ng orihinal na Biblia?
(Ang mga sagot sa pagsusulit ay nasa katapusan ng huling kabanata ng manwal na ito.)
IKA-APAT NA KABANATA
ANG PAMBUNGAD PARA SA
PAGBALANGKAS
MGA LAYUNIN:
Pagkatapos
pag-aralan ang kabanatang ito ikaw ay may kakayahang:
·
Isulat ang
Susing Talata mula sa memorya.
·
Ibigay ang
kahulugan ng terminong “balangkas.”
·
Bumasa ng
balangkas.
·
Gumawa ng
balangkas.
SUSING TALATA:
Bukod dito’y sinabi niya sa
akin, Anak ng tao, lahat ng aking mga salita na aking sasalitain sa iyo ay
tanggapin mo sa iyong puso, at dinggin mo ng iyong mga pakinig.
( Ezekiel 3:10)
PAMBUNGAD
Kasama sa “Pagsisiyasat Ng Biblia -Unang Aklat” ang balangkas ng bawa’t aklat ng Biblia sa Lumang Tipan. Ang balangkas ay nagbibigay ng pangkabuuan na karaniwang nilalaman ng Salita ng Dios. Maraming madetalyeng mga balangkas ang ibinigay sa “Pagsisiyasat Ng Biblia- Ikalawang Bahagi” para sa Gospels/ Ebanghelyo, Mga Gawa, at Mga Sulat ni Pablo/ Epistles dahil sa natatanging pokus ng Harvestime International Institute. Binigyang –diin ng Institusyon ang mga itinuro Ni Jesus at ang mga resulta ng Kanyang mga turo nang ito ay ginawa sa unang iglesya.
Ang mga balangkas sa kursong ito ay buod lamang ng pangkalahatang nilalaman ng bawa’t aklat ng Biblia. Pagkatapos mong mabuo ang pangkalahatang pagsisiyasat dapat mong balikan at pag-aralan ng mas detalye ang bawa’t aklat. Ang mga balangaks na ito ay pasimula lamang para mapaunlad ang madetalyeng mga tala ng bawa’t aklat ng Biblia. Para magawa mo ito kailangan mong malaman kung paano gumawa ng tamang balangkas.
PAGGAWA NG BALANGKAS
Ang balangkas ay
isang paraan ng pag organisa ng mga tala sa pag-aaral. Ito ay naglalagay ng mga
impormasyon sa maikling paraan para magamit sa panghinaharap na ministeryo at
pag-aaral. Ang balangkas ay tumutulong sa iyo na “makaring ang iyong mga tainga
at tanggapin sa iyong puso” ang Salita Ng Dios ( Ezekiel 3:10). Ang balangkas
ay naka sentro sa mga piling paksa. Ang
mga paksang ito ang siyang pamagat ng balangkas. Ginamit namin ang pangalan ng
mga aklat sa Biblia bilang balangkas sa kursong ito dahil sila ang paksa ng
pag-aaral.
Ang pangunahing punto sa balangkas ay nagsasabi ng mga bagay tungkol sa
paksa. Mayroon ding mga “sub-points” na
nagsasabi ng mga bagay tungkol sa pangunahing mga punto. Ang unlapi na “sub” ay
nangangahulugan na ito ay may kaugnayan
(magsabi tungkol sa) sa pangunahing
punto. Ang mga ito ay nagbibigay ng madetalyeng impormasyon tungkol sa
pangunahing mga punto.
Maraming paraan ng paggawa ng balangkas. Napili namin ang isa na
gumagamit ng espesyal na numero na tinatawag na Roman numerals para sa
pangunahing mga punto. Kung ikaw ay hindi bihasa sa Roman numerals ang mga
talaan ay nakasulat sa “Para sa Dagdag Na Pag-aaral” na bahagi ng kabanatang
ito. Ang mga subpoints sa balangkas ay makikita na malaking letra ng alpabeto.
Kung mayroong dagdag na mga punto sa ilalilm nito, ito ay makikita sa
ordinaryong mga bilang.
Pag-aralan ang mga sumusunod na halimbawa ng balangkas:
Ang Pamagat Ay Nakalagay Dito
I.
Ito ang Roman
numerals para sa 1 na ginamit sa unang pangunahing punto.
A. Ito ay malaking letra na ginamit para sa “subpoint” na may
kaugnayan sa pangunahing punto.
1.
Kung mayroong dagdag na “subpoint” na may kaugnayan dito, ito ay may
markang bilang 1.
2. Kung mayroon pang ibang mga punto na may kaugnayan sa “subpoint” A, patuloy na ilagay ang mga ito sa pagkakaayos ayon sa bilang.
B. Ang
pangunahing punto I ay maaaring mayroong ibang “subpoints.” Kung ganito,
patuloy mong ilagay ang susunod na malaking letra ng alpabeto ayon sa
pagkakasunod nito. Ang bawa’t isa ay dapat may kaugnayan sa pangunahing punto.
II. Para magbigay ng iba pang pangunahing
punto, gamitin ang sumusunod na Roman numeral.
A.
Sinusundan ng
“subpoints” ang parehong pagkakasunod sa ilalim ng bawa’t pangunahing punto.
PAGPAPALAWAK NG MGA BALANGKAS
Bilang halimbawa
kung paano mo mapalalawak ang pangunahing balangkas na ibinigay sa kursong ito,
pinili naming ang Roma 12:1-2. Basahin muna ang mga talata:
Kaya nga, mga kapatid, ipinamamanhik ko sa
inyo, alangalang sa mga kahabagan ng Dios, na inyong iharap ang inyong mga
katawan na isang haing buhay, banal, na kaayaaya sa Dios, na Siya ninyong
katampatang pagsamba.
At huwag kayong magsiayon sa sanglibutang
ito: kundi magiba kayo sa pamamagitan ng pagbabago ng inyong pagiisip, upang
mapatunayan ninyo kung alin ang mabuti at kaayaaya at lubos na kalooban ng
Dios. (Roma 12:1-2)
Narito ang
balangkas na nabuo mula sa mga talatang ito:
Mga Hakbang sa Paghanap Ng Kalooban Ng Dios
I.
Inyong iharap
ang inyong mga katawan na isang haing buhay:
A.
Banal
B.
Kaayaaya Sa
Dios.
II.
Huwag kayong
magsiayon sa sanglibutang ito:
A. Magiba kayo.
1. Tayo ay nabago sa pamamagitan ng pagbabago
ng ating mga pag-iisip.
III. Ang mga hakbang na ito ay makatutulong sa atin na sumubok o
makita ang kalooban Ng Dios na :
A. Mabuti.
B. Kaayaaya
C.
Banal.
Makikita mo kung
paano ang balangkas na ito ay maliwanag na magbuod ng mga hakbang sa kalooban
Ng Dios na ibinigay sa Roma 12:1-2.
Hindi mo kailanman mabubuo ang balangkas ng pag-aaral ng Salita Ng
Dios. Bibigyan ka Ng Espiritu Santo ng bagong kaalaman tungkol sa Salita na
nais mong idagdag sa iyong mga balangkas.
PANSARILING PAGSUSULIT
1.
Isulat ang
Susing Talata mula sa memorya.
________________________________________
2. Ano ang isang balangkas?
________________________________________
3. Tingnan ang
balangkas sa Genesis ng pag-aaral na
ito. Mababasa at nauunawaan mo ba ang impormasyon ayon sa balangkas?
________________________________________
4. Paano
ipinakikita ang pangunahing punto ng isang balangkas?
________________________________________
5. Paano
ipinakikita ang “subpoints” sa ilalim ng pangunahing punto?
________________________________________
(Ang mga sagot sa
pagsusulit ay nakasulat sa katapusan ng huling kabanata ng manwal na ito).
PARA SA DAGDAG NA PAG-AARAL
1.
Sa mga
“subpoints” ka makapagdaragdag ng mga detalye para mapalawak ang simpleng
balangkas na ibinigay sa kursong ito. Halimbawa, tingnan ang balangkas sa aklat
ni Daniel sa pahina 174. Ang unang pangunahing punto ay may pamagat na “
Pambungad na “background”: Ang mga Dahilan ng Kasaganaan ni Daniel” ito ay
nasasakupan ng kabanata 1 mga talata 1-21. Basahin ang mga talatang ito at alamin ang mga dahilan ng kanyang
tagumpay. Isulat ito bilang “subpoints” sa ilalim ng pangunahing puntong ito.
2.
Ang mga
sumusunod na listahan ng “Roman numerals”ay makatutulong sa iyo sa paggawa at
pagpapalawak ng balangkas:
Mga Bilang
“Roman
Numerals”
1
I
2
II
3
III
4
IV
5
V
6
VI
7
VII
8
VIII
9
IX
10
X
11
XI
12
XII
13
XII
14
XIV
15
XV
16
XVI
17
XVII
18
XVIII
19
XIX
20
XX
30
XXX
40
XL
50
L
60
LX
70
LXX
80
LXXX
90
XC
100
C
ANG LUMANG TIPAN
PAMBUNGAD SA MGA
AKLAT NG KAUTUSAN
Sa mga nakaraang
mga kabanata natutuhan mo na ang Biblia ay nakasulat na Salita Ng Dios.
Natutuhan mo na ito ay nahati sa
dalawang pangunahing bahagi na tinatawag na Lumang Tipan at Bagong Tipan.
Natutuhan mo ang apat na paghahati ng mga aklat ng Lumang Tipan: Batas,
Kasaysayan, Tula, Propesiya. Natutuhan mo rin ang apat na paghahati ng mga
aklat ng Bagong Tipan: Ebanghelyo “Gospels,” Kasaysayan, Mga Sulat “Letters”,
at Propesiya.
Sa aralin na ito simulan mo ang pagsisiyasat ng mga aklat na bumubuo ng
pangunahing paghahati na iyong natutuhan. Mayroong 39 ng mga aklat sa Lumang
Tipan. Sisimulan natin ang pagsisiyasat sa mga aklat ng Batas:
ANG MGA AKLAT NG KAUTUSAN
Ang mga aklat ng
kautusan na isinulat ni Moises ay sumaklaw sa mga pangyayari sa loob ng 600 mga
taon. Ang aklat ng kautusan ay binubuo ng limang mga aklat:
Genesis:
Nakasulat dito ang pasimula ng mundo, tao, ang araw ng pamamahinga, kasalan,
kasalanan, handog, bansa at gobyerno. Nakasulat din ang mga salaysay ng mga
tampok na lalaki ng Dios: Abraham, Isaac, Jacob, at Jose.
Exodo: Mga detalye kung paano naging bansa ang
Israel sa pamumuno ni Moises. Ang Israel ay nakalaya sa pangaalipin ng Egipto,
at paglalakbay sa Bundok ng Sinai kung
saan ibinigay ang utos Ng Dios.
Levitico: Ang
aklat na ito ay manwal ng pagsamba ng Israel. Ito ay nagbibigay ng turo sa mga
pinuno ng relihiyon at ipinaliliwanag kung paano ang makasalanang tao ay
makakalapit sa makatuwirang Dios. Itinuro rin ang pagdating Ni Jesus Cristo
bilang Kordero Ng Dios na nakapagaalis ng kasalanan ng sanlibutan.
Mga Bilang:
Nakasulat dito ang 40 mga taon ng palibut-libot ng Israel sa ilang bilang
resulta ng pagsuway Sa Dios. Ang pamagat ng aklat ay galing sa dalawang “ mga
bilang” o sensus ng populasyon na kinuha sa panahon ng mahabang paglalakbay.
Deuteronomio:
Nakasulat ang pagtatapos ng buhay ni Moises at pinagbalik aralan ang utos na
ibinigay sa Exodo at Levitico.
IKA –LIMANG KABANATA
GENESIS
MGA LAYUNIN:
Pagkatapos
pag-aralan ang kabanatang ito ikaw ay may kakayahang:
·
Masabi kung
sino ang may akda ng aklat ng Genesis.
·
Kilalanin kung
para kanino isinulat ang aklat ng Genesis.
·
Sabihin ang
layunin ng aklat ng Genesis.
·
Isulat ang
Susing Talata ng aklat ng Genesis mula sa memorya.
·
Sabihin ang
Buhay at Prinsipyo ng Ministeryo sa aklat ng Genesis.
PAMBUNGAD
MAY-AKDA: Moises
PARA KANINO: Israel
LAYUNIN: Upang pangalagaan at ingatan ang kasaysayan
ng Israel at ang rekord ng paglikha, kasalanan, katubusan, at ang mga unang
pakikitungo ng Dios sa tao.
SUSING TALATA:
Genesis 3:15
BUHAY AT MGA
PRINSIPYO NG MINISTERYO:
Kasama sa plano ng Dios ang lahat ng bansa mula pa sa simula. Ang Dios ang
nagsisimula ng mga bagong bagay sa mga tao.
PANGUNAHING TAUHAN: Adan, Eva, Cain, Abel, Esau, Jacob (Israel),
Enoch, Abraham, Isaac, Jose.
BALANGKAS
I. Ang kasaysayan ng sangkatauhan: 1:1-11:26
A. Paglikha: 1:1-2:25
B. Ang kasalanan ng tao: 3:1-24
1. Adan at Eva: 3:1-24
2. Cain at Abel: 4:1-26
C. Ang lahi mula sa pagbaha: 5:1-32
D. Ang baha: 6:1-9:29
1. Ang kasamaan ng tao: 6:1-4
2. Ang pasiya Ng Dios 6:5-7
3. Si Noe: 6:8-10
4. Nangusap ang Dios kay Noe: 6:11-21
5. Ang tugon ni Noe: 6:22
6. Nangusap ang Dios kay Noe: 7:1-4
7. Ang tugon ni Noe: 7:5-16
8. Ang buhay sa arko: 7:17-24
9. Paglabas mula sa arko: 8:1-19
10. Ang Tipan ng Dios: 9:1-17
11. Ang lahi ni Noe: 9:18-19
12. Ang kasalanan ng pamilya ni Noe: 9:20-29
E. Mula sa baha hanggang kay Abraham: 10:1-11:26
1. Salinlahi ng mga anak ni Noe: 10:1-32
2. Ang tore ng Babel: 11:1-9
3. Salinlahi ni Shem: 11: 10-26
4. Salinlahi ni Terah: 11:27-32
II. Ang kasaysayan ng patriarka ng Israel: 11:27-50:26
A. Si Abraham: 11:27-25:10
1. Pagsilang ni Abraham at pinagmulan: 11:26-30
2. Ang kanyang palibut-libot: 11:31-13:1
(a) Mula sa Ur tungo sa Haran: 11:31-32
(b) Mula sa Haran tungo sa Canaan: 12:1-9
(c) Tungo sa Egipto at pagbalik: 12:10-13:1
3. Si Abraham at Lot: 13:2-14:24
(a) Pagtatalo at paghahati: 13:2-13
(b) Ang pangako Ng Dios kay Abraham: 13:14-18
(c) Ang pagkakahuli kay Lot ng mga hari sa silangan: 14:1-24
4. Ang Tipan: 15:1-20
5. Ismael: 16:1-16
6. Pagtutuli: 17:1-27
7. Ang pangakong anak na lalaki: 18:1-15
8. Ang Sodoma at Gomorra: 18: 16-19:38
9. Ang pagbisita ni Abraham kay Abimelec: 20: 1-18
10. Kapanganakan ni Isaac at pagpapalayas kay Ismael: 21: 1-21
11. Si Abraham at Abimelec: 21:22-34
12. Binalak na ihahandog si Isaac: 22: 1-19
13. Ang pagkamatay at paglilibing kay Sara: 23:1-20
14. Kasalan nina Isaac at Rebeca: 24: 1-67
15. Si Abraham at Ceturah: 25:1-6
16. Pagkamatay at paglilibing kay Abraham: 25:7-10
B. Si Isaac: 25:11-35:29
1. Kapanganakan ni Isaac: 21:1-8
2. Pagaasawa kay Rebeca: 24
3. Si Isaac at ang kanyang mga anak na lalaki: 25:19-35:29
4. Ang pagbabago ng tipan: 26:1-5
5. Ang pandaraya ni Abimelec: 26:6-33
6. Ang kasalan kay Judit at Basemat: 26:34-35
7. Ang pandaraya ni Jacob kay Isaac: 27:1-45
8. Ang pagpunta ni Jacob sa Haran: 27:46-28:5
9. Kamatayan ni Isaac: 35:27-29
C. Si Jacob: 28: 10-36: 43
1. Kapanganakan ni Jacob: 25: 19-26
2. Ang labanan nina Jacob at Esau: 25:27-45
(a) Ang pagkapanganay: 25: 27-34
(b) Ang pagpapala: 27: 1-45
3. Ang pagpunta sa Haran: 27:46-29:14
4. Ang kasalan ni Jacob kina Leah at Raquel: 29: 15-30
5. Buhay sa Haran: 29:31-30:43
6. Pagbalik sa Canaan: 31: 1-55
7. Pahahanda sa pakikipagtagpo kay Esau: 32: 1-23
8. Ang pakikipagtunggali ni Jacob: 32: 24-32
9. Kapayapaan kay Esau: 33:1-17
10. Ang pamilya ni Jacob sa Canaan: 33:18-45:28
11. Ang mga huling araw at kamatayan ni Jacob: 46: 1-50: 14
D. Si Jose: 37: 1-50:26
1. Ang buhay kabataan ni Jose: 37: 1-36
(a) Ang Kanyang balabal: 37:1-4
(b) Ang kanyang panaginip: 37: 5-11
(c) Ipinagbili si Jose sa Egipto: 37: 12-36
(d) Ang kasalanan ng Juda: 38: 1-30
2. Ang alipin na si Jose: 39: 1-40:23
(a) Sa tahanan ni Potiphar: 39: 1-20
(b) Sa bilangguan: 39: 21-40:23
3. Si Jose bilang tagapamahala: 41: 1-45:28
(a) Paghahanda sa taggutom: 41:1-57
(b) Si Jose at ang kanyang mga kapatid na lalaki: 42: 1-45: 28
(c) Si Jose at ang kanyang pamilya sa Egipto: 46: 1-50:21
(d) Ang kamatayan ni Jose:: 50:22-26
PANSARILING PAGSUSULIT
1. Sino ang
may-akda ng aklat ng Genesis?
________________________________________
2.
Sabihin ang
layunin ng aklat ng Genesis.
________________________________________
3. Para kanino
isinulat ang aklat ng Genesis?
________________________________________
4.Sabihin ang
Buhay at Prinsipyo ng ministeryo sa aklat ng Genesis?
________________________________________
5. Isulat ang Susing Talata ng Genesis mula sa
memorya .
________________________________________
( Ang mga sagot sa pagsusulit ay nakasulat sa
pagtatapos ng huling kabanata ng manwal na ito.)
PARA SA DAGDAG NA PAG-AARAL
1.
Ang ibig
sabihin ng pangalan na “Genesis” ay mga pagsimula. Ang aklat na ito ay
naglalaman ng mga talaan ng pagsisimula ng :
-
Mundo: 1:1-25
-
Sangkatauhan: 1:26-2
-
Kasalanan: 3:1-7
-
Kaligtasan: 3:8-24
-
Mga Pamilya: 4:1- 15
-
Sibilisasyon: 4:16-9
-
Mga Bansa: 10:1-11:32
-
Ang Bansang
Judio 12:50
2.
Ang Genesis ay
hinati sa may dalawang pangunahing mga bahagi: Mga Kabanata 1-11 ay nasasakop
ang apat na pangunahing pangyayari. Mga kabanata 12-50 ay nasasakop ng apat na
pangunahing mga tao.
3. Pag-aralan ang mga
kabanata 1-2 at buuin ang sumusunod na tsart:
Araw
Ano
ang Nilikha Ng Dios
1
2
3
4
5
6
7
4. Sa mga kabanata 3-9 ano
ang iyong natutuhan sa mga sumusunod:
- Ang mga taktika ng
kaaway( Satanas… ang ahas): _____________________________
- Ang pagsulong ni Eva
sa kasalanan: ________________________________________
- Ang kabayaran ng
kasalanan sa pagkakaroon nito sa mundo: ______________________
- Ang kaparusahan Ng
Dios sa pamamagitan ng baha: ____________________________
5. Para sa mga kabanata 12-50:
Kilalanin ang apat na pangunahing tauhan at pag-aralan nang malalim ang
kanilang mga buhay, makakuha ng espirituwal na paglalapat sa iyong buhay.
Pag-aralan din ang salitang “ tipan” na ginamit ng malawak sa bahaging ito.
IKA-ANIM NA KABANATA
EXODO
MGA LAYUNIN:
Pagkatapos pag-aralan ang kabanatang ito ikaw ay may kakayahang:
·
Masabi kung
sino ang may akda ng aklat ng Exodo.
·
Kilalanin kung
para kanino isinulat ang aklat ng Exodo.
·
Sabihin ang
layunin ng aklat ng Exodo.
·
Isulat ang
Susing Talata ng aklat ng Exodo mula sa memorya.
·
Sabihin ang
Buhay at Prinsipyo ng Ministeryo sa aklat ng Exodo.
PAMBUNGAD
MAY-AKDA: Moises
PARA KANINO:
Israel
LAYUNIN:
Para maisulat ang pagpapalaya ng Israel mula sa pagkaalipin at dokumento
ng kanilang layunin kung bakit sila ay naging bansa.
SUSING TALATA:
Exodo 12:13
BUHAY AT MGA
PRINSIPYO NG MINISTERYO:
Matatamo lamang ang kaligtasan sa pamamagitan ng dugo ng Kordero ng Dios, Si
Jesus.
PANGUNAHING TAUHAN: Moises, Aaron, Faraon, Miriam, Jethro
BALANGKAS
I.
Ang Bansang
Israel sa Egipto: 1:1-12:36
A.
Pagkabilanggo
sa Egipto: 1: 1-12:36
B.
Ang Dios ay
naglaan ng tagapagligtas: Si Moises:
2:1-4:31
C.
Ang
pakikipag-usap kay Faraon: 5: 1-11: 10
D.
Ang Paskuwa:
12:1-30
E.
Pagpapalaya
mula sa Egipto: 12:31-36
II.
Ang Israel sa
ilang: 12:37-18:27
A.
Ang pagalis at
paghabol ng mga taga Egipto:
12:37-51:21
B.
Ang paglalakbay
tungo sa Sinai: 15:22-17:16
C.
Ang pagbisita
ni Jethro: 18:1-27
III.
Ang Israel sa
Sinai: 19:1-40:38
A.
Ang pagbibigay
ng batas: 19:1-25
B.
Mga batas
tungkol sa moral na pamumuhay: 19-22
C.
Mga batas
tungkol sa sosyal na pamumuhay: 22-23
D.
Mga batas
tungkol sa pamumuhay relihiyon:
24:1-31:18
E.
Ang tabernakulo: 24:12-40:38
1.
Ang desenyo ng
tabernakulo: Ang mga utos patungkol sa tabernakulo at mga saserdote: 24:12-31:18
2.
Ang pagkaantala
ng tabernakulo: Ang gintong guya at ang
pagbabago ng tipan: 32:1-34:35
3.
Ang pagkatapos
ng tabernakulo: Ang pagtatayo ng tabernakulo at institusyon ng pagka-saserdote:
35:1-40:38
PANSARILING PAGSUSULIT
1. Sino ang
may-akda ng aklat ng Exodo?
________________________________________
3.
Sabihin ang
layunin ng aklat ng Exodo.
________________________________________
3. Para kanino
isinulat ang aklat ng Exodo?
________________________________________
4.Sabihin ang
Buhay at Prinsipyo ng ministeryo sa aklat ng Exodo?
________________________________________
5. Isulat ang Susing Talata ng Exodo.
________________________________________
( Ang mga sagot
sa pagsusulit ay nakasulat sa
pagtatapos ng huling kabanata ng manwal na ito.)
PARA SA DAGDAG NA PAG-AARAL
1.
Ang Dios ay nagbigay
ng sampung salot sa Egipto habang si Faraon ay pumayag na palayain ang Israel
mula sa pagkaalipin:
-
Dugo: 7:14-25
-
Mga
palaka: 8:1-15
-
Kuto: 8:16-19
-
Langaw :
8:20-32
-
Baka: 9:1-7
-
Mga Bukol:
9:8-12
-
Granizo: 9: 13-35
-
Balang: 10:1-20
-
Kadiliman:
10:21- 29
-
Kamatayan: 11:1-10, 12:29-36
2.
Nakasulat sa
Exodo 20:1-7 ang kilalang batas sa Lumang Tipan, ang Sampung Utos.
3.
Ang isa sa
pinakamahalagang paksa sa aklat ng Exodo ay ang plano para sa tabernakulo. Ang
krokis sa susunod na pahina ay nagpapakita ng plano na ibinigay Ng Dios kay
Moises para sa banal na lugar sa pagsamba.
Ang tabernakulo
ay mahalaga dahil ito ang lugar ng sambahan at paghahandog para sa Israel, subalit ito rin ay may
kauriang espirituwal. Ang ibig sabihin nito, ang bawat bahagi ng tabernakulo ay
simbolo ng dakilang katotohanang espirituwal.
Ang patyo na
naka palibot sa tabernakulo ay may sukat na 150 piye at 75 piye. Ito ay simbolo
ng mundo.
Ang dambana ng handog na susunugin ay 7 1/2 piye bawat kuwadrado at 4 ½ piye
ang taas. Ang mga handog ay sinusunog dito bilang simbolo ng pagsasakripisyo Ni
Jesus para sa kasalanan ng mundo.
Ang hugasan na tanso ay isang
malaking hugasan kung saan ang saserdote ay naghuhugas ng kanilang mga kamay at
paa bago pumasok sa Banal na Dako. Ito ay simbolo ng bautismong Kristiyano.
Ang Banal na dako
ay may sukat na 30 by 15 piye. Ito ay simbolo na ang iglesya ay nakahiwalay sa
mundo ( ang patyo) at napasok sa pamamagitan ng sakripisyo Ni Cristo ( ang
altar) at bautismo (ang hugasan).
Ang dulang ay
simbolo ng Banal na Hapunan (o komunyon, ang tawag ng ilang mga denominasyon).
Ang kandelero ay
nagbibigay liwanag sa Banal na Dako. Ito ay simbolo ng Salita ng Dios.
Ang dambana
ng kamangyan ay lugar kung saan sinusunog ang insenso. Ang matamis na
amoy ng usok na pumapailanlang sa Dios ay simbolo ng mga panalangin ng Kanyang mga anak.
Ang belo ay
kurtina sa pagitan ng Banal na Dako at ang Kabanal-banalang Dako. Ito ay
simbolo ng paghihiwalay ng Dios at tao
Ang Kabanal- banalang Dako ay 15 piye ang lapad at taas. Ito ay ganap na hugis kubo at ito ay
simbolo ng langit. Dito nananahan ang presensiya Ng Dios.
Ang Kaban ng Tipan ay yari sa kahoy na nababalutan ng ginto.
Ito ay may desenyong takip na gintong
kerubin. Laman nito ang Sampung Utos na simbolo ng gobyerno Ng Dios, isang
platong manna na nagpapaala-ala ng probisyon Ng Dios, at baston ni Aaron na
nagpapaala-ala ng kapangyarihan Ng Dios sa Kanyang mga anak. Minsan sa isang
taon ang saserdote ay nagwiwisik sa ibabaw ng kaban ng dugo na simbolo ng dugo
Ni Jesus kung saan naalis ang ating mga kasalanan.
Ang Tabernakulo
5
N
10 7 4
ã3
2
9
8
6
1
1.
Ang patyo.
2. Ang dambana ng handog
na susunugin
3. Ang hugasan na tanso
4. Ang Banal na dako
5. Ang dulang
6. Ang kandelero
7.
Ang dambana ng
kamangyan
8.
Ang belo sa
pagitan ng Banal na Dako at Kabanal-banalang Dako
9. Ang Kabanal- banalang
Dako
10. Ang Kaban ng Tipan
Mga Araw na Pangilin
Pag-aralan ang
mga reperensiya sa unang hanay at buuin ang tsart. Ginawa ang una para iyong
panundan. Ito ang mga araw ng pangilin na itinakda Ng Dios para sundin ng
bansang Israel.
Mga talata Araw ng Pangilin
Petsa Layunin kung bakit ginagawa
Levitico 23:3 Araw ng pamamahinga ika 7 araw Pamamahinga mula sa pag-
Exodo 20: 8-11
kada Linggo gawa; pagsamba
Deuteronomio 5:12-15
Levitico 23:5 Paskua
1/14
Mga Bilang 28: 16
Deuteronomio 16:1-2
Levitico 23:6-8 Tinapay na walang
1/15-21
Mga Bilang 28:17-25 lebadura
Deuteronomio 16: 3-8
Levitico 23: 9-14 Unang
Bunga 1/16
Exodo 34:22
Mga Bilang 28:26-31
Levitico 23:15-22 Pentecostes 3/6
Exodo 34:22 (Pag-aani;
Mga Linggo)
Deuteronomio 16:9-12
Levitico 23:23-25 Pakakak
7/1
Mga Bilang 29:1-6
Levitico 23:26-32 Araw ng
Pagtubos 7/10
Levitico 16
Mga Bilang 29:7-11
Levitico 23:33-44 Mga
Tabernakulo 7/15-21
Mga Bilang 29:12-40
Deuteronomio 16:13-15
Levitico 25:1-7 Sabbath na Taon Tuwing ikapitong taon
Exodo 23:10-11
Levitico 25:8-55 Kaligayahan/Jubilee
Tuwing ika limangpung taon
IKA-PITONG KABANATA
LEVITICO
MGA LAYUNIN:
Pagkatapos
pag-aralan ang kabanatang ito ikaw ay may kakayahan na :
·
Masabi kung
sino ang may akda ng aklat ng Levitico.
·
Kilalanin kung
para kanino isinulat ang aklat ng Levitico.
·
Sabihin ang
layunin ng aklat ng Levitico.
·
Isulat ang
Susing Talata ng aklat ng Levitico mula sa memorya.
·
Sabihin ang
Buhay at Prinsipyo ng Ministeryo sa aklat ng Levitico.
PAMBUNGAD
MAY-AKDA: Moises
PARA KANINO:
Israel
LAYUNIN:
Para maipakita sa Israel kung paano mamuhay bilang banal na bansa na may
pagkakaisa sa Dios at ihanda sila na paratingin ang planong katubusan Ng Dios
sa ibang bansa.
SUSING TALATA:
Levitico 20:7
BUHAY AT MGA
PRINSIPYO NG MINISTERYO:
Hinihingi ng Dios ang kabanalan sa Kanyang mga Anak.
PANGUNAHING TAUHAN: Moises, Aaron
BALANGKAS
I.
Mga batas
patungkol sa mga handog: 1:1-7:38
A.
Pambungad: 1:1-2
B.
Ang handog na
susunugin: 1:3-17
C.
Ang handog na
kakanin: 2: 1-16
D.
Ang handog na
pangpayapa: 3:1-17
E.
Ang handog para
sa kasalanan: 4: 1-5:13
F.
Ang handog sa
pagkakamali: 5:14-17
II.
Mga batas at
pangyayari na may kaugnayan sa mga saserdote:
8-10
A.
Mga tagubilin
para sa pagtatalaga: 8: 1-9:24
B.
Pagpaparusa
para sa paglabag: 10:1-20
III.
Mga Batas ng
paglilinis: 11: 1-15:33
A.
Malinis at
di malinis na pagkain: 11:1-47
B.
Paglilinis
pagkatapos ng panganganak: 12: 1-8
C.
Ketong: 13:1-14:57
D.
Ang pagkamarumi
at paglilinis: 15: 1-33
IV. Ang
Araw ng Pagsisisi: 16: 1-34
A.
Ang paghahanda
ni Aaron: 16:1-10
B.
Ang handog para
sa kasalanan ng mga saserdote: 16:11-14
C.
Ang handog para
sa kasalanan ng nga tao: 16:15-19
D.
Ang
sangkalan/scapegoat: 16:20-22
E.
Ang pagkabuo ng
handog: 16: 23-28
F.
Ang kadakilaan
ng araw: 16:29-34
V.
Ang alituntunin
ng kabanalan: 17:1-27: 34
A.
Mga
pagbabawal: 17: 1-22:33
1.
Kabanalan na
maykinalaman sa mga tao: 17:1-20:27
2.
Kabanalan na
maykinalaman sa mga saserdote:
21:1-22:33
B.
Mga Kapistahan
ng relihiyon: 23: 1-44
1. Araw
ng pamamahinga: 23:1-3
2. Paskua
atTinapay na walang lebadura: 23:4-14
3. Pista
ng mga sanglinggo o Pentecostes: 23:15-22
4. Pista
ng mga pakakak: 23:23-25
5. Araw ng Pagsisisi: 23:25-32
6.
Pista ng
tabernakulo: 23:33-44
C.
Mga simbolo ng
relihiyon: 24:1-23
D.
Ang Sabbath na
taon at kaligayahan/ jubilee: 25:
1-26:2
E.
Mga pangako at
mga babala: 26: 3-44
1.
Ang
pangangailangan ng tamang relasyon Sa Dios:
26:1-2
2.
Ang mga
pagpapala sa pagsunod Sa Dios: 16:1-2
3.
Ang parusa sa
pagsuway: 26: 14-39
4.
Ang katapatan
Ng Dios sa Kanyang tipan: 26:40-45
5.
Ang buod ng
salaysay: 26:46
F.
Mga pangako at
ikapo: 27: 1-34
1.
Mga pangako sa
mga tao: 27:2-8
2.
Mga pangako sa
mga hayop: 27: 9-13
3.
Mga pangako sa
mga bahay at bukid: 27: 14-25
4.
Ang ikapo: 27:30-33
(a)
Una mula sa mga
halimaw: 27:26-27
(b)
Itinalagang mga
bagay: 27: 28-29
(c)
Ang mga
ikapo: 27:30-33
PANSARILING
PAGSUSULIT
1. Sino ang
may-akda ng aklat ng Levitico?
________________________________________
2.Sabihin ang layunin ng aklat ng Levitico.
________________________________________
3. Para kanino isinulat ang aklat ng Levitico?
4.Sabihin ang
Buhay at prinsipyo ng ministeryo sa
aklat ng Levitico?
________________________________________
________________________________________
________________________________________
5. Isulat ang Susing Talata ng Levitico mula sa
memorya .
________________________________________
( Ang mga sagot sa
pagsusulit ay nakasulat sa pagtatapos ng huling kabanata ng manwal na ito.)
PARA SA DAGDAG NA PAG-AARAL
1.
Pag-aralan ang
salitang “banal” sa Levitico. Ito ay ginamit ng mahigit sa 100 beses. Ang iba
pang susing salita ay “sakripisyo/ handog” ginamit ng 42 beses, “ saserdote”
ginamit ng 189 beses, at ang “dugo” ay
ginamit ng 86 beses.
2.
Ang pamantayan
ng kabanalan na inilarawan sa Levitico ay patungo sa Dios (vertical) at patungo
sa tao (horizontal). Sa mensahe ng mga kabanatang 1-10 ito ay pataas (“Ako ay
Banal”) at ang mensahe sa mga kabanatang 11-27 ay patungo sa tao (“
Magpakabanal kayo”).
Ako
Ay
Banal
Mga
banata 1-10
-
-
Magpakabanal Kayo
Mga kabanata 11:27
3.
Narito ang
limang magkakaibang uri ng handog na inilarawan sa Levitico. Ang unag tatlong
handog ay sinimulan para mapanatili ang pakikiisa “fellowship” sa Dios. Ang
huling dalawa ay para mapanumbalik ang nasirang pakikiisa “fellowship.”
Handog
Kabanata kung saan
nasimulan
Detalye
ng Batas
Sinusunog
1
6:8-13
Pagkain
2
6:14-23
Kapayapaan
3
7:11-34
Kasalanan
4
6:25-30
Pagkakamali
5:1-6:7
7:1-7
4.
Ang bilang pito
(7) ay may malaking kahulugan sa aklat ng Levitico:
-
Tuwing
ika-pitong (7) araw ay Sabbath.
-
Ang dugo ay
iwinisik ng pitong (7) beses sa tabernakulo.
-
Tuwing
ika-pitong (7) taon ay “Sabbatic year”.
-
Tuwing
ika-pitong (7) taon ng “ Sabbatic year” ay sinusundan ng “Jubilee year”.
-
Tuwing
ika-pitong (7) buwan ay natatanging
banal, mayroong tatlong pista.
-
Mayroong pitong
(7) linggo sa pagitan ng Paskua at Pentecostes.
-
Ang pista ng
Paskua ay natatapos sa ika-pitong (7) araw.
-
Ihiwalay ang
maruming tao ng pitong (7) araw.
-
Ang Pista ng
Tabernakulo ay natatapos sa ika-pitong (7) araw.
-
Tuwing Paskua,
labing apat (14) na kordero (2x7) ay inihahandog araw-araw.
-
Tuwing
Pentecostes pitong (7) kordero ang inihahandog.
-
Sa pista ng
tabernakulo labing apat (14) na kordero
ang inihahandog araw-araw.
IKA-WALONG KABANATA
MGA BILANG
MGA LAYUNIN:
Pagkatapos
pag-aralan ang kabanatang ito ikaw ay may kakayahan na :
·
Masabi kung
sino ang may akda ng aklat ng Mga Bilang.
·
Kilalanin kung
para kanino isinulat ang aklat ng Mga Bilang.
·
Sabihin ang
layunin ng aklat ng Mga Bilang.
·
Isulat ang
Susing Talata ng aklat ng Mga Bilang mula sa memorya.
·
Sabihin ang
Buhay at Prinsipyo ng Ministeryo sa aklat ng Mga Bilang.
PAMBUNGAD
MAY-AKDA: Moises
PARA KANINO:
Israel
LAYUNIN: Mga
talaan ng karanasan sa paglalakbay sa ilang, na uri ng kabiguan ng Kristiyano
SUSING TALATA: Mga
Bilang 32: 23
BUHAY AT MGA
PRINSIPYO NG MINISTERYO:
Ang Dios ay hindi nalulugod sa anumang
bagay na walang buong pagtatalaga.
PANGUNAHING TAUHAN: Moises, Korah, Balaam, Aaron. Miriam, Josue,
Caleb
BALANGKAS
I.
Paghahanda sa
pagalis mula sa Sinai: 1:1-10:10
A.
Binilang ang
mga tao: 1:1-54
B.
Inayos ang
kampo: 2:1-34
C.
Tinuruan ang
mga saserdote at Levitico: 3:1-4:49
D.
Ang mga tao ay
pinangalagaan: 5: 1-31
E.
Ang sumpa ng
mga Nazareo: 6: 1-27
F.
Mga kaloob ng
mga prinsipe: 7: 1-89
G.
Ang pagsindi ng
mga ilawan sa tabernakulo: 8:1-4
H.
Paglilinis sa
mga Levitico: 8:5-26
I.
Ang pagdaraos
ng Paskua: 9; 1-14
J.
Patnubay ng
kampo: 9: 15-23
K.
Ang pagtawag sa
kapulungan at pagalis ng kampo: 10:1-10
A. Tawag para maglakbay: 10: 11-28
B. Tumanggi si Hobab sa paglilingkod: 10: 29-32
C. Ang nagpapatuloy na ulap: 10: 34-36
D. Ang maapoy na paghuhukom: 11:1-3
E.
Ang
pagrereklamo ng mga tao: 11:4-9
F.
Ang nagalit na
propeta: 11: 10-15
G. Ang nakamamatay na pagkain: 11: 31-34
H. Ang nagdurusang kapatid na babae: 12:1-15
III.
Ang Israel sa
Kadesh- Barnea: 13: 1-14:45
A. Nagpadala ng tiktik sa lupain: 13: 1-25
B. Ang ulat at tugon: 13:26-14:10
C. Ang paghuhukom Ng Dios: 14: 11-34
IV.
Mga pangyayari
sa paglalakbay sa ilang: 20:1-35:34
A. Ang pagbato sa sumuway sa “Sabbath”: 15:32-36
B. Ang paghihimagsik ni Kore: 16:1-32
C. Ang pamumulaklak ng tungkod ni Aaron: 17:1-13
D. Ang turo kay Aaron: 18: 1-19:22
E.
Ang kamatayan
ni Miriam: 20:1
F.
Ang kasalanan
ni Moises: 10:1-13
G. Ang kahilingan ay tinanggihan: 20:14-22
H. Ang kamatayan ni Aaron: 20:23-29
I.
Mga ahas sa
kalagitnaan ng mga tao: 21: 5-9
J.
Ang masamang
propeta: 22: 1-24:25
K. Ang matapat na saserdote: 25: 1-18
L.
Iba pang mga
turo: 26: 1-31: 54
M. Ang paghahati-hati sa Silangan ng
Jordan: 32: 1-42
N. Mga tala ng paglalakbay mula sa Egipto: 33:1-56
O. Mga tagubilin bago pumasok sa Canaan: 34: 1-36:13
PANSARILING
PAGSUSULIT
1. Sino ang
may-akda ng aklat ng Mga Bilang?
________________________________________
4.
Sabihin ang layunin
ng aklat ng Mga Bilang.
________________________________________
________________________________________
3. Para kanino
isinulat ang aklat ng Mga Bilang?
________________________________________
4.Sabihin ang
Buhay at prinsipyo ng ministeryo sa
aklat ng Mga Bilang?
________________________________________
________________________________________
5. Isulat ang Susing Talata ng Mga Bilang mula
sa memorya.
________________________________________
________________________________________
( Ang mga sagot
sa pagsusulit ay nakasulat sa
pagtatapos ng huling kabanata ng manwal na ito.)
PARA SA DAGDAG NA PAG-AARAL
________ _________
________
Kalahatan
603,550
601,730
4. Ipinakikita ng krokis na ito ang ayos
ng kampo ng tribo ng Israel na may kaugnayan sa tabernakulo.
Norte/Hilaga
x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x
x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x
x
x
x Asher
Dan
Naphtali x
x
x
x
x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x
x
x Benjamin x
x Issachar x
x
x Merarites x
x
x
x
x
x
x Ephraim x Gershonites Moses x
x x x
Aaron x Judah
x
x
x
_________ Saserdote x
x
x
x
x
x
x
x
Tabernakulo x
x
x
x _________ x
x
x
x
x
x
x
x Kohathites x
x
x Manasseh x x x x x x x x x x x x x x x x x x x
x Zebulun x
x
x
x Gad
Reuben
Simeon x
x
x
x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x
x x x x x x x x x x x x
Timog
IKA-SIYAM NA KABANATA
DEUTERONOMIO
MGA LAYUNIN:
Pagkatapos
pag-aralan ng kabanatang ito ikaw ay may kakayahan na :
·
Masabi kung
sino ang may akda ng aklat ng Deuteronomio.
·
Kilalanin kung
para kanino isinulat ang aklat ng Deuteronomio.
·
Sabihin ang
layunin ng aklat ng Deuteronomio.
·
Isulat ang
Susing Talata ng aklat ng Deuteronomio mula sa memorya.
·
Sabihin ang
Buhay at Prinsipyo ng Ministeryo sa aklat ng Deuteronomio.
PAMBUNGAD
MAY-AKDA: Moises
PARA KANINO:
Israel
LAYUNIN:
Masabing muli ang batas sa mga bagong henerasyon ng Israel na
ipinanganak mula sa bundok ng Sinai.
SUSING TALATA:
Deuteronomio 6: 4-5
BUHAY AT MGA PRINSIPYO NG MINISTERYO: Ang pagsunod ay magdadala ng pagpapala at
ang pagsuway ay magdadala ng paghuhukom.
PANGUNAHING TAUHAN: Moises, Josue, Balaam, Amalek, Miriam
BALANGKAS
I. Unang sermon ni Moises: Makasaysayan 1:1-4
A. Pambungad na Makasaysayan: 1:1-5
B. Pagbabaliktanaw sa paglalakbay mula Horeb hanggang Moab: 1:6-3:29
C. Ang panawagan sa bagong henerasyon para panatilihin ang utos: 4:1-40
D. Salaysay sa pagbibigay ng bayan na tanggulan: 4:41-43
E. Buod ng batas ni Moises: 4:44-49
II. Ikalawang sermon ni Moises: Legal 5:1-26:19
A.
Inulit ang
sampung utos: 5:7-21
B.
Siya ay
nagbabala laban sa imoralidad (23:17); makompromiso (7:1-5); at pangkukulam;
18:9-14
C.
Inilarawan ni
Moises ang Canaan: 8:7-8
D.
Ginunita niya
ang kanyang personal na karanasan sa Dios sa bundok ng Sinai: 9:9-21
E.
Pinaalalahanan
niya sila ng pinansiyal na obligasyon nila sa Dios: 26: 1-19
F.
Mga Batas
tungkol sa pananamit: (22:50); diborsiyo (24:1-4); karapatan ng babae
( 21:10-17; 22:13-20); at pakikipaglaban (20:1-20) ay ibinigay.
G.
Ibinuod niya
ang plano Ng Dios: 6:23
III.
Ikatlong sermon
ni Moises: Prophetic: 27: 1-30:20
A.
Nakasulat na
mga batas sa bato, at mga pagpapala at mga sumpa: 27:1-26
B.
Hula ng mga
pagpapala at mga sumpa: 28:1-68
C.
Pangangaral sa
kabanalan: 29:1-30: 20
IV.
Makasaysayang
apendise: 31:1-34: 12
A.
Huling
pananalita ni Moises at pagtatalaga kay Josue:
31:1-30
B.
Ang awit at
pangaral ni Moises: 32:1-47
C.
Ang huling
salita ng Dios kay Moises: 32: 48-52
D.
Pangwakas na
pagpapala ni Moises sa tribo: 33: 1-29
E.
Ang kamatayan
at libing ni Moises: 34:1-12
PANSARILING
PAGSUSULIT
1. Sino ang
may-akda ng aklat ng Deuteronimio?
________________________________________
2.Sabihin ang layunin ng aklat ng
Deuteronomo.
________________________________________
________________________________________
3. Para kanino
isinulat ang aklat ng Deuteronomio?
________________________________________
________________________________________
4.Sabihin ang Buhay at prinsipyo ng ministeryo sa aklat ng Deuteronomio?
________________________________________
________________________________________
5. Isulat ang Susing Talata ng Deuteronomio
mula sa memorya.
________________________________________
________________________________________
( Ang mga sagot sa pagsusulit ay nakasulat sa pagtatapos ng huling
kabanata ng manwal na ito.)
PARA SA DAGDAG NA PAG-AARAL
1.
Nang Si Jesus
ay tinukso ni Satanas sinipi Niya ang aklat ng Deuteronomio. Paghambingin ang
Mateo 4:4 sa Deuteronomio 8:3; Mateo 4:7 sa Deuteronomio 6:16; at Mateo 4:10 sa
Deuteronomio 6:13.
2.
Ang
Deuteronomio ay makasaysayang aklat , subalit ito ay nagtataglay ng apat na
mahahalagang mga propesiya:
-
Ang pagpasok ng
Israel sa pamumuno ni Josue sa Canaan:
7:2; 9:1-3; 31:3,5
-
Ang kasalanan
ng Israel habang nasa Canaan: 31:16-18,
20, 29
-
Ang pagtapon
mula sa Canaan: 4:26-28; 7:4; 8:19-20; 28: 36,41,49,50,53,64
-
Ang pagbabalik
ng Israel sa Canaan: 4: 29; 30: 1-3,10
3.
Pag-aralan ang
mga susing salita “gawin”, “panatilihin”, mangilin.” Ang mga ito ay nabanggit
ng 177 beses sa Deuteronomio.
4.
Ang isa pang
susing salita sa aklat na ito ay “ tandaan.”
Ito ay madalas ulitin sa buong aklat. Ang mga Israelita ay sinabihan na
tandaan:
-
Ang pagbibigay
ng Batas: 4:9-10
-
Ang tipan: 4:23
-
Ang nakaraan
nilang pagkaalipin: 5:15
-
Ang kanilang
pagpapalaya: 7:18
-
Ang pangunguna
at probisyon Ng Dios: 8:2-6
-
Mga nakaraang
kasalanan: 9:7
-
Paghuhukom Ng
Dios : 24:9
-
Ang mga lumang
araw: 32:7
5.
Ang aklat na
ito ay nagtataglay ng awit na maaaring awitin sa panahon ng masidhing
paghihirap. Paghambingin ang Deuteronomio 31: 30-32:45 sa Apocalipsis 15:3-4.
6.
Ang pangunahing
tema ng aklat ng Deuteronomio ay ang kahalagahan ng Salita Ng Dios. Tingnan ang 4:1,2,7,9; 6:7-9; 11:18-21;
27:1-4; 30:11-14; 31:11-12; 32:46-47.
7.
Para sa
makasaysayang nilalaman ng Levitico, basahin ang Mga Bilang 21:21-22:1 at
Deuteronomio 1:1-5
PAMBUNGAD SA MGA AKLAT NG
KASAYSAYAN
Ang mga sumusunod
na grupo ng mga aklat na ating sisiyasatin ay ang mga aklat ng kasaysayan. Ang
mga ito ay ang sumusunod na mga aklat:
Josue: Mga
detalye kung paano ang sumunod na lider kay Moises, si Josue, ay nanguna sa mga
Israelita tungo sa Lupang Pangako sa Canaan. Nakatala dito ang militar na
kampanya at ang paghahati ng lupa sa mga tao.
Mga Hukom: Ang Israel ay tumalikod Sa Dios pagkatapos
na si Josue ay namatay. Nakasulat sa aklat na ito ang malungkot na kuwento ng
kanilang paulit-ulit na kasalanan at nagtindig Ang Dios ng mga hukom para
mailigtas sila sa mga puwersa ng kaaway.
Ruth: Ang
kuwento ni Ruth, isang babae na Gentil sa bansang Moab, na nagpasyang
maglingkod sa Dios ng Israel. Siya ay naging lola sa tuhod ni David.
I Samuel: Ang
aklat na ito ay naka sentro sa
tatlong tao: Si Samuel na siyang huling
hukom ng Israel; Saul, ang unang hari ng Israel; at si David na sumunod sa
masuwaying hari na si Saul.
II Samuel: Ang
maluwalhating apatnapung (40) taon na paghahari ni haring David ay nakasulat sa
aklat na ito.
I Mga Hari: Ang pangangasiwa ni haring Solomon at ang
mga hari sa nahating kaharian sa pangangasiwa ni Ahab sa norte at Jehoshaphat
sa timog, ang paksa sa aklat na ito.
II Mga Hari: Ang
huling pagbagsak ng Israel at Judah ay sinariwa sa aklat na ito.
I Mga Cronica: Ang paghahari ni David at paghahanda sa
pagtatayo ng templo ay nakasulat dito. Ang panahon ng aklat na ito ay kasabay
ng aklat ng II Samuel.
II Mga Cronica:
Nakasulat sa aklat na ito ang pagpapatuloy ng kasaysayan ng Israel hanggang sa
pangangasiwa ni Solomon na nakatuon sa kaharian sa Timog. Ito ay nagtapos sa
utos ni Cyrus na pagpapahintulot sa pagbalik ng mga tao sa Babilonia hanggang
Jerusalem.
Ezra: Madetalye na nakasulat dito ang pagbababalik
ng mga Judio mula sa pagkabilanggo sa Babilonia.
Nehemias: Ang muling pagtatayo ng mga pader sa
pangunguna ni Nehemias ay nakasulat sa aklat ni Nehemias. Ang proyektong ito ay nagsimula labingapat
(14) na taon pagkatapos magbalik ni
Ezra kasama ang mga tao.
Esther: Ang pagpapalaya Ng Dios sa mga Judio sa
pamamagitan ni Esther at Mardoceo ang paksa ng aklat na ito.
IKA-SAMPUNG KABANATA
JOSUE
MGA LAYUNIN:
Pagkatapos
pag-aralan ang kabanatang ito ikaw ay may kakayahan na :
·
Masabi kung
sino ang may akda ng aklat ng Josue.
·
Kilalanin kung
para kanino isinulat ang aklat ng Josue.
·
Sabihin ang
layunin ng aklat ng Josue.
·
Isulat ang
Susing Talata ng aklat ng Josue mula sa memorya.
·
Sabihin ang
Buhay at Prinsipyo ng Ministeryo sa aklat ng Josue.
PAMBUNGAD
MAY-AKDA: Josue
PARA KANINO:
Israel
LAYUNIN: Magtala ng kasaysayan ng pagsakop sa Canaan
SUSING TALATA:
Josue 24:15
BUHAY AT MGA PRINSIPYO NG MINISTERYO: Walang moral at espirituwal na tagumpay na
makakamit na walang pakikipaglaban.
PANGUNAHING TAUHAN: Josue, Rahab, Caleb, Achan, Balaam, Eleazar
BALANGKAS
I. Pagpasok sa Lupa: 1:1-5: 15
A. Si Josue ay naatasan: 1:1-9
B. Paghahanda sa pagtawid sa Jordan: 1:10-2:24
C. Natawid ang Jordan: 3:1-4:24
D. Naakupahan ang Gilgal: 5:1-5
II. Ang pag-aari sa lupa: 6:1-12:24
A. Nakuha ang Jerico at Ai: 6:1-8:29
B. Ang altar ni Josue: 8L30-35
C. Ang pagtanggap sa mga Gabaonita: 9:1-27
D. Nasakop ang timog Canaan: 10:1-43
E. Nasakop ang hilagang Canaan: 11:1-15
F. Ang buod ng pagsakop: 11:16-12:24
III. Pagsakop sa lupa: 13:1-22:34
A. Ang utos ni Josue: 13:1-7
B. Ang tribo ng silangan ay binigyan ng lupa: 13:8-33
C. Ang tirbo ng kanluran ay binigyan ng lupa: 14: 1-19:51
D. Ang bayang ampunan: 20: 1-9
E. Ang bayang para sa Levita: 21: 1-45
F. Ang silangang tribo ay bumalik sa kanilang tahanan:22:1-34
IV. Ang pagpapaalam at kamatayan ni Josue: 23:1-24:33
A. Kanya silang pinaalalahanan ng kabutihan Ng Dios: 23:3-10
B. Kanya silang binalaan tungkol sa pagsuway: 23:11-13
C. Kanyang ginunita ang kasaysayang ito: 24:1-13
D. Hinamon niya sila na maglingkod Sa Dios: 24:14-18
E. Kanyang binuo ang aklat na nagtataglay ng kanyang pangalan: 24:26-28
F. Siya ay namatay at umalis tungo sa Langit: 24:29-33
PANSARILING
PAGSUSULIT
1. Sino ang
may-akda ng aklat ng Josue?
________________________________________
2.Sabihin ang layunin ng aklat ng Josue.
________________________________________
________________________________________
3. Para kanino
isinulat ang aklat ng Josue?
________________________________________
4.Sabihin ang Buhay
at prinsipyo ng ministeryo sa aklat ng
Josue?
________________________________________
________________________________________
________________________________________
5. Isulat ang Susing Talata ng Josue mula sa
memorya.
________________________________________
________________________________________
________________________________________
( Ang mga sagot sa pagsusulit ay nakasulat sa pagtatapos ng huling
kabanata ng manwal na ito.)
PARA SA DAGDAG NA PAG-AARAL
Ang aklat ng
Josue at aklat ng Exodo ay maaring paghambingin. Sa Exodo, hinati Ng Dios ang
tubig sa Dagat Na Pula para mailabas
ang Kanyang mga anak sa pagsakop ng Egipto. Sa Josue, hinati Ng Dios ang tubig
sa ilog ng Jordan para madala ang mga anak Niya sa Canaan, ang lupa na
pagpapala.
Ibinuod ni Moises ng dalawang aklat sa Deuteronomio 6:23:
“ At kami ay inilabas
Niya roon… na Kaniyang ipinasok kami rito.”
IKA-LABINGISANG KABANATA
MGA HUKOM
MGA LAYUNIN:
Pagkatapos
pag-aralan ang kabanatang ito ikaw ay may kakayahan na :
·
Masabi kung
sino ang may akda ng aklat ng Mga Hukom.
·
Kilalanin kung
para kanino isinulat ang aklat ng Mga Hukom.
·
Sabihin ang
layunin ng aklat ng Mga Hukom.
·
Isulat ang
Susing Talata ng aklat ng Mga Hukom mula sa memorya.
·
Sabihin ang
Buhay at Prinsipyo ng Ministeryo sa aklat ng Mga Hukom.
PAMBUNGAD
MAY-AKDA: Samuel
PARA KANINO:
Israel
LAYUNIN:
Makasaysayang pagtatala ng mga nangyari sa pangunguna ng mga hukom pagkatapos
ng aklat ng Josue.
SUSING TALATA: Mga
Hukom 17:6
BUHAY AT MGA PRINSIPYO NG MINISTERYO: Mayrooong banal na batayan ng pagpaparusa
para manumbalik ang mga anak ng Dios mula sa kasalanan tungo sa kaligtasan
PANGUNAHING TAUHAN: Mga Hukom ( Tingnan ang mga talaan sa
balangkas sa ibaba)
BALANGKAS
I. Pambungad sa panahon ng mga Hukom: 1: 1-2:5
A. Ang political na kondisyon mula sa Josue hanggang sa panahon ng mga hukom: 1:1-36
B. An kondisyon ng relihiyon mula sa Josue hanggang sa panahon ng mga hukom: 2:1-5
II. Ang panahon ng mga hukom: 2:6-16:31
A. Buod ng kondisyon ng relihiyon ng buong panahon: 2:6-3:6
B. Mga talaan ng mga hukom: 3:7-16:31
1. Othniel ng Judah: 3:7-11
2. Eglon ng Benjaminita: 3:12-30
3. Samgar: 3: 31
4. Debora ng Ephraim at Barak ng Naptali: 4:1-5:31
5. Gideon ng Manasseh at Abimelech: 6:1-9:57
6. Tola ng Issachar: 10:1-2
7. Jair ng Gilead: 10: 3-5
8. Jephte ng Gilead: 10:6-12:7
9. Ibzan ng Zebulon: 12:8-10
10. Elon ng Zebulon: 12:11-12
11. Abdon ng Ephraim: 12: 13-15
12. Samson ng Dan: 13: 1-16:31
III. Kasaysayang apendise: 17: 1-21:25
A. Ang diyus-diyosan ni Michas at ang mga Danita: 17:1-18:31
1. Si Michas at ang kanyang personal na saserdote: 17: 1-13
2. Ang mga Danita ay naniwala sa mga diyus-diyosan: 18: 1-31
B. Ang krimen ng mga Benjaminita at Gibeah at ang kanilang parusa: 19:1-21:25
1. Ang pagtigil sa Gabao: 19: 1-15
2. Ang krimen: 19: 16-27
3. Ang tugon ng Levita:
19:28-29
4. Ang kalupitan ng
Israel: 19:30-20:11
5. Ang tatlong digmaan:
20:12-21:25
PANSARILING
PAGSUSULIT
1. Sino ang
may-akda ng aklat ng Mga Hukom ?
________________________________________
5.
Sabihin ang
layunin ng aklat ng Mga Hukom.
________________________________________
________________________________________
________________________________________
3. Para kanino
isinulat ang aklat ng Mga Hukom?
________________________________________
4.Sabihin ang
Buhay at prinsipyo ng ministeryo sa
aklat ng Mga Hukom?
________________________________________
5. Isulat ang Susing Talata ng Mga Hukom mula
sa memorya.
________________________________________
( Ang mga sagot sa pagsusulit ay nakasulat sa pagtatapos ng huling
kabanata ng manwal na ito.)
PARA SA DAGDAG NA PAG-AARAL
1.
Ang aklat ng
mga Hukom ay direktong kabaliktaran ng aklat ng Josue.
Ang Josue ay nagsasabi ng tagumpay, kalayaan,
pananampalataya, pagsulong, pagsunod, espirituwal na pangitain, kagalakan,
kalakasan, at pagkakaisa ng mga tribo na mayroong malakas na pamunuan.
Ang mga hukom ay naglalarawan ng pagkatalo,
pangaalipin, walang paniniwala, paghahati-hati, pagsuway, pagpapahalaga sa mga
makamundo, kalungkutan, kahinaan, at walang pagkakaisa ng mga tribo.
2.
Ang Galacia ay
nagbigay ng napakahusay na buod ng mga aklat ng Josue at Mga Hukom.
Inilalarawan ng Galacia 5:22-26 ang Josue, at 5:17-21 na inilarawan ang Mga
Hukom.
3.
Ang Mga Hukom
ay klasik na halimbawa ng Oseas 8:7 at Galacia 6:7.
4.
Ang Mga Hukom
17:6 ay buod ng kondisyon na nangyayari sa Isarel sa panahon ng mga Hukom.
5.
Ang kuwento ng
pinakamalakas na lalaki sa kasaysayan ay makikita sa Mga Hukom 15.
6.
Basahin nag
kuwento ng mga sundalo na napatay dahil sa hindi tamang pagbanggit ng salita:
Mga Hukom 12
7.
Ang Dios ay
gumamit ng hindi pangkaraniwang paraan sa aklat ng Mga Hukom. Ginamit Niya :
-
Ang isang
panundot sa baka : 3:31
-
Isang
pako: 4:21
-
Mga
Pakakak: 7:20
-
Mga banga: 7:20
-
Mga sulo: 7:20
-
Isang
pangibabaw na bato ng gilingan: 9:53
-
Panga ng asno
: 15:15
8. Buuin ang sumusunod na
tsart habang iyong pinag-aaralan ang patuloy na paulit-ulit na pangyayari sa
aklat ng Mga Hukom. Ang unang pagikot (cycle) ay ginawa bilang halimbawa na
iyong panunundan:
Ang Ikot ng Mga Hukom
Mga Ikot
3:7-11 3:12-30 4:1-5:31 6:1-8:32
8:33-10:5 10:6-12:15 13: 1-16:31
________________________________________
S “Idolatry”
I
N
________________________________________
S 8 taon Hari
E ng Mesopotamia
R
V
I
C
E
________________________________________
S Umiyak sa
U Panginoon
P
P
L
I
C
A
T
I
O
N
S Othoniel sa
A pamamagitang ng giyera
L
V
A
T
I
O
N
S
I 40 taon
L
E
N
C
E
MGA HUKOM SA ISRAEL
Pangalan
Petsa B.C
Bilang
ng Taon
Othoniel
1400-1360
40
Ehud
1360-1280
80
Samgar
1280
1
Debora
1280-1240
40
Gadeon
1240-1200
40
Abimelech
1200-1197
3
Tola
1197-1174
23
Jair
1174-1152
22
Jephthah
1152-1146
6
Ibzan
1146-1138
8
Elon
1138-1128
10
Abdon
1128-1121
7
Samson
1121-1101
20
IKA-LABINGDALAWANG KABANATA
RUTH
MGA LAYUNIN:
Pagkatapos
pag-aralan ang kabanatang ito ikaw ay may kakayahan na :
·
Masabi kung
sino ang may akda ng aklat ng Ruth.
·
Kilalanin kung
para kanino isinulat ang aklat ng Ruth.
·
Sabihin ang
layunin ng aklat ng Ruth.
·
Isulat ang Susing
Talata ng aklat ng Ruth mula sa memorya.
·
Sabihin ang
Buhay at Prinsipyo ng Ministeryo sa aklat ng Ruth.
PAMBUNGAD
MAY-AKDA: Hindi kilala
PARA KANINO:
Israel
LAYUNIN:
Naisulat bilang bahagi ng kasaysayan ng Israel upang ilarawan ang malasakit Ng
Dios sa lahat ng tao. Inilarawan din dito ang relasyon Ni Jesus na “kinsman- redeemer”.
SUSING TALATA: Ruth
1:16-17
BUHAY AT MGA PRINSIPYO NG MINISTERYO: Kayang baguhin Ng Dios ang kahirapan ng
buhay ng pagpapala.
PANGUNAHING TAUHAN: Noemi (Mara ), Elimelech, Mahalon, Chelion,
Orpha, Ruth, Boaz, walang pangalan na “kinsman.”
BALANGKAS
I. Moab: 1:1-5
A. Paglalakbay patungong Moab: 1:1-2
1. Nang ang kuwento ay maganap: 1:1
2. Nang sila ay nagtungo sa Moab: 1:1
3. Pagpapakilala sa mga pamilya: 1:2
B. Trahedya sa Moab: 1:3-5
1. Namatay ang asawa ni Noemi: 1:3
2. Nagasawa ang mga anak na lalaki ni Noemi: 1:4
3. Namatay ang mga anak na lalaki ni Noemi: 1:5
II. Ang pagbabalik sa Bethlehem: 1:6-18
A. Ang plano ni Noemi na bumalik at sabihin sa kanyang mga manugang na bumalik sa kanilang mga sariling bayan: 1:6-9
B. Ang kanilang pagsamo na manatili: 1:10
C. Ang sagot ni Noemi: 1:11-13
D. Ang kanilang tugon: 1:14
E. Ang deklarasyon ni Ruth: 1:16-18
1. Ayaw niyang iwan si Noemi: 1:16
2. Siya ay tutungo kung saan tutungo si Noemi: 1:16
3. Siya ay maninirahan kung saan maninirahan si Noemi: 1:16
4. Ang bayan ni Noemi ay kanyang magiging bayan: 1:16
5. Ang Dios ni Noemi ang kanyang Dios: 1:16
6. Siya ay mananatiling tapat hanggang kamatayan: 1:17
III. Pagdating sa Behtlehem: 1:19-22
A. Ang pagtanggap ng siyudad: 1:19
B. Ang tugon ni Noemi: 1:20-21
C. Ang panahon ng kanilang pagbalik: 1:22
IV. Si Ruth sa bukid ni Boaz: 2:1-17
A. Namulot sa bukid: 2:1-3
B. Mapansin ni Boaz: 2:4-13
C. Oras ng pagkain kasama ni Boaz: 2:14
D. Namulot sa pinakamaganda: 2:15-17
E. Pagbalik mula sa bukid: 2:18-23
V. Ang natatanging plano: 3:1-18
A. Ang plano ni Noemi: 3:1-5
B. Ang mga resulta: 3:6-15
C. Ang pagbabalik kay Noemi: 3:16-18
VI. Ang pagtubos : 4: 1-13
A. Ang proseso: 4:1-12
B. Ang pagsasama ni Ruth at ni Boaz:: 4:13-17
C. Ang pagpapala: 4:14-16
VII. Ang angkanan ni David: 4:17-22
PANSARILING
PAGSUSULIT
1. Sino ang
may-akda ng aklat ng Ruth?
________________________________________
6.
Sabihin ang
layunin ng aklat ng Ruth.
________________________________________
3. Para kanino
isinulat ang aklat ng Ruth?
________________________________________
4.Sabihin ang
Buhay at prinsipyo ng ministeryo sa
aklat ng Ruth?
________________________________________
5. Isulat ang Susing Talata ng Ruth mula sa
memorya.
________________________________________
( Ang mga sagot sa pagsusulit ay nakasulat sa pagtatapos ng huling
kabanata ng manwal na ito.)
PARA SA DAGDAG NA PAG-AARAL
1.
Para sa dagdag
na impormasyon sa panahon kung kailan nangyari ang aklat ng Ruth , tingnan ang
aklat ng Mga Hukom.
2.
Si Ruth ay isa
sa apat na mga babaeng nabanggit sa angkan Ni Cristo sa Mateo 1. Ang iba ay sina
Tamar, Mateo 1:3; Rahab, 1:5; at Bathsheba, 1:6.
3.
Nakabalangkas
ang obligasyon ng malapit na relasyon ng “kinsman” sa Deuteronomio 25: 5-10.
Ang mga batas tungkol sa ari-arian na walang pangalan ang “kinsman” na
tinutukoy ay ibinigay sa Levitico 25:23.
Para makatubos ang “kinsman” dapat maabot
niya ang tiyak na kinakailangan:
-
Dapat siya
ay malapit na “kinsman” (kamag-anak)
-
Dapat nakahanda
siyang tumubos.
-
Dapat may
kakayahan siyang tumubos.
-
Dapat siya
mismo ay malaya.
-
Dapat mayroon
siyang halaga sa pagtubos.
Naabot ni Boaz ang lahat ng mga ito para kay Ruth. Nakamit Ni Jesus ang
lahat ng kinakailangan ng isang manunubos para matubos ang makasalanang tao.
4.
Pag-aralan ang
katangian ni Ruth:
-
Mapagmahal,
“committed” : 1:16-17
-
Hindi
natitinag: 1:18
-
Mapagpakumbaba: 2:2
-
Mahinahon: 2:14
-
May
pananagutan: 2:18-19
-
Matapat: 2:23
-
Masunurin: 3:5
-
Nagpapasakop:
3:10
-
Nakatuon sa
pangwalang-hanggang mga bagay: 3:10
-
May pakialam sa
masamang iisipin ng iba: 3:14
-
Matiyaga: 3:18
IKA-LABINGTATLONG KABANATA
I AT
II SAMUEL
MGA LAYUNIN:
Pagkatapos
pag-aralan ang kabanatang ito ikaw ay may kakayahan na :
·
Masabi kung
sino ang may akda ng mga aklat ng I at II Samuel.
·
Kilalanin kung
para kanino isinulat ang aklat.
·
Sabihin ang
layunin ng aklat.
·
Isulat ang
Susing Mga Talata ng aklat ng I at II Samuel mula sa memorya.
·
Sabihin ang
Buhay at Prinsipyo ng Ministeryo sa mga aklat ng I at II Samuel.
MAY-AKDA: Samuel
PARA KANINO:
Israel
LAYUNIN:
Ipagpatuloy ang pagtatala ng pakikitungo Ng Dios sa Kanyang mga Anak
SUSING MGA
TALATA: I Samuel 15:22-23
BUHAY AT MGA PRINSIPYO NG MINISTERYO: Ang pagsunod Sa Dios ay higit na
mahalaga kay sa pagsasakripisyo.
PANGUNAHING TAUHAN:
Samuel , Elkanah, Hannah, Eli , David, Goliath, Saul, Jonathan, Michal, Abigail
BALANGKAS
I. Samuel: Ang huli sa mga Hukom: 1: 1-7:17
A. Ang kapanganakan at pagkabata ni Samuel: 1:1-2:10
B. Ang pagtanggi kay Eli at ang tawag ni Samuel: 2:11-3:21
C. Ang arko sa kalagitnaan ng mga Filisteo: 4:1-7:1
D. Ang mga gawain ni Samuel bilang hukom: 7:2-17
II. Saul: Ang una sa mga hari: 8:1-15:35
A. Ang paghingi ng hari ng Isarel: 8:1-22
B. Ang pagpili kay Saul: 9:1-11:15
C. Ang pagpapaalam ni Samuel: 12:1-25
D. Ang pakikipagdigma ni Saul laban sa mga Filisteo: 13:1-14:52
E. Ang pagsuway at pagtanggi ni Saul: 15:1-35
III. Si Saul at David: 16:1-31:31
A.
Ang tawag at
pagbuhos ng langis kay David: 16: 1-23
B.
Ang tagumpay ni
David laban kay Goliath: 17:1-58
C.
Ang pagtakas ni
David kay Saul: 18:1-20:42
D.
Ang
paglalagalag ni David: 21: 1-30:31
E.
Ang pagkamatay
ni Saul: 31:1-13
II SAMUEL
PAMBUNGAD
MAY-AKDA: Samuel
PARA KANINO:
Israel
LAYUNIN:
Ipagaptuloy ang pagtatala ng pakikitungo Ng Dios sa Kanyang mga Anak
SUSING MGA
TALATA: II Samuel 7:22-23
BUHAY AT MGA PRINSIPYO NG MINISTERYO: Ginagawa Ng Dios ang Kanyang plano sa
pamamagitan ng mga masunurin sa Kanya sa kabila ng mga kahinaan ng tao.
PANGUNAHING TAUHAN:
David, Uriah, Bathsheba, Nathan, Absalom, Abner, Isboshet, Joab
BALANGKAS
I.
Ang mga
tagumpay ni David: 1:1-10:19
A.
Ang panaghoy ni
David kay Saul at Jonathan: 1:1-27
B.
Si David ay
ginawang hari ng Judah: 2:1-7
C.
Itinatag ni
David ang pagkakaisa ng bansa at ng relihiyon: 2:8-6:23
D.
Ang tipan ni
David: 7:1-29
E.
Ang pananakop
ni David: 8:1-10:19
II.
Ang mga
kaguluhan ni David: 11:1-24:25
A.
Ang kasalanan
at pagsisisi ni David: 11:1-12:31
B.
Ang krimen nina
Amnon at Absalom: 13:1-18:33
C.
Ang
panunumbalik ni David sa kapangyarihan:
19:1-20:26
D.
Ang taggutom at
paghihiganti ng mga Gabaonita: 21:1-14
E.
Ang mga bayani
sa pakikipaglaban sa mga Filisteo:
21:15-22
F.
Ang awit at huling
mga salita ni David: 22:1-23:7
G.
Ang mga bayani
ni David: 23:8-39
H. Ang sensus at parusa ni David: 24:1-25
PANSARILING
PAGSUSULIT
1. Sino ang
may-akda ng aklat ng I at II Samuel?
________________________________________
2.
Sabihin ang
layunin ng aklat ng I Samuel.
________________________________________
3. Para kanino
isinulat ang aklat ng I Samuel?
________________________________________
4.Sabihin ang
Buhay at prinsipyo ng ministeryo sa
aklat ng I Samuel.
________________________________________
5. Isulat ang Susing Mga Talata ng I Samuel
mula sa memorya.
________________________________________
6. Sabihin ang layunin ng aklat ng II Samuel.
________________________________________
7. Para kanino
isinulat ang aklat ng II Samuel?
________________________________________
8.Sabihin ang
Buhay at prinsipyo ng ministeryo sa
aklat ng II Samuel.
________________________________________
9. Isulat ang Susing Mga Talata ng II Samuel
mula sa memorya.
________________________________________
( Ang mga sagot sa pagsusulit ay nakasulat sa pagtatapos ng huling
kabanata ng manwal na ito.)
PARA SA DAGDAG NA PAG-AARAL
1.
Sa I Samuel
nakasulat ang pagbabago ng Israel mula sa pangunguna Ng Dios (kung saan Ang
Dios ang direktong nangunguna sa pamamagitan ng mga saserdote at mga pinuno ng
militar) tungo sa monarkiya (ang pangunguna ng iba’t ibang mga hari).
2.
Ang I Samuel
15: 22-23 ang isa sa pinakadakilang mga talata tungkol sa pagsunod.
3.
Ang I Samuel
16:7 ang isa sa pinakadakilang talata tungkol sa tutoong kahalagahan ng tao.
4.
Sa I Samuel
17:4 inilarawan ang pinakamataas na tao.
5.
Sa I Samuel
18:1 nakasulat ang isa sa pinakamagandang pagkakaibigan na natala sa Biblia.
6.
Sa I Samuel
nakasulat ang una sa maraming pakikipagusap ng mga tao na lumisan na sa lupa
dahil sa kamatayan. Tingnan ang I Samuel 28: Lucas 16:23-31; Apocalipsis 6:9-10 at
7:9-10
7.
Si Samuel ang
nagumpisa ng unang eskuwelahan ng Biblia na nakasulat sa Biblia. Ang mga ito ay
nasa Gilgal, Jericho, at Bethel. Tingnan ang I Samuel 10:10; I Mga Hari 18:31;
II Mga Hari 2:3,5: 6:1-2.
8.
Sa II Samuel
nakasulat ang mahalagang batas ng paghahasik
at pag-aani sa espirituwal na mundo. Pagkatapos ng panalangin ng
pagsisisi ni David ( Mga Awit 51) pinatawd siya Ng Dios sa kanyang pakikiapid
at pagpatay ( II Samuel 11). Subalit umani rin si David ng kalungkutan mula sa
kanyang mga ginawa. Kasama sa pag-aani
ang kamatayan ng lalaking sanggol na kanyang anak, ang paghalay ng anak na
babae ng kanyang sariling kapatid na lalaki, ang pagpatay sa kapatid na lalaki,
at ang paghihimagsik ng kanyang paboritong anak na lalaki na sa bandang huli ay
napatay ng isang puno ng militar.
9.
Iba pang
prinsipyo na itinuro sa II Samuel . Ang prinsipyo sa paggawa ng kalooban Ng
Dios sa paraan Niya. Kalooban Ng Dios para kay David ang maibalik ang kaban sa
Banal na Siyudad. Ang paraan Ng Dios ay saserdote ang magdadala nito. Sa una
hindi sinunod ni David at ang resulta ay kalungkutan at pagkamatay (6:1-7).
Mahalaga na magtugma ang kalooban Ng Dios sa paraan Ng Dios.
IKA-LABINGAPAT NA KABANATA
I AT
II MGA HARI
MGA LAYUNIN:
Pagkatapos
pag-aralan ang kabanatang ito ikaw ay may kakayahan na :
·
Masabi kung
sino ang may akda ng aklat ng I at II Mga Hari.
·
Kilalanin kung
para kanino isinulat ang aklat.
·
Sabihin ang
layunin ng bawat aklat.
·
Isulat ang
Susing MgaTalata ng aklat ng I at II Mga Hari mula sa memorya.
·
Sabihin ang
Buhay at Prinsipyo ng Ministeryo sa aklat ng I at II Mga Hari.
MAY-AKDA: Hindi Kilala. Posibleng si Jeremias
PARA KANINO:
Israel
LAYUNIN:
Ipagpatuloy ang pagtatala ng pakikitungo Ng Dios sa Kanyang mga anak, Israel.
SUSING MGA
TALATA: I Mga Hari 19:18
BUHAY AT MGA PRINSIPYO NG MINISTERYO: Ang pagkompromiso ay maaaring madali subalit
palagi itong may malaking kabayaran sa huli.
PANGUNAHING TAUHAN:
David, Solomon, mga hari sa Juda at Israel ( tingnan ang tsart ng mga hari ),
Nabath, Ahab, Elias, Eliseo.
BALANGKAS
I. Ang paghahari ni Haring Solomon: 1:1-11:43
A. Ang pagpahid ng langis sa kanya upang maging hari: 1:1-53
B. Ang hamon ni David kay Solomon at ang kamatayan ni David: 2:1-46
C. Si Solomon ay nag-asawa at pumili ng karunungan: 3:1-28
D. Ang pangagasiwa ni Solomon: 4:1-34
E. Ang pagtatayo ng templo ni Solomon: 5:1-8:66
F. Ang kayamanan at kabantugan ni Solomon: 9:1-10:29
G. Ang kasalanan ni Solomon: 11: 1-43
II. Ang pangangasiwa ng mga hari ng Juda at Israel: 12: 1-22:53; at ang pagpapatuloy sa
II Mga Hari. ( Tingnan ang tsart ng mga hari)
A.
Ang pagpipilit
ni Roboam: 12:1-33
B.
Ang mga Hari ng
Juda: Roboam hanggang kay
Josaphat: 13: 1-22:53
C.
Ang mga Hari ng
Israel: Jeroboam hanggang kay Ochozias:
13:1-22:53
D.
Ang ministeryo
ni propeta Elias sa Israel: 17: 1-22:53
II MGA HARI
PAMBUNGAD
MAY-AKDA: Posible si Jeremias
PARA KANINO:
Israel
LAYUNIN:
Ipagptuloy ang pagtatala ng pakikitungo Ng Dios sa Kanyang mga anak, Israel.
SUSING MGA
TALATA: II Mga Hari 2:9-10
BUHAY AT MGA PRINSIPYO NG MINISTERYO: Ang mga kaharian sa mundong ito ay pansamantala:
Ang mga ito ay titindig at babagsak sa ilalim ng kapangyarihan Ng Dios.
PANGUNAHING TAUHAN:
Mga hari ng Israel at Judah.
BALANGKAS
I.
Ang ministeryo
ni Eliseo at pagpapatuloy ng mga talaan ng mga hari ng Israel:
1:1-10:36
II. Ang mga talaan ng mga
hari ng Israel at Judah: 11:1-17: 41
Pagpapatuloy ng mga talaan mula sa I
Mga Hari. (Tingnan ang tsart ng mga hari.)
III. Ang pangangasiwa ng mga
hari sa Judah: Ezechias hanggang kay Sedecias:
18:1-25:30
(
Tingnan ang tsart ng mga hari.)
PANSARILING
PAGSUSULIT
1. Sino ang
may-akda ng aklat ng I at II Mga Hari?
________________________________________
2.Sabihin ang layunin ng aklat ng I Mga Hari.
________________________________________
3. Para kanino
isinulat ang aklat ng I Mga hari?
________________________________________
4.Sabihin ang
Buhay at prinsipyo ng ministeryo sa
aklat ng I Mga Hari.
________________________________________
5. Isulat ang Susing Talata ng I Mga Hari mula
sa memorya.
________________________________________
6. Sabihin ang layunin ng aklat ng II Mga
Hari.
________________________________________
7. Para kanino
isinulat ang aklat ng II Mga Hari?
________________________________________
8.Sabihin ang
Buhay at prinsipyo ng ministeryo sa aklat ng II Mga Hari.
________________________________________
9. Isulat ang Susing MgaTalata ng II Mga Hari
mula sa memorya.
________________________________________
( Ang mga sagot sa pagsusulit ay nakasulat sa pagtatapos ng huling
kabanata ng manwal na ito.)
PARA SA DAGDAG NA PAG-AARAL
1.
Ang I Mga Hari
ay talaan ng pagkakabuwag ng labingdalawang (12) tribo ng Israel. Ang
Ika-pitong kabanata ng Apocalipsis ay naglalarawan ng panghinaharap na
pagkakaisa ng mga tribong ito. Ang tsart sa bahaging ito ay buod ng mga
impormasyon tungkol sa nahating kaharain ng Israel at Juda. Ang mapa ay
magpapakita ng mga paghahati ng teritoryo.
2.
Si Haring
Solomon ang pangunahing tauhan sa aklat ng I Mga Hari , ang sumulat ng Mga
Kawikaan, Eclesiastes, at Ang Awit ng Mga Awit. Iyong pag-aaralan ang mga aklat
na ito sa hinaharap.
3.
Ang sumusunod
na tsart ng mga hari ng Israel at Juda ay makatutulong sa iyong pag-aaral ng
mga aklat ng Mga Hari at Mga Cronica.
MGA HARI NG ISRAEL
Pangalan ng Hari Mga
Taon ng Paghahari Petsa
B.C. Reperensiya
Jeroboam
22
976-954 I Mga Hari 11: 26-14:20
Nadab
2
954-953 I Mga Hari 15:25-28
Baasa
24
953-930 I Mga Hari 15:27-16:7
Ela
2 930-929
I Mga Hari 16:6-14
Zimri
(7
araw)
929 I Mga Hari 16:9-20
Omri
12
929-918 I Mga Hari 16:15-28
Achab
21
918-898 I Mga Hari 16:28-22:40
Ochozias
1
898-897
I Mga Hari 22:40-
II Mga Hari 1:18
Joram
11
897-885 II Mga Hari 3:1-9:25
Jehu
28
885- 857 II Mga Hari 9:1-10:36
Joachas
16
857-841 II Mga Hari 13:1-9
Joas `
16
841-825 II Mga Hari 13: 10-14:16
Jeroboam II
40
825-773 II Mga Hari 14:23-29
Zacharias
1/2
773-772 II Mga Hari 14:29-25:12
Sallum
(1
buwan) 772 II Mga Hari 14:29-25:12
Manahem
10
772-762 II Mga Hari 15: 10-15
Pekaia
2
762-760 II Mga Hari 15: 14-22
Peka
20
760-730 II Mga Hari 15:27-31
Oseas
9
730-721 II Mga Hari 15:30-17:6
MGA HARI NG JUDA
Pangalan ng Hari Mga
Taon ng Paghahari Petsa B.C. Reperensiya
Roboam
7 976-959 I
Mga Hari 11:42-14:31
Abiam
3 959-956 I
Mga Hari 14:31-15:8
Asa
41 956-915 I
Mga Hari 15:8-24
Josaphat
25 915-893 I Mga Hari 22:41-50
Joram
8 893-886 II
Mga Hari 8:16-24
Ochozias
1 886-885 II
Mga Hari 8:24:9:29
Athalia
6 885-879 II Mga Hari 11:1-20
Joas
40 879-840 II
Mga Hari 11:1-12:21
Amasias
29 840-811 II
Mga Hari 14:1-20
Azarias (Uzziah)
52 811-759 II
Mga Hari 15:1-7
Jotham
18 759-743 II
Mga Hari 15:32-38
Achaz
19 743-727 II
Mga Hari 16:1-20
Ezchias
29
727-698 II Mga Hari 18:1-20:21
Manases
55
698-643 II Mga Hari 21:1-18
Amon
2
643- 640 II Mga Hari 21:19-26
Josias
31
640-609 II Mga Hari 22:1-23:30
Joachaz
(3 buwan)
609 II Mga Hari 23:31-33
Joacim
11
609-597 II Mga Hari 23: 34-24:5
Joachin (3 buwan)
597 II Mga Hari 24:6-16
Sedecias
11
597-586 II Mga Hari 24:17-25:30
Buod na Tsart ng Nahating Kaharian
Israel 933-722 B.C.
Juda
933-586 B.C.
Ibang pangalan
Ibang
pangalan
Ang Sampung Tribo
Ang
Dalawang Tribo
Ang Hilagang Kaharian
Ang
Timog na Kaharian
Samaria/Ephraim
Ang
Tahanan ni David
Ang Nangungunang Pamilya
Ang
Nangungunang Pamilya
Siyam na dinastiya o nangungunang pamilya
Isang dinastiya (David)
Labingsiyam na mga hari (Lahat ay masasama) Dalawampung mga hari (Maraming mabuti)
Isang nagpakamatay/ Pitong pinatay
Limang
pinatay
Panahong Itinagal:
Panahong
Itinagal:
211 taon
347
taon
Pagkabihag:
Pagkabihag:
Pinarusahan sa pagkabilanggo sa Assyria
Dinala
sa Babilonia
Nangalat sa mga bansa
Bumalik
pagkatapos ng 70 taon
Muling
itinatag ang Jerusalem
at templo
Hindi nabawi ang kalayaan
Teritoryo:
Teritoryo:
Mahigit sa 2/3 ng Canaan
Kulang
sa 1/3 ng Canaan
Ang pinakamagandang bahagi
Ang
templo at Jerusalem
Relihiyon:
Relihiyon:
Tinalikuran ang itinakdang paraan
Ng Dios ng pagsamba
Idinagdag
ang diyus-diyosan
sa pagsamba
Sumamba sa gintong guya sa buong kasaysayan
Madalas magbago
Idinagdag ang pagsamba kay Baal at Asherah sa panahon Mga hari na may takot sa
Dios
ng pangangasiwa ni Ahab
IKA-LABINGLIMANG KABANATA
I AT
II MGA CRONICA
MGA LAYUNIN:
Pagkatapos
pag-aralan ang kabanatang ito ikaw ay may kakayahan na :
·
Masabi kung
sino ang may akda ng aklat ng I at II Mga Cronica.
·
Kilalanin kung
para kanino isinulat ang mga aklat na ito.
·
Sabihin ang
layunin ng bawat aklat.
·
Isulat ang
Susing Mga Talata ng aklat ng I at II Mga Cronica mula sa memorya.
·
Sabihin ang
Buhay at Prinsipyo ng Ministeryo sa aklat ng I at II Mga Cronica.
I MGA CRONICA
PAMBUNGAD
MAY-AKDA: Hindi Kilala. Posibleng si Ezra
PARA KANINO:
Israel
LAYUNIN: Pagtala
ng kasaysayan ng relihiyon ng Juda.
SUSING TALATA: I
Mga Cronica 29:11
BUHAY AT MGA PRINSIPYO NG MINISTERYO: Kung Ang Dios ay naitataas ang Kanyang mga
anak ay mapagpapala.
PANGUNAHING TAUHAN:
Haring David, Solomon
BALANGKAS
I. Ang talaan ng henerasyon mula kay Adan hanggang kay David: 1:1-9:44
A. Mula kay Adan hanggang kay Jacob: 1:1-2:2
B. Mula kay Jacob hanggang kay David: 2:2 –9:44
II. Kasaysayan ni Haring David: 10: 1-29:44
A. Ang kamatayan ni Haring Saul: 10: 1-14
B. Ang pagkabihag ng Zion at ang mga bayani ni David: 11:1-12:40
C. Ang masaganang paghahari ni David: 13:1-22:1
D. Ang nagawa ni David na may kinalaman sa relihiyon: 22:2-29:30
II MGA CRONICA
PAMBUNGAD
MAY-AKDA: Hindi kilala. Posible si Ezra
PARA KANINO:
Israel
LAYUNIN:
Pagtatala ng kasaysayang ng relihiyon ng Juda.
SUSING TALATA: II Mga Cronica 7:14
BUHAY AT MGA PRINSIPYO NG MINISTERYO: Ang mga pagpapala Ng Dios ay darating kung
tayo ay magpapakumbaba at hahanapin Siya.
PANGUNAHING TAUHAN:
Haring Solomon at ang mga sumunod sa kanya mula kay Roboam hanggang kay
Sedecias. (Tingnan ang tsart ng mga hari ng Juda.)
BALANGKAS
I.
Kasaysayan ni
Haring Solomon: 1:1-9:31
A.
Ang kayamanan
at karunungan ni Solomon: 1:1-17
B.
Ang gusali at
pagtatalaga ng templo ni Solomon: 2:1-7:22
C.
Ang iba’t ibang
gawain ni Solomon: 8:1-9:28
D.
Ang kamatayan
ni Solomon: 9:29-31
A.
Mga hari mula
kay Roboam hanggang kay Sedecias:
10:1-36:21
( Para sa madetalyeng pag-aaral ng mga haring ito , tingnan ang tsart
ng mga hari ng Juda sa susunod na kabanata.)
PANSARILING
PAGSUSULIT
1. Sino ang
may-akda ng aklat ng I at II Mga Cronica?
________________________________________
2.Sabihin ang layunin ng aklat ng I Mga
Cronica.
________________________________________
3. Para kanino
isinulat ang aklat ng I Mga Cronica?
________________________________________
4.Sabihin ang
Buhay at prinsipyo ng ministeryo sa
aklat ng I Mga Cronica.
________________________________________
5. Isulat ang Susing Talata ng I Mga Cronica
mula sa memorya.
________________________________________
6.Sabihin ang layunin ng aklat ng II Mga
Cronica
________________________________________
7. Para kanino
isinulat ang aklat ng II Mga Cronica
________________________________________
8.Sabihin ang
Buhay at prinsipyo ng ministeryo sa
aklat ng II Mga Cronica
________________________________________
9. Isulat ang mga Susing Talata ng II Mga
Cronica mula sa memorya
________________________________________
( Ang mga sagot sa pagsusulit ay nakasulat sa pagtatapos ng huling
kabanata ng manwal na ito.)
PARA SA DAGDAG NA PAG-AARAL
1.
Kahit maraming
pagkakatulad ng mga bagay sa aklat ng II Samuel, Mga Hari, at ang Mga Cronica,
ang bawat aklat ay naisulat para maabot ang tiyak na layunin.
Halimbawa, ang II Samuel at I at II Mga Hari
ay nagpapakita ng kasaysayang political ng parehong Israel at Juda. Sa I at II
Cronica ang madetalyeng kasaysayan ng relihiyon ng Juda lamang ang ipinakita.
Ang II Samuel at I at II Mga Hari ay nakatuon
sa mga tagapanguna at mga propeta ng panahon. Ang I at II Cronica ay nakatuon
sa mga saserdote at templo.
Habang iyong madetalyeng pinag-aaralan ang
mga aklat na ito, hanapin ang mga pagkakaiba ng binigyang pansin ng mga
material na naulit.
2.
Ang II Cronica
ay aklat ng mga “ revivals”. Dakilang “revivals” ang nangyari sa ilalim ng
pangunguna ni:
- Asa:
II
Cronica 15
- Josaphat:
II
Cronica 20
- Joas:
II
Cronica 23-24
- Ezechias:
II
Cronica 29-31
- Josias:
II
Cronica 35
3.
Mga Susing
salita sa Mga Cronica na tatakan mo sa iyong Biblia:
- tahanan
- kaban
- tipan
- iyak
(umiyak)
- hanapin (nahanap)
- puso
- manalangin (panalangin, nanalangin)
- propeta (mga propeta)
4.
Maraming mga
aralin tungkol sa pananalangin at paghanap Sa Dios ang matututuhan sa mga aklat
na ito. Pagbalik-aralan ang iyong natutuhan sa paggawa ng susing mga salita.
Pag-aralan nang higit ang II Cronica 6.
5.
Ano ang iyong
natutuhan sa mga tagumpay at pagkabigo ng mga taong katulad nina Josaphat,
Ezechias at Uzziah?
IKA-LABINGANIM NA KABANATA
EZRA
MGA LAYUNIN:
Pagkatapos
pag-aralan ang kabanatang ito ikaw ay may kakayahan na :
·
Masabi kung
sino ang may akda ng aklat ng Ezra.
·
Kilalanin kung
para kanino isinulat ang aklat ng Ezra.
·
Sabihin ang
layunin ng aklat ng Ezra.
·
Isulat ang mga
Susing Talata ng aklat ng Ezra mula sa memorya.
·
Sabihin ang
Buhay at Prinsipyo ng Ministeryo sa aklat ng Ezra.
PAMBUNGAD
MAY-AKDA: Ezra
PARA KANINO:
Israel
LAYUNIN: Talaan ng pagbabalik ng Israel mula sa
pagkakatapon at pagtatayong muli ng templo ng Jerusalem.
SUSING TALATA: Ezra
6:16
BUHAY AT MGA PRINSIPYO NG MINISTERYO: Ang pagbabalik at pagpapanumbalik ay
pangunahing prinsipyo ng pagsisisi.
PANGUNAHING TAUHAN:
Ezra, Jeshua, Zorobabel, Ciro, Haggai, Zechariah, Artajerjes
BALANGKAS
I. Pagpapanumbalik sa ilalim ni Zorobabel: 1:1-6:22
A. Ang unang pagbalik mula sa pagkatapon: 1:1-2:70
1. Ang utos ni Ciro: 1:1-11
(a) Ang sulat ng kautusan: 1:2-4
(b) Ang nais ng mga tao: 1:5-11
2. Talaan ng mga bumalik mula sa Babilonia: 2:1-70
B. Ang panunumbalik ng pampublikong pagsamba: 3:1-6:22
1. Ang muling pagtatayo ng templo: 3:1-6:15
(a) Muling ginanap ang pagsamba sa Jerusalem: 3:1-7
(b) Paggawa ng templo: 3:8-13
(c) Sinubukan na hadlangan ni Satanas ang paggawa.: 4:1-24
(d) Dumating ang mga propeta para tumulong: 5:1-2
(e) Ang mga tanong ng gobernador: 5:3-5
(f) Ang sulat ni Dario: 5:6-17
(g) Ang paghahanap: 6:1-12
(h) Ang tugon ni Tanai: 6:13-15
2. Ang pagtatalaga ng templo: 6: 16-22
II.
Ang pagbabago
sa ilalim/ pangunguna ni Ezra: 7:1-10:44
A.
Ang Ikalawang
Pagbabalik mula sa “Exiles”7:1-8:36
1.
Ang
karanasan at paghahanda ni Ezra: 7:1-10
2.
Ang sulat ni
Artajerjes: 7:11-26
3.
Ang tugon ni
Ezra: 7:27-28
B.
Pagtutuwid sa masamang
lipunan: 9:1-10:44
1.
Ang
pakikipagkompromiso ng mga anak Ng Dios: 9:1-2
2.
Ang pamamanhik
ni Ezra: 9:3-15
3.
Ang mga tao ay
nagkaroon ng kombiksiyon: 10:1-8
4.
Pag-amin at
pagsisisi: 10:9-16
5.
Ang mga talaan
ng mga nagkasala: 10:18-44
PANSARILING
PAGSUSULIT
1. Sino ang
may-akda ng aklat ng Ezra?
________________________________________
2.Sabihin ang layunin ng aklat ng Ezra.
________________________________________
________________________________________
3. Para kanino
isinulat ang aklat ng Ezra?
________________________________________
4.Sabihin ang
Buhay at prinsipyo ng ministeryo sa
aklat ng Ezra.
________________________________________
________________________________________
________________________________________
5. Isulat ang Susing Talata ng Ezra mula sa
memorya.
________________________________________
________________________________________
________________________________________
( Ang mga sagot sa pagsusulit ay nakasulat sa pagtatapos ng huling
kabanata ng manwal na ito.)
PARA SA DAGDAG NA PAG-AARAL
1.
Basahin ang Mga
Awit 137. Nakasulat sa kabanatang ito ang kalungkutan ng mga anak Ng Dios
habang sila ay naglalakbay mula sa Jerusalem hanggang sa pagkabihag sa
Babilonia. Basahin ang Mga Awit 126 na
naglalarawan ng kagalakan ng pagbalik sa Jerusalem mula sa pagkabihag.
2.
Ang nahating
mga kaharian ng Israel at Juda ay parehong nabihag ng mga kaaway. Ang Israel ay
nabihag ng Assyria noong 721 B.C. Ang Juda ay nabihag naman ng Babilonia noong
606 B.C. Ang pagbabalik ng mga anak Ng Dios sa Jerusalem mula sa pagkabihag ay
ang mga sumsusunod:
536 B.C. Si Zorobabel at 42,360 mga Judyo, 7,337 na mga alipin, 200 mangaawit,
736 mga kabayo, 245 mga mola, 435 mga
kamelyo, 6,720 mga asno, at 5,400 mga ginto at pilak na sisidlan.
457 B.C. Si Ezra at 1,754 na mga lalaki, 100 “talents” ng ginto, 750 “ talents”
ng pilak. Hindi natala kung ang mga babae at mga bata ay kasama sa grupong ito na bumalik mula sa
“exiles”.
444B.C. Si Nehemias, kasama ang mga bantay na armi, para gawin at palakasin
ang Jerusalem.
3.
Mayroong
tatlong biyahe sa pagkabihag ng Babilonia. Sa Ezra ay mayroong tatlong paglalakbay
pabalik sa Lupang Pangako.
Tatlong mga biyahe tungo sa Babilonia:
-
Sa panahon ni Daniel: 606 B.C.
-
Sa panahon ni
Ezekiel: 597 B.C.
-
Sa panahon ni
Haring Sedecias: 586 B.C.
Tatlong mga biyahe tungo sa kalayaan:
- Sa
pangunguna ni Zorobabel at Josue: 538
B.C.
-
Sa pangunguna
ni Ezra: 456 B.C.
-
Sa pangunguna
ni Nehemias: 446 B.C.
IKA-LABINGPITONG KABANATA
NEHEMIAS
MGA LAYUNIN:
Pagkatapos
pag-aralan ang kabanatang ito ikaw ay may kakayahan na :
·
Masabi kung
sino ang may akda ng aklat ng Nehemias.
·
Kilalanin kung
para kanino isinulat ang aklat ng Nehemias.
·
Sabihin ang
layunin ng aklat ng Nehemias.
·
Isulat ang mga
Susing Talata ng aklat ng Nehemias mula sa memorya.
·
Sabihin ang
Buhay at Prinsipyo ng Ministeryo sa aklat ng Nehemias.
PAMBUNGAD
MAY-AKDA: Nehemias
PARA KANINO:
Israel
LAYUNIN: Pagpapatuloy ng kasaysayang ng Israel.Talaan
ng muling pagtatayo ng pader ng Jerusalem.
SUSING TALATA:
Nehemias 6:3
BUHAY AT MGA PRINSIPYO NG MINISTERYO: Walang pagkakataon kung walang oposisyon.
Ang pananampalatayang walang gawa ay patay.
PANGUNAHING TAUHAN:
Nehemias, Sanballat, Gesem, Gashmu, Shemiah, Tobiah, Hananiah, Ezra, Artajerjes
BALANGKAS
H. Pambungad: 1:1-11
A. Masamang balita buhat sa Jerusalem: 1:1-3
B. Ang tugon ni Nehemias: 1:4-11
II. Paghahanda para sa gawain: 2:1-20
B. Kasama ng Hari: 2:1-8
C. Kasama ng Gobernador: 2L9010
D. Sa Jerusalem: 2:11-15
E. Kasama ang mga pinuno ng mga tao: 2:15-20
III. Panunumbalik ng mga pader: 3:1-6:19
A. Mga talaan ng mga manggagawa at organisasyon: 3:1-32
B. Ang panlabas at panloob na mga oposisyon: 4-6:14
1.
Panlabas na oposisyon:
(a) Direktong pagpuna: 2:19
(b) Panlilibak at paghamak: 4:1-3
(c) Maling paratang: 6:5-7
(d) Pag-atake sa panahon ng kahinaan: 4:6
(e) Aliwan: 6:2
(f) Popular na impluwensiya: 6:2
(g) Mga banta, takot: 6:5-9
(h) Kompromiso: 5:14-19
(i) Pagkikipaglaban, maantala: 4:8
(j) Sabwatan: 4:8; 6:2
2.
Panloob na oposisyon:
(a) Pagkasira ng loob: 4:10-11
(b) Pag-aaway: 5:1-19
(c) Mahinang mananampalataya: 4:12
(d) Oposisyon ng mga pinuno ng relihiyon: 3:5
(e) Bulaang propeta ng Dios: 6:10-13
C. Ang pagkabuo ng pader: 6:15-19
IV. Pamamahala at sensus: 7:1-73
A. Ang pamamahala sa siyudad ay naitatag: 7:1-4
B. Sensus sa mga bumalik mula sa “exiles”: 7: 5-73
V. Pagpapabuti sa relihiyon sa pamamagitan ni Ezra at Nehemias: 8:1-13:31
A. Pagbabasa ng Batas: 8:1-8:18
B. Pag-amin ng kasalanan at panalangin: 9:1-37
C. Pagbabago ng tipan: 9:38-10:39
D. Mga talaan ng residente: 11:1-12:26
E. Pagtatalaga ng pader: 12:27-47
F. Ang reporma ni Nehemias: 13:1-31
Mga
Inpirasyon na Salawikain
Ang sampung inspirasyon na mga salawikain ni Nehemias:
- Ang mabuting kamay ng aking Dios ay nasa akin: 2:8
- Magsitindig tayo at gumawa: 2:18
- Pasasaganain tayo Ng Dios ng Langit: 2:20
- Ang mga tao ay may pag-iisip na magtrabaho: 4:6
- Alalahanin Ang Panginoon at lumaban: 4:14
- Ang Dios ang lalaban para sa atin: 4:14
- O Dios, palakasin mo ang aking mga kamay: 6:9
- Ang mga gawang ito ay gawa ng ating Dios: 6:16
- Ang kagalakan sa Panginoon ang ating kalakasan: 8:10
- Alalahanin, o Dios ko:13:29,31
PANSARILING
PAGSUSULIT
1. Sino ang
may-akda ng aklat ng Nehemias?
________________________________________
2.Sabihin ang layunin ng aklat ng Nehemias.
________________________________________
________________________________________
3. Para kanino
isinulat ang aklat ng Nehemias?
________________________________________
________________________________________
4.Sabihin ang
Buhay at prinsipyo ng ministeryo sa
aklat ng Nehemias.
________________________________________
________________________________________
5. Isulat ang Susing Talata ng Nehemias mula sa
memorya.
________________________________________
________________________________________
________________________________________
( Ang mga sagot sa pagsusulit ay nakasulat sa pagtatapos ng huling
kabanata ng manwal na ito.)
PARA SA DAGDAG NA PAG-AARAL
1.
Ang gawa Ng
Dios ay palaging makakaranas ng panloob at panlabas na oposisyon mula sa tao o
kay Satanas. Sa iyong pag-aaral ng aklat ni Nehemias, gumawa ng talaan ng iba’t
ibang pag atake ng kaaway para mapigilan ang gawa Ng Dios.
2.
Ang tarangkahan
ng pader sa palibot ng Jerusalem ay uri ng buhay Kristiyano. Ang ibig sabihin
nito kahit nga ang mga ito ay aktuwal na tarangkahan, ang mga ito ay simbolo
rin ng espirituwal na katotohanan:
Pangalan ng Tarangkahan Sumasagisag
Mga Reperensiya
Nehemias Iba
pa
Pintuang Tupa Ang
Krus
3:1
Juan 10:11
Pintuang Isda Pagabot sa kaluluwa 3:3 Mateo 4:19
Dating pintuan
Lumang pagkatao 3:6
Roma 6:1-23
Pintuang Libis
Pagdurusa at pagsubok 3:13
II
Corinto 1:3-5
Pintuang Tapunan Gawa ng laman
3:14
Galacia
5:16-21
Pintuang Bukal Espiritu Santo 3:15
Juan 7:37-39
Pintuang Tubig Gawa Ng Dios
3:26
Juan 4:10-14
Pintuang Kabayo
Pakikipaglaban ng Mananampalataya
3:28
Efeso
6:10-17
Pintuang Silangan Pagbabalik Ni Jesus 3:29
Ezekiel
43:1,2
Pintuang Hammiphead Ang paghuhukom Ni Jesus 3:31 I Corinto 3:9-15;
II Corinto 5:10
IKA-LABINGWALONG KABANATA
ESTHER
MGA LAYUNIN:
Pagkatapos
pag-aralan ang kabanatang ito ikaw ay may kakayahan na :
·
Masabi kung
sino ang may akda ng aklat ng Esther.
·
Kilalanin kung
para kanino isinulat ang aklat ng Esther.
·
Sabihin ang
layunin ng aklat ng Esther.
·
Isulat ang mga
Susing Talata ng aklat ng Esther mula sa memorya.
·
Sabihin ang
Buhay at Prinsipyo ng Ministeryo sa aklat ng Esther.
PAMBUNGAD
MAY-AKDA: Hindi kilala
PARA KANINO: Sa
mga Judio na nangalat sa buong Persia
LAYUNIN: Pagpapatuloy ng kasaysayan ng Israel. At
muling bilangin ang tulong ng Dios sa Kanyang mga anak.
SUSING TALATA:
Esther 4:14
BUHAY AT MGA PRINSIPYO NG MINISTERYO: Kinakatagpo
Ng Dios ang mga krisis ng buhay sa pamamagitan ng tao na Kanyang
inilaan.
PANGUNAHING TAUHAN: Esther, Vasthi, Aman, Mardocheo, Assuero
BALANGKAS
I. Pambungad: 1:1-22
A. Ang malaking pista: 1:1-9
B. Problema ng pamilya: 1:10-12
C. Maharlikang utos: 1:13-22
II. Ang bagong reina: 2:1-21
A. Ang paghahanap ng reina: 2:1-4
B. Si Esther ay sumali sa paligsahan: 2:5-11
1. Ang “background “/ pinagmulan ni Mardocheo: 2:5-6
2. Ang “background”/ pinagmulang\ ni Esther: 2:7
C. Si Esther sa pangangalaga ni Hegai: 2:8-11
D. Ang babaeng iniharap sa hari: 2:12-14
E. Si Esther ang napiling reina: 2:15-17
F. Ang piging para kay Esther: 2:18
G. Ang lihim ni Esther: 2:19
III. Dalawang babae, dalawang masamang balak: 2: 21-3:15
A. Ang masamang balak ay pinabagsak ni Mardocheo: 2:22-23
1. Si Mardocheo sa pintuan ng hari: 2:22-23
2. Sinira ni Mardocheo ang masamang balak: 2:21-22
3. Ibinitin ang dalawang kriminal: 2:23
B. Ang pagtaas sa ranggo at masamang balak ni Aman: 3:1-15
1. Si Aman ay naitaas ang ranggo sa lahat ng ibang prinsipe: 3;1
2. Ang problema sa pagitan nina Aman at Mardocheo: 3:2-6
3. Ang masamang balak na paghihiganti ni Aman: 3:7-15
IV. Ang kawalan ng pag-asa at pagpapalaya: 4:1-7:10
A. Kawalan ng pag-asa ng mga Hudyo: 4:1-3
B. Kawalan ng pag-asa ng Reina: 4:4-9
C. Ang plano ng paglaya: 4:10-5:14
1. Ang plano: 4:10-17
2. Sa harapan ng Hari: 5:1-3
3. Paanyaya sa piging: 5:4-8
4. Ang pagmamataas ni Aman: 5: 9-14
D. Ang paggalang Kay Mardecheo: 6: 1-14
1. Pagbabasa ng Hari: 6:1-3
2. Paghingi ni Aman ng payo : 6: 4-5
3. Ang pagmamataas na tugon ni Aman: 6:6-9
4. Ang kahihiyan ni Aman sa pagbibigay galang kay Mardocheo: 6:10-12
5. Ang tugon ng pamilya at mga kaibigan ni Aman: 6:13-14
E. Ang piging ni Esther: 7:1-6
F. Pinarusahan si Aman: 7: 7-10
V. Ang bagong kaayusan sa kaharian: 8:1-10:3
A. Ang bagong hiling ng hari: 8:1-14
B. Itinaas si Mardocheo: 8:15-17
C. Paglaya ng mga Hudyo: 9:1-11
D. Nasira ang tahanan ni Aman: 9:12-14
E. Ang Pista ng Purim: 9: 15-32
F. Ang pagkatawan ni Mardocheo: 10:1-3
PANSARILING
PAGSUSULIT
1. Sino ang
may-akda ng aklat ng Esther?
________________________________________
2.Sabihin ang layunin ng aklat ng Esther.
________________________________________
________________________________________
________________________________________
3. Para kanino
isinulat ang aklat ng Esther?
________________________________________
4.Sabihin ang
Buhay at prinsipyo ng ministeryo sa
aklat ng Esther.
________________________________________
________________________________________
________________________________________
5. Isulat ang Susing Talata ng Esther mula sa
memorya.
________________________________________
________________________________________
________________________________________
( Ang mga sagot sa pagsusulit ay nakasulat sa pagtatapos ng huling
kabanata ng manwal na ito.)
PARA SA DAGDAG NA PAG-AARAL
1.
Ang
pinakamahabang talata sa Biblia ay Esther 8:9. Ito ay may 90 na mga salita sa
salin ng Ingles King James.
2.
Pansinin ang
pagkakaiba ng aklat ng Ruth at Esther:
- Si Ruth ay Hentil na namuhay kasama ng mga Hudyo.
- Si Esther ay Hudyo na namuhay kasama ng mga Hentil.
- Ang asawa ni Ruth ay Hudyo.
- Ang asawa ni Esther ay Hentil.
Ang kinalabasan ng parehong kuwento ay dulot ng gabing pagtatagpo:
-
Si Ruth ay
nakipagusap kay Boaz: Ruth 3:8-13
-
Si Aman ay
nakipagusap sa hari: Esther 6:1-10
3.
Pag-aralan si
Aman bilang uri ni Satanas:
-
Higit sa lahat
ng prinsipe: 3:1
-
Puno ng poot:
3: 5
-
Puno ng suklam:
3:6
-
Mangwawasak:
3:6
-
Kaaway: 3:10
-
Materyaloso:
3:8,9,11; 4:7
-
Manggugulo:
3:15
-
Mandarambong ng
mga buwis: 3:13
-
Walang
makatatakas: 4:13
-
Taong puno ng
galit: 5:9
-
Mapagmataas: 5:11-12:6:6-9
-
Walang halaga:
5:13; 6:12
-
Nagpaplano ng
kasamaan: 3:1-15; 5:14:6:4
-
Kagalit at
kaaway: 7:6
-
Imoral: 7:8
-
Masamang
pag-iisip: 9: 25
-
Takot sa
harapan ng Hari: 7:6
-
Mahuhulog/
mapapahiya/ sa harapan ng mga anak Ng Dios:
6:13
PAMBUNGAD SA AKLAT
NG MGA PANULAAN
Ang limang mga
aklat ng tula ay nagpapakita ng paglago ng buhay espirituwal.
Job: Inilalarawan
ang pagkamatay sa lumang buhay ng sarili.
Mga Awit: Ipinakikita ang bagong buhay Sa Dios,
pagpapahayag sa pamamagitan ng pagpupuri, panalangin, pagmamahal, pamamanhik,
pagamin, at pamamagitan. Ang Mga Awit ay aklat ng imno at manwal ng pagsamba ng
Biblia.
Mga Kawikaan: Nagbibigay ng makalangit, subalit praktikal
na karunungan para sa buhay dito sa lupa.
Eclesiastes: Nagsasabi ng kawalan ng halaga sa paghahanap
ng buhay “under the sun” hiwalay Sa
Dios.
Awit ng Mga Awit: Nagbibigay ng halimbawa ng buhay na may
kabuluhan sa pagkakaroon ng relasyon Kay Jesu Cristo. Ang tula sa Biblia ay kakaiba sa mga uri ng tula dahil ito ay
nasulat sa istilo ng Hebreong pagsusulat. Mga susi para maunawaan ang mga
kaayusan ay ibinigay sa Harvestime International Institute sa kursong “ Mga
Mabibisang Paraan ng Pag-aaral Ng Biblia.”
IKA-LABINGSIYAM NA KABANATA
JOB
MGA LAYUNIN:
Pagkatapos
pag-aralan ang kabanatang ito ikaw ay may kakayahan na :
·
Masabi kung
sino ang may akda ng aklat ng Job.
·
Kilalanin kung
para kanino isinulat ang aklat ng Job.
·
Sabihin ang
layunin ng aklat ng Job.
·
Isulat ang mga
Susing Talata ng aklat ng Job mula sa memorya.
·
Sabihin ang
Buhay at Prinsipyo ng Ministeryo sa aklat ng Job.
PAMBUNGAD
MAY-AKDA: Hindi kilala
PARA KANINO:
Hindi tinukoy kung para kanino ang aklat na ito subalit ito ay nababagay
sa lahat ng mga nagdurusang mananampalataya.
LAYUNIN: Ang aklat na ito ay nakikipagbuno sa tanong,
na “Bakit nagdurusa ang mga matuwid?”
SUSING MGA
TALATA: Job 19: 25-27; 23:10
BUHAY AT MGA PRINSIPYO NG MINISTERYO:
Mayroong espirituwal na dahilan kung bakit nagdurusa ang matuwid. Ang pagdurusa ay hindi nangangahulugan na
Ang Dios ay hindi natutuwa.
PANGUNAHING TAUHAN:
Dios, Satanas, Job, Asawa ni Job, ang kanyang mga kaibigan, Eliphaz, Bildad,
Sophar, at Eliu.
BALANGKAS
I. Paunang salita: 1:1-2:13
A. Pambungad: 1:1-5
B. Ang unang paglabas at paratang ni Satanas: 1:6-12
C. Ang paglilitis ni Job: 1:13-22
D. Ang ikalawang paglabas at paratang ni Satanas: 2:1-6
E. Ang paglilitis ni Job: 2: 7-13
II. Ang unang ikot ng mga pagsasalita: 3:1-14:22
A. Ang pagsasalita ni Job: 3: 1-26
B. Ang pagsasalita ni Eliphaz: 4: 1-5:27
C. Ang tugon ni Job: 6:1-7:21
D. Ang pagsasalita ni Bildad: 8:1-22
E. Ang tugon ni Job: 9: 1-10:22
F. Ang pagsasalita ni Sophar: 11:1-20
G. Ang tugon ni Job: 12:1-14:22
III. Ang ikalawang ikot ng mga pagsasalita: 15: 1-21:34
A. Ang pagsasalita ni Eliphaz: 15:1-35
B. Ang tugon ni Job: 16: 1-17:16
C. Ang pagsasalita ni Bildad: 18:1-21
D. Ang tugon ni Job: 19: 1-29
E. Ang pagsasalita ni Sophar: 20:1-29
F. Ang tugon ni Job: 21-1-34
IV. Ang ikatlong ikot ng mga pagsasalita: 32:1-37
A. Ang huling pagsasalita ni Eliphaz: 22:1-30
B. Ang tugon ni Job: 23:1-24:25
C. Ang huling pagsasalita ni Bildad: 25:1-6
D. Ang tugon ni Job: 19: 1-29
V. Ang mga pananalita ni Elihu: 32:1-33:33
A. Unang pananalita: 32:1-33:33
B. Ikalawang pananalita: 34:1-37
C. Ikatlong pananalita: 35:1-16
D. Ika-apat na pananalita: 36: 1-37:24
VI. Ang tugon Ng Dios: 38:1-42:6
A. Unang pananalita: 38:1-40:5
1. Tinanong Ng Dios si Job tungkol sa mga bagay na nilikha: 38:1-38
2. Tinanong Ng Dios si Job tungkol sa mga hayop: 38: 39-39:30
3. Ang Dios ay naghihintay ng tugon sa Kanyang mga tanong: 40:1-2
4. Ang unang tugon ni Job: 40:3-5
B. Ikalawang pagsasalita: 40:6-42:6
1. Sinabi Ng Dios kay Job na iligtas niya ang kanyang sarili: 40:6-14
2. Itinulad Ng Dios ang kapangyarihan ni Job sa Behemot: 40: 15-24
3. Itinulad Ng Dios ang kapangyarihan ni Job sa Nuwaya: 41: 1-34
4. Ang ikalawang tugon ni Job Sa Dios: 42:1-6
a. Inamin niya ang kakulangan ng pangunawa: 42:1-3
b. Nagsisi siya sa kanyang kasalanan: 42:4-6
VII. Maikling pananalita: 42: 1-17
A. Ang dakilang galit sa tatlong kaibigan ni Job: 42:1-9
B. Ang panunumbalik ni Job: 42:10-17
PANSARILING
PAGSUSULIT
1. Sino ang
may-akda ng aklat ng Job?
________________________________________
2.Sabihin ang layunin ng aklat ng Job.
________________________________________
________________________________________
3. Para kanino
isinulat ang aklat ng Job?
________________________________________
________________________________________
4.Sabihin ang
Buhay at prinsipyo ng ministeryo sa
aklat ng Job.
________________________________________
________________________________________
5. Isulat ang Susing Talata ng Job mula sa
memorya.
________________________________________
________________________________________
________________________________________
( Ang mga sagot sa pagsusulit ay nakasulat sa pagtatapos ng huling
kabanata ng manwal na ito.)
PARA SA DAGDAG NA PAG-AARAL
1.
Isulat ang
bawat pangalan ng mga tauhan na nagsalita sa aklat ng Job. Ibuod ang mga isipan na sinabi ng bawat isa.
Ang mga tugon sa suliranin ng pagdurusa ay tinrato sa iba’t ibang paningin ng
mga kaibigan ni Job. Nagkaisa silang lahat na si Job ay nagkasala.
Eliphaz -tiningnan ang suliranin sa pananaw ng isang pilosopiya.
Bildad -batay sa kinaugalian ayon sa kasaysayan ang kanyang payo.
Sophar-batay ang kanyang ideya sa palagay at sinasabi ng kinaugalian ng
moralidad.
Eliu – matalino at batay sa pag-aaral at katuwiran ang kanyang payo.
2.
Ihambing ang
Job 1:21 sa Filipos 4:11-12
3.
Ang aklat ng
Job ay nagbigay sa mga tao ng pinaka malawak na larawan ng kasaysayan ng mundo.
Tingnan ang kabanata 38-39. Ang ibang salaysay tungkol sa mundo ay nagpapakita
na ito ay nakabitin sa kalawakan. (26: 7) at ito ang hugis globe ( 22:14).
4.
Ang aklat ni
Job ay nagpahayag ng dalawang mahalagang katotohanan:
Una, mayroong
espirituwal na dahilan sa likod ng pagdurusa ng matuwid: Job 1: 6-12; 2:1-6
Ikalawa, hindi masasaktan ni Satanas ang mga mananampalataya kung walang
pahintulot Ng Dios: Job 1:6-12;
2:1-6. Alam Ng Dios kung hanggan saan
ang kaya natin at hindi pahihintulutan si Satanas na lumagpas sa puntong ito.
(I Corinto 10:13)
5.
Ang aklat ay
nagpahayag ng ilang mga dahilan kung bakit si Job ay nagdusa:
-
Para
mapatahimik si Satanas: 1:9-11; 2:4,5
-
Para makita ni
Job kung sino talaga siya: 40:4; 42:6
-
Para makita ni
Job Ang Dios: 42:5
-
Para matuto ang
kaibigan ni Job na huwag maghusga: 42:7
-
Para matuto si
Job na manalangin para sa mga tumutuligsa sa kanya sa halip na magmura: 42: 10
-
Para maipakita
na ang plano Ng Dios sa Kanyang mga anak ay magdudulot ng kaligayahan sa
kahulihulihan: 42:10
IKA-DALAWANGPUNG KABANATA
MGA AWIT
MGA LAYUNIN:
Pagkatapos
pag-aralan ang kabanatang ito ikaw ay may kakayahan na :
·
Masabi kung
sino ang may akda ng aklat ng Mga Awit.
·
Kilalanin kung
para kanino isinulat ang aklat ng Mga Awit.
·
Sabihin ang
layunin ng aklat ng Mga awit.
·
Isulat ang
Susing MgaTalata ng aklat ng Mga Awit mula sa memorya.
·
Sabihin ang
Buhay at Prinsipyo ng Ministeryo sa aklat ng Mga Awit.
PAMBUNGAD
MAY-AKDA: Ang lahat ng Mga Awit ay isinulat ni Haring
David maliban sa mga sumusunod:
-
Asaph: 50; 73-83
-
Heman: 88
-
Ethan: 89
-
Solomon: 127
-
Moises: 90
-
Ezechias: 120, 121, 123, 125, 126, 128-130, 132, 134
-
Hindi kilala
ang sumulat: 1, 10, 33, 43, 66, 67, 71,
91-94, 96-100, 102, 104, 106, 107, 111, 119, 135, 136, 137, 146-150
PARA KANINO: Israel,
subalit ang aklat ay ginagamit para sa debosyon, panalangin, at pagpupuri ng
mga mananampalataya sa buong siglo.
LAYUNIN: Ang
aklat ng Mga Awit ay kilala bilang imnong aklat ng Israel. Ang ibig sabihin ng salitang “Mga Awit” ay
mga awit para sa saliw ng mga instrumentong panugtog na may kuwerdas.” Ito ang panalangin at papuring aklat ng
Biblia.
SUSING TALATA: Mga
Awit 95:1
BUHAY AT MGA PRINSIPYO NG MINISTERYO: Ang panalangin, pagpupuri, pamamagitan, at
pagsisisi ay lahat bahagi ng tunay na pagsamba.
PANGUNAHING TAUHAN:
Mga ilang tao ang nabanggit sa Mga Awit, alinman sa dalawa sa mismong Mga Awit
o sa titulo ng Awit:
-Ahimelech
(Achis): I Samuel 21: 10-15
-Absalom: I Samuel 13
-Ahimelech: I Samuel 22: 9-19
- Aram-naharaim: Armeans mula sa hilagang kanluran sa Mesopotamia
- Aram-zobath: Armeans mula sa gitnang Syria
- Asaph: Levitico, pamilya ng mga
mangaawit: II Cronica 5:12
- Bath-sheba:
II Samuel 11
- Cush mula sa tribo ni Benjamin (Semei): II Samuel 16: 5-14
- Doeg na Idumeo: I Samuel 22:9-23
- Ethan na Ezrahita ( matalinong lalaki sa
panahon ni Solomon): I Mga Hari 4:31
- Heman na Ezrahita (pamilya ng mangaawit na
Levitico): II Cronica 5:12
- Jeduthun (tagapangunag musikero sa templo): I Cronica 16: 41-42
- Korah ( Levitico, pinuno ng mga musikero sa
templo): I Cronica 6:22
- Nathan ( Propeta Ng Dios): II Samuel 12:1-14
- Mga Anak na lalaki ni Korah ( Musikero na
pamilya ni Levi): I Cronica 6:22
- Zipahites:
I Samuel 23:19
BALANGKAS
Mahirap gumawa ng balangkas ng aklat ng Mga Awit dahil iba’t iba ang tuon ng paksa ng bawat kabanata. Marami sa Mga Awit ang alin sa dalawa, nagsasabi ng pangalan ng okasyon kung kailan ito ay nasulat o kung ano naman ang layunin ng Awit. Ang ilan sa Mga Awit ay walang titulo kaya maaari nating ipalagay kung kailan at kung bakit ito naisulat. Ang Harvestime International Institute na kursong “Mga Mabibisang Paraan ng Pag-aaral ng Biblia” ay nagbibigay ng natatanging pag-aaral para makagawa ng balangkas ng bawat kabanata ng Mga Awit. Ang pangkalahatang balangkas ng aklat na ito ay nagtataglay ng limang pangunahing mga paghahati:
Unang
Bahagi: Mga Awit 1:41
Numero ng Mga Awit: 41
Buod ng nilalaman: Patungkol sa tao, ang kanyang kalagayan na pinagpala, pagbagsak, at paggaling.
Susing salita: Tao
Huling awit ng papuri Sa Dios: 41:13
Ikalawang Bahagi: Mga Awit 42-72
Numero ng Mga Awit: 31
Buod ng nilalaman: Isarel, ang Kanyang pagkasira, ang kanyang Manunubos
Susing salita: Pagpapalaya
Huling awit ng papuri Sa Dios: 42:18-19
Ikatlong Bahagi: Mga Awit 73-89
Numero ng Mga Awit: 17
Buod ng nilalaman: Ang santuwaryo, umaasa sa pagtatatag nito.
Susing salita: Santuwaryo
Huling awit ng papuri Sa Dios: 89:52
Ika-Apat na Bahagi: Mga Awit 90-106
Numero ng Mga Awit: 17
Buod ng nilalaman: Ang mundo: Kinakailangan ng pagpapala, umaasa, at nasiyahan.
Susing mga salita: pagkabalisa, naglalakbay ( naglalarawan ng katayuan ng mananampalataya sa pangkasalukuyang mundo)
Huling awit ng papuri Sa Dios: 106:48
Ika-Limang Bahagi: Mga Awit 107-150
Numero ng Mga Awit: 44
Buod ng nilalaman: Ang Salita Ng Dios
Susing mga salita: Salita Ng Dios
Huling awit ng papuri Sa Dios 150:6
PANSARILING
PAGSUSULIT
1. Sino ang
may-akda ng aklat ng Mga Awit?
________________________________________
2.Sabihin ang layunin ng aklat ng Mga Awit.
________________________________________
3. Para kanino
isinulat ang aklat ng Mga Awit?
________________________________________
________________________________________
4.Sabihin ang Buhay at prinsipyo ng ministeryo sa aklat ng Mga Awit.
________________________________________
________________________________________
5. Isulat ang Susing Talata ng Mga Awit mula sa
memorya.
________________________________________
________________________________________
________________________________________
( Ang mga sagot sa pagsusulit ay nakasulat sa pagtatapos ng huling
kabanata ng manwal na ito.)
PARA SA DAGDAG NA PAG-AARAL
MGA INSTRUMENTO NG PAGTUGTOG SA MGA AWIT:
-Alamoth: Mataas na tono ng harpa
-Gittith: Halos
katulad ng bagong gitara
-Mahalath: Plauta
-Mahalath Leannoth:
Natatanging plauta ginagamit sa oras ng pagluluksa
-Sheminith: Isang
kudyapi na mayroong limang tali na harpa
Mga Uri ng Mga Awit:
Mga Awit ng Pagtuturo: Ang
ibig sabihin ng salitang “ Masquil” sa
titulo sa ibang Mga Awit ay dapat gamitin sa paguutos o pagtuturo. ( ang mga
halimbawa Mga Awit 32,44,52, at 78.)
Mga Awit ng Pagsamba: Sa
mga Awit na ito ang kadakilaan, awa at, pag-ibig at kapangyarihan Ng Dios ang
mga tema. (Tingnan ang Mga Awit 8,29.)
Mga Awit ng Kasaysayan:
Ang mga ito ay binabalikan ang mga makasaysayang pangyayari sa bansang
Israel. ( Tingnan nag Mga Awit 78, 105
at 106.)
Mga Awit ng Pamamanhik:
Paghiling sa Dios. ( Halimbawa 86.)
Mga Awit ng Pagpapasalamat: Ang halimbawa ay Awit 18.
Mga Awit ng Pagsumpa:
Ang ibig sabihin ng salitang “pagsumpa” ay nanunumpa. Ang mga Awit na ito ay hindi personal na paghihiganti o masamang
salita na ginamit. Bilang propeta Ng Dios, ang manunulat ay nagsasalita laban
sa kasalanan at sa kalaban Ng Dios. (Halimbawa ng Mga Awit ay 35, 55, 58, 59,
69, 83, 109, 137 at 140.)
Mga Awit ng Pag-amin ng kasalanan: Ang mga halimbawa Mga Awit 6, 32, 38, 51, 102, 130 at 143.
Mga Awit ng Pagliligtas/ Messianic Psalms: Ang Mga awit , o mga bahagi ng mga ito , ay
nagbibigay ng mga propesiya na may kaugnayan sa pagdating ng Mesias na Si
Jesu-Cristo. Ang mga ito ay nakasulat sa susunod na pahina para sa iyong dagdag
na pag-aaral.
Mga Propesiya Patungkol Kay Jesus
Sa Aklat Ng Mga Awit
Awit
Katuparan
sa Bagong Tipan
8:3-8
Hebreo
2:5-10; I Corinto 15:27
72:6-17
Ang mga ito ay mangyayari sa panghinaharap
89:3-4,26,28-29,34-37
Mga
Gawa 2:30
109:6-19
Mga
Gawa 1: 16-20
132:12b
Mga Gawa 2:30
45:6-7
Hebreo
1:8-9
102:25-27
Hebreo
1:10-12
110:1-7
Mateo
22:43-45; Mga Gawa 2:33-35;
Hebreo
1:13; 5:6-10; 6:20,7-24
2:1-12
Mga
Gawa 4:25-28; 13:33; Hebreo 1:5; 5:5
16:10
Mg
Gawa 2:24-31; 13:35-37
22:1-31
Mateo
27:35-46; Juan 19:23-25; Hebreo 2:12
40:6-8
Hebreo
10:5-10
69:25
Mga
Gawa 1:16-20
IKA-DALAWAMPU’T ISANG
KABANATA
MGA KAWIKAAN
MGA LAYUNIN:
Pagkatapos
pag-aralan ang kabanatang ito ikaw ay may kakayahan na :
·
Masabi kung
sino ang may akda ng aklat ng Mga Kawikaan.
·
Kilalanin kung
para kanino isinulat ang aklat ng Mga Kawikaan.
·
Sabihin ang
layunin ng aklat ng Mga Kawikaan.
·
Isulat ang
Susing MgaTalata ng aklat ng Mga Kawikaan mula sa memorya.
·
Sabihin ang
Buhay at Prinsipyo ng Ministeryo sa aklat ng Mga Kawikaan.
PAMBUNGAD
MAY-AKDA: Si
Solomon ang anak ni Haring David ang nagsulat ng karamihan sa Mga
Kawikaan. Sa I Mga Hari 4:32 nagsalita
ng tatlong libong mga Kawikaan si Solomon sa pangunguna ng inspirasyon ng Dios.
Ang ilan sa mga ito ay iningatan Ng Espiritu Santo sa aklat ng Mga Kawikaan.
Dalawang kabanata ang isinulat ng ibang manunulat: Isinulat ni Agur ang ika-tatlongpung kabanata at isinulat ni
Lemuel ang ika-tatlongpu’t isang kabanata. Ang ilan sa Mga Kawikaan ay iniayos
ni Solomon kung paano ito inihayag sa Biblia. Ang ibang Mga Kawikaan ni Solomon
ay iniayos ng mga tauhan ni Haring Ezechias.
PARA KANINO: Israel, subalit ang mga katotohanan para sa
praktikal na pamumuhay ay magagamit ng lahat ng mananampalataya.
LAYUNIN: Ang layunin ng aklat na ito ay ibinigay sa
Mga Kawikaan 1:1-6. Basahin ang mga ito sa iyong Biblia. Ang pambungad sa Mga
Kawikaan ay ibinigay sa Eclesiastes 12:8-14.
Basahin ang mga talatang ito sa iyong Biblia.
SUSING TALATA: Mga
Kawikaan 3:13
BUHAY AT MGA PRINSIPYO NG MINISTERYO: Ang karunungan mula sa itaas ay
kinakailangan para sa pamumuhay sa kapwa.
Ang Mga Kawikaan ay pag-iipon ng mga matalinong prinsipyo na ibinigay Ng
Dios sa tao ( pataas) para pangunahan ang pamumhay sa iba (pahalang).
PANGUNAHING TAUHAN:
Ang mga may-akda, Solomon, Haring Lemuel, at Agur. Ang babaeng malayo mula Sa Dios ay tinawag na “hindi kilalang
babae.” Ipinakita sa huling kabanata ng Mga Kawikaan ang kaibahan ng “banal na
babae” na nakakakilala Sa Dios.
BALANGKAS
Ang ibig sabihin ng salitang “Mga Kawikaan” ay “maikling pananalita sa halip na maraming mga salita.” Ang bawa’t talata sa Mga Kawikaan ay maikling buod ng mahalagang katotohanan. Mahirap gumawa ng pangkalahatang balangkas ng aklat dahil ang bawa’t kabanata at kung minsan bawa’t talata sa loob ng kabanata ay tumutukoy sa iba’t ibang paksa. Ang dahilan ng pagsusulat ng mga maikling mga pananalita o “Mga Kawikaan” ay para paikliin ang karunungan para matulungan tayo na mas matandaan ang espirituwal na katotohanan. Ang Mga Kawikaan ay maikling buod ng dakilang mga katotohanan. Narito ang pangkalahatang balangkas ng aklat:
I. Pambungad: 1:1-6
II. Mga Aralin tungkol sa karunungan: 1:7-9:18
A. Ang tawag sa karunungan: 1:7-33
B. Ang gantimpala ng karunungan: 2:1-7:27
C. Papuri ng dakilang karunungan: 8:1-9:18
III. Iba’t ibang mga kawikaan na iniayos para sa kanyang sarili: 10:1-22:16
( Mula sa kabanatang ito hanggang kabanata 25 ang iba’t ibang obserbasyon tungkol sa mga katangian ng Kristiyano at ang kanilang kabaliktaran na makasalanang ugali at mga tugon.)
IV. Mga pag-iipon ng mga kawikaan ng marunong na tao: 22L17-24:34
V. Mga Kawikaan ni Solomon na iniayos ng mga manunulat ni Ezechias: 25:1-29:27
A. Amg obserbasyon tungkol sa mga hari; pag-aaaway; relasyon sa iba: 25:1-28
B. Mga kuru-kuro sa mga mangmang, tamad, at pakialamera: 26: 1-28
C. Mapagmahal sa sarili, tunay na pag-ibig; mga kasalanan; mga kaisipan sa mga gawaing bahay: 27:1-27
D. Kaibhan ng masama at makatuwiran: 28:1-28
E. Mga Kawikaan tungkol sa pampublikong gobyerno at pribadong gawain: 29:1-27
VI. Ang kawikaan ni Agur: Pag-amin at pagtuturo: 30:1-33
VII. Ang kawikaan ni Lemuel: ang aral sa kalinisan at kahinahunan; papuri sa mabuting asawang babae: 31: 1-31
PANSARILING
PAGSUSULIT
1. Sino ang
may-akda ng aklat ng Mga Kawikaan?
________________________________________
2.Sabihin ang layunin ng aklat ng Mga
Kawikaan.
________________________________________
________________________________________
3. Para kanino
isinulat ang aklat ng Mga Kawikaan?
________________________________________
________________________________________
4.Sabihin ang
Buhay at prinsipyo ng ministeryo sa
aklat ng Mga Kawikaan.
________________________________________
________________________________________
5.Isulat ang Susing Talata ng Mga Kawikaan mula sa memorya.
________________________________________
________________________________________
( Ang mga sagot sa pagsusulit ay nakasulat sa pagtatapos ng huling
kabanata ng manwal na ito.)
PARA SA DAGDAG NA PAG-AARAL
1.
Mga Susing
salita na pag-aaralan sa aklat ng Mga Kawikaan:
-
karunungan
-
kaalaman
-
pagtuturo
-
kalokohan
-
takot, takot Sa
Dios
-
buhay
-
batas ( mga
utos) katuwiran/ masama/katarungan
-
aking anak na
lalaki
2.
Pag-aralan ang
mga sumusunod na grupo sa Mga Kawikaan:
-
Pitong bagay na
kasuklamsuklam Sa Dios: 6:16-19
-
Dalawang bagay
na kahilingan ng may-akda Sa Dios;
30:7-9
-
Apat na mga
bagay ang hindi kainlanman nasisiyahan: 30:15-16
-
Apat na mga
bagay na hindi madala ng lupa: 30:21-23
-
Apat na mga
bagay na kagilagilalas: 30:18-19
-
Apat na
maliliit subalit karunungan na mga bagay:
30:24-28
-
Apat na mainam
sa lakad: 30:29-31
3.
Pag-aralan ang
iba’t ibang kamangmangan na nabanggit sa Mga Kawikaan:
-
Ang matigas
na mangmang: 1:7; 10:23; 12:23; 17:10;
20:3; 27:22
-
Ang mayabang na
mangmang: 3: 34; 21:24; 22:10; 29:8
-
Ang mabangis na
mangmang: 17:21; 26:3; 30:22
4.
Isulat kung ano
ang itinuturo ng aklat ng Mga Kawikaan sa mga sumusunod na mga paksa:
- Ang mabuting pangalan - Pagpipigil sa sarili - Panginoon/ alipin
- Kabataan at disiplina
- Matapang na inumin -
Galit/labanan
- Mga bagay tungkol sa kalakal -
Pagkakaibigan - Mayaman/mahirap
IKA-DALAWAMPU’T DALAWANG
KABANATA
ECLESIASTES
MGA LAYUNIN:
Pagkatapos
pag-aralan ang kabanatang ito ikaw ay may kakayahan na :
·
Masabi kung
sino ang may akda ng aklat ng Eclesiastes.
·
Kilalanin kung
para kanino isinulat ang aklat ng Eclesiastes.
·
Sabihin ang
layunin ng aklat ng Eclesiastes.
·
Isulat ang
Susing Talata ng aklat ng Eclesiastes mula sa memorya.
·
Sabihin ang
Buhay at Prinsipyo ng Ministeryo sa aklat ng Eclesiastes.
PAMBUNGAD
MAY-AKDA: Solomon
PARA KANINO:
Israel at sa pangkalahatang
mananampalataya na may natatanging tuon sa mga kabataan.
LAYUNIN: Ang
larawan ng pakikibaka sa buhay na malayo Sa Dios.
SUSING TALATA:
Eclesiastes 12:13
BUHAY AT MGA PRINSIPYO NG MINISTERYO: Ang buhay na malayo Sa Dios ay walang
halaga.
PANGUNAHING TAUHAN: Solomon. Walang ibang tauhan na nabanggit
ang pangalan.
BALANGKAS
I. Paghahanap ng personal na pagsubok: 1:1-2:26
A. Sa pamamagitan ng karunungan: 1:12-18
B. Sa pamamagitan ng kasiyahan: 2:1-11
C. Ang kaibahan ng dalawa: 2:12-23
D. Ang unang pansamantalang konklusyon: 2:24-26
II. Paghahanap sa pamamagitan ng
pangkalahatang obserbasyon: 3:1-5:20
A.
Sa natural na
kaayusan: 3:1-22
B. Pantaong kapisanan: 4:1-16
C. Ang
kanyang payo sa pananaw ng dalawang ito:
5:1-17
1.
Tungkol sa
relihiyon: 5:1-7
2.
Tungkol sa
lipunan: 5:8
3.
Tungkol sa
kayamanan: 5: 9-17
D. Ang ikalawang pansamantalang
konklusyon: 5:18-20
III.
Paghahanap sa pamamagitan ng praktikal na moralidad: 6:1-8:17
A.
Antas ng
ekonomiya: 6: 1-12
B.
Reputasyon: 7: 1-22
C.
Edukasyon: 7:23-8:1
D.
Katayuan sa
lipunan: 8:2-14
E.
Ang ikatlong
pansamantalang konklusyon: 8:15-17
Ang pagpapasiya ni Solomon sa mga sumusunod na paksa ng buhay na malayo
Sa Dios (ang mga reperensiya ay maykaugnayan sa mga tinalakay sa mga
katotohanang ito):
A.
Ito ay lubusang
walang kabuluhan: 2:11
B.
Ito ay puno ng
pag-uulit: 3:1-8
C.
Ito ay puno ng
kalungkutan: 4:1
D.
Ito ay
matinding hirap at pagkabigo: 2:17
E.
Ito at walang
kasiguruhan: 9;11-12
F.
Ito ay walang
layunin: 4:2,3; 8:15
G.
Ito ay walang
lunas: 1:15
H.
Ito ay hindi
makatarungan: 7:15; 8:14; 9:11; 10: 6-7
I.
Ito ay ka antas
ng buhay ng hayop: 3:19
1.
Matakot Sa
Dios: 12:13
2.
Sundin ang
Kanyang mga Utos: 12;13
B.
Bakit kailangan
nating dapat gawin?: 12:13b-14
1.
Ito ang buong
katungkulan ng tao: 12:13b
2. Sa ibang araw tayo ay
hahatulan: 12:14
PANSARILING
PAGSUSULIT
1. Sino ang
may-akda ng aklat ng Eclesiastes?
________________________________________
2.Sabihin ang layunin ng aklat ng
Eclesiastes.
________________________________________
________________________________________
3. Para kanino
isinulat ang aklat ng Eclesiastes?
________________________________________
________________________________________
4.Sabihin ang
Buhay at prinsipyo ng ministeryo sa
aklat ng Eclesiastes.
________________________________________
________________________________________
5. Isulat ang Susing Talata ng Eclesiastes mula
sa memorya.
________________________________________
_
________________________________________
( Ang mga sagot sa pagsusulit ay nakasulat sa pagtatapos ng huling
kabanata ng manwal na ito.)
PARA SA DAGDAG NA PAG-AARAL
1.
Pag-aralan ang
sampung kapalaluan:
-
Karunungan ng
tao: 2:15-16
-
Paggawa ng tao:
2: 19-21
-
Layunin ng
tao: 2:26
-
Labanan ng tao:
4:4
-
Pagkaunawa ng
tao: 4:7
-
Kasikatan ng
tao: 4:16
-
Walangkasiyahan
ng tao: 5:10
-
Hangarin ng
tao: 6:9
-
Kahangalan ng
tao: 7:6
-
Ang sistema ng
tao sa pagbibigay ng gantimpala: 8:10, 14
2.
Ang salitang
“puso” ay ginamit ng 40 beses sa Eclesiastes. Basahin ang aklat para ma
diskubre ang sinasabi ng aklat tungkol sa puso.
3.
Gumawa ng
talaan ng mga kayamanan at karanasan ni Solomon sa kabanata 2. Pansinin ang talata 10 na mayroon siya
“anuman ang kanyang naisin.” Obserbahan ang resulta sa talatang 11: Ang lahat
ay walang kabuluhan. Pansinin ang mga hakbang kung paano niya ito nalaman: Siya ay tumingin, siya ay bumaling, nakita
niya, sinabi niya sa kanyang puso.
4.
Pag-aralan ang
susing salita ng Eclesiastes “ kapalaluan” na ginamit na tatlongpu’t pitong
beses (37).
5.
Pansinin ang
pariralang “sa ilalim ng araw” . Ito
ang buhay kung ang espirituwal na kapakinabangan ay nabaliwala at natuon sa
mundo lamang. Ang pariralang ito ay nabanggit ng dalawangpo at limang (25)
beses. Sa pag-aaral mo ng Eclesiastes, isulat ang konklusyon ni Solomon tungkol
sa buhay na malayo Sa Dios (halimbawa, 2:11). Ihambing ang ganitong uri ng
buhay sa buhay na natagpuan Kay Jesu Cristo.
6.
Ang Biblia ay
nagsulat ng mga sumusunod na mga bagay na sinubukan ni Haring Solomon para
makapagbigay ng kabuluhan sa kanyang buhay:
-Karunungan ng tao: Eclesiates 1:16-18 -Kayamanan: Eclesiastes 2: 7-8
-Alak: Eclesiastes 2:3
-Internasyonal na Kabantugan:
I Mga Hari 10:6-7
-Kasiyahan: Eclesiastes 2:1-3 -Musika: Eclesiastes 2:8
-Mga pagtatayo ng gusali: Eclesiastes 2:4
-Literatura: I Mga Hari 4:32
-Magandang hardin at parke: Eclesiastes
2:4-6 -Kapangyarihang Militar: I Mga hari 4:26 at 9:26
-Pagpapalayaw sa sarili: Eclesiastes 2:7 -Natural na
Siyensiya: I Mga Hari 4:33
- Sex:
I Mga Hari 11:3
IKA-DALAWAMPU’T TATLONG
KABANATA
ANG AWIT NG MGA
AWIT
MGA LAYUNIN:
Pagkatapos
pag-aralan ang kabanatang ito ikaw ay may kakayahan na :
·
Masabi kung
sino ang may akda ng aklat ng Ang Awit Ng
Mga Awit.
·
Kilalanin kung
para kanino isinulat ang aklat ng Ang Awit Ng Mga Awit.
·
Sabihin ang
layunin ng aklat ng Ang Awit Ng Mga Awit.
·
Isulat ang
Susing Talata ng aklat ng Ang Awit Ng Awit mula sa memorya.
·
Sabihin ang
Buhay at Prinsipyo ng Ministeryo sa aklat ng Ang Awit Ng Mga Awit.
PAMBUNGAD
MAY-AKDA: Solomon
PARA KANINO:
Israel at sa lahat ng mga manannampalataya
LAYUNIN: Para ipakita ang kaugnayan sa pagitan Ni
Jesus at ng Iglesya bilang pagpapakita kung ano ang relasyon ng mag-asawa.
SUSING TALATA: Ang
Awit ng Mga Awit 8:7
BUHAY AT MGA PRINSIPYO NG MINISTERYO: Ang banal na halimbawa ng pag-ibig sa
pagitan ng lalaki at sa kanyang asawa ang halimbawa ng kaugnayan sa pagitan Ni
Jesus at ng Iglesya.
PANGUNAHING TAUHAN:
Si Solomon bilang asawang lalaki ( Jesu Cristo); Ang Shulamite na babae na siyang asawang babae (ang Iglesia); at
ang mga anak na babae ng Jerusalem.
BALANGKAS
Para maunawaan ang aklat na ito dapat mong malaman na ito ay mayroong apat na antas ng pagpapaliwanag:
1. Ito ay halimbawa ng kaugnayan na namamagitan sa lalaki at asawang babae.
2. Ito ay halimbawa ng kaugnayan Ng Dios sa Kanyang mga anak, Israel.
3. Ito ay halimbawa ng kaugnayan sa pagitan Ni Cristo at ng Iglesya.
4. Ito ay halimbawa ng kaugnayan ng bawat isang mananampalataya Kay Cristo.
Ang aklat na ito ay naisulat sa anyo ng pag-uusap. Ang pinakamabuting balangkas para sa pag-aaral ay sa anyo ng pag-uusap. Ang mga sumusunod ay mga tauhan at ayon sa pagkakasunod ng pagsasalita:
TAUHAN
REPERENSIYA
Babaing ikakasal 1:2-7
Lalaking ikakasal 1:8-11
Babaing ikakasal 1:12-14
Lalaking ikakasal 1:15
Babaing ikakasal 1:16-17; 2:1
Lalaking ikakasal 2:2
Babaing ikakasal 2:3-6
Lalaking ikakasal 2:7
Babaing ikakasal 2:8 para sa salita “ako” sa talatang 10
Lalaking ikakasal 2:10 mula sa salita”bumangon” sa talatang 15
Babaing ikakasal 2:16-17; 3:1-4
Lalaking ikakasal 3:5
Babaing ikakasal 3:6-11
Lalaking ikakasal 4:1-5
Babaing ikakasal 4:6
Lalaking ikakasal 4:7 para sa salita “ labas” sa talatang 16
Babaing ikakasal 4:16 mula sa salitang “ masok”
Lalaking ikakasal
5:1
Babaing ikakasal
5:2-8
Babaing ikakasal
5:10-16
Babaing ikakasal 6:2-3
Lalaking ikakasal
6:4-9
Lalaking ikakasal
6:11-12
Lalaking ikakasal 7:1-9
Babaing ikakasal 7:10-13; 8:1-3
Lalaking ikakasal
8:4
Lalaking ikakasal 8:5 mula sa salitang “Ako”
Babaing ikakasal 8:6-8
Lalaking ikakasal 8:9
Babaing ikakasal 8:10-12
Lalaking ikakasal 8:13
Babaing ikakasal
8:14
PANSARILING PAGSUSULIT
1. Sino ang
may-akda ng aklat ng Ang Awit Ng Mga Awit?
________________________________________
2.Sabihin ang layunin ng aklat ng Ang Awit Ng
Mga Awit.
________________________________________
________________________________________
3. Para kanino
isinulat ang aklat ng Ang Awit Ng Mga Awit?
________________________________________
4.Sabihin ang
Buhay at prinsipyo ng ministeryo sa
aklat ng Ang Awit Ng Mga Awit.
________________________________________
________________________________________
5. Isulat ang Susing Talata ng Ang Awit Ng Mga
Awit mula sa memorya .
________________________________________
________________________________________
( Ang mga sagot sa pagsusulit ay nakasulat sa pagtatapos ng huling
kabanata ng manwal na ito.)
PARA SA DAGDAG NA PAG-AARAL
1.
Pag-aralan ang
katangian ng lalaking ikakasal ayon sa paglalarawan ng babaing ikakasal. Ang
mga ito ay natural na kapareho o paglalarawan ng espirituwal na katangian ng
ating lalaking ikakasal, Ang Panginoong Jesu Cristo:
-
Gaya ng usa (
hayop na katulad ng usa) tumatayo sa likod ng ating bakod : 2:9
-
Mamulamula at guwapo, Na pinakmainam sa sangpunglibo: 5:10
-
Ang Kaniyang
ulo ay gaya ng pinakamainam na ginto; ang Kaniyang kulot na buhok ay malago at
maitim: 5:11
-
Ang Kaniyang
mga mata ay gaya ng mga kalapati sa siping ng mga batis ng tubig: 5:12
-
Ang Kaniyang
mga labi ay gaya ng mga lilia na tumutulo ng malabnaw na mira: 5:13
-
Ang Kaniyang
mga pisngi ay gaya ng pitak ng mga especial: 5:13
-
Ang Kaniyang
katawan ay gaya ng yaring garing na binalot ng mga zafiro: 5:14
-
Ang Kaniyang
mga kamay ay gaya ng mga singsing na ginto na may lakip na berilo: 5:14
-
Ang Kaniyang
mga hita ay gaya ng haliging marmol, na nalalapag sa mga tungtungan na dalisay
na ginto, gaya ng Libano na marilag na gaya ng mga sedro: 5:15
2.
Pag-aralan ang
natural na katangian ng babaing ikakasal ayon sa paglalarawan ng lalaking
ikakasal. Tandaan … ang mga ito ay sagisag ng pagkakapareho ng espirituwal na
katotohanan. Paano ang mga ito ay maiuugnay sa iyong buhay espirituwal bilang
bahagi ng “babaing ikakasal Ni Cristo”?
-
Siya ang
pinakamagandang babae sa buong mundo: 1:8
-
Siya ay gaya ng
kumpol na bulaklak sa hardin: 1:14
-
Ang Kanyang mga
mata ay gaya ng kalapati: 1:15
-
Siya ay katulad
ng lilia sa gitna ng mga tinik: 2:2
-
Ang kanyang
buhok ay gaya ng kawan ng mga kambing na nagpapahinga sa gulod ng bundok ng
Galaad: 4:1
-
Ang kanyang
ngipin ay gaya ng mga kawan ng mga tupa: 4:2
-
Ang kanyang
labi ay gaya ng pising mapula: 4:3
-
Ang kanyang
labi ay gaya ng pulot-pukyutan: 4:11
-
Ang kanyang
leeg ay gaya ng moog ni David: 4:4
-
Ang kanyang
suso ay gaya ng dalawang batang usa na nagsisisabsab sa gitna ng mga lilia: 4:5
-
Ang kanyang mga
pananim ay halamanan ng mga Granada, na may mahalagang bunga: 4:13
-
Siya ay bukal
ng mga halamanan, Balon ng mga buhay na tubig na mula sa Libano: 4:15
-
Ang kanyang mga
hita ay gaya ng mga hiyas, na gawa ng bihasang manggagawa.: 7:1
-
Ang kanyang
tiyan ay gaya ng bunton ng trigo na nalalagay sa palibot ng mga lilia: 7:2
-
Ang kanyang
ilong ay gaya ng moog ng Libano na nahaharap sa Damasco: 7:4
-
Inagaw niya ang
puso sa isang sulyap ng iyong mga mata 4:9
PAMBUNGAD SA MGA AKLAT
NG PROPESIYA
Ang huling pangkat sa mga aklat ng Lumang Tipan ay nagtataglay ng mga sulat ng mga propeta.
Ang mga tao sa Israel ay naging isang bansa, na tinubos mula sa pagkabihag sa Egipto, at dinala sila Ng Dios sa kanilang sariling lupa. Sila ay binigyan ng mga batas para mamuhay, palagian silang bumabagsak sa kanilang pangako Sa Dios.
Kasama ang
pagsamba sa diyus- diyusan, giyera sibil, imoralidad, at pagkawalang –bahala,
ang Israel ay nangangailangan na tawagin muli at muli sa layunin kung bakit
sila ay naging isang bansa. Ang mga propeta ang mga taong itinindig Ng Dios
para tawagin muli ang mga tao na bumalik tungo Sa Dios. Ang ilan sa mga aklat na ito ay nasulat sa
panahon na ang bansang Israel ay nahati
sa dalawang magkahiwalay na mga kaharian: Israel at Juda.
Ang mga aklat na
sumusunod ay kasama sa mga aklat ng propeta:
Isaias: Babala
sa darating na paghatol laban sa Juda dahil sa kanilang mga kasalanan Sa Dios.
Jeremias: Nasulat sa huling bahagi ang pagbagsak ng Juda. Nagsasabi ng pagdating ng kahatulan
at himukin na magpasakop kay Nabucodonosor .
Mga
Panaghoy: Ang panaghoy ni Jeremias sa pagkawasak ng
Babilonia sa Jerusalem.
Ezekiel:
Babala sa unang namimintong
pagbagsak ng Jerusalem at propetikong mensahe sa darating na
panunumbalik.
Daniel: Si propetang Daniel ay nabihag sa maagang
panahon ng pagkabihag sa Juda at dinala sa Babilonia. Ang aklat na ito ay
nagbibigay ng kasaysayan at propetikong pagtuturo na mahalaga para maunawaan
ang propesiya sa Biblia.
Oseas: Ang
tema ng aklat na ito ay ang kataksilan,
parusa at panunumbalik ng Israel.
Joel: Nagsasabi ng mga salot na nagpapakita sa
mangyayaring paghuhukom.
Amos: Panahon ng pagpapalang materiyal subalit
pagkabulok ng moralidad, nagbabala si Amos sa Israel at sa mga nakapalibot na
mga bansa sa darating na paghuhukom Ng Dios sa kanilang mga kasalanan.
Obadias: Ang paghuhukom Ng Dios sa Edom, ang masamang
bansa na nasa timog ng “Dead Sea”.
Jonas: Ang kuwento ni propeta Jonas na nangaral ng
pagsisisi sa Ninive, ang kapitolyo ng emperyo ng Assyria. Ang aklat ay
nagpahayag ng pag-ibig Ng Dios at plano ng pagsisisi para sa mga Hentil.
Mikas: Isa
pang propesiya laban sa kasalanan ng Israel. Nagsasabi kung saan isisilang Si
Jesus pitong daan taon (700) bago ito mangyari.
Nahum: Nagsasabi ng napipintong pagkawasak ng
Nineve na napatawad isangdaan at limangpong (150) taong maaga dahil sa pangangaral ni Jonas.
Habacuc:
Pahayag ng plano Ng Dios na parusahan ang makasalanang bansa sa
pamamagitan ng mas masamang bansa.
Nagtuturo na ang “ matuwid ay nabububay sa pananampalataya.”
Zefanias: Ang
paghuhukom at panunumbalik ng Juda.
Hagai:
Hinimok ang mga Judyo na muling itayo ang templo pagkatapos ng labing
limang (15) taon na pagkaantala dahil sa pagtanggi ng kaaway.
Zacarias:
Dagdag na paghimok para matapos ang templo at magpatuloy ang espirituwal
na paglago. Nagsasabi ng una at
ikalawang pagdating Ni Cristo.
Malakias: Babala laban sa espirituwal na kababawan at
nagsasabi ng pagdating ni Juan Bautista at Jesus.
Ang tsart sa mga
sumusunod na pahina ay nagsasabi kung kailan at para kanino ang mga propeta ay
nagministeryo.
MGA PROPETA SA LUMANG TIPAN
Propeta
Nagpropesiya
Sa Petsa
Jonas
Asiria
Bago ang
pagkabihag (800-650)
Nahum
Asiria
Bago ang
pagkabihag (800-650)
Obadias
Edom
Bago ang
pagkabihag (800)
Oseas
Israel
Bago ang
pagkabihag (750)
Amos
Isarel
Bago ang
pagkabihag (750)
Isaias
Juda
Bago
ang pagkabihag (800-606)
Jeremias/Mga
Panaghoy Juda
Bago
ang pagkabihag (800-606)
Joel
Juda
Bago
ang pagkabihag (800-606)
Mikas
Juda
Bagoa ng
pagkabihag (800-606)
Habacuc
Juda
Bago
ang pagkabihag (800-606)
Zefanias
Juda
Bago
ang pagkabihag (800-606)
Ezekiel
Juda
Habang
bihag (606-536)
Daniel
Juda
Habang
bihag (606-536)
Hagai
Juda
Pagkaraan ng pagkabihag (536-400)
Zacarias
Juda
Pagkaraan ng pagkabihag (536-400)
Malakias
Juda
Pagkaraan ng pagkabihag (536-400)
IKA-DALAWAMPU’T APAT NA
KABANATA
ISAIAS
MGA LAYUNIN:
Pagkatapos
pag-aralan ang kabanatang ito ikaw ay may kakayahan na :
·
Masabi kung
sino ang may akda ng aklat ng Isaias.
·
Kilalanin kung
para kanino isinulat ang aklat ng Isaias.
·
Sabihin ang
layunin ng aklat ng Isaias.
·
Isulat ang
Susing Talata ng aklat ng Isaias mula sa memorya.
·
Sabihin ang
Buhay at Prinsipyo ng Ministeryo sa aklat ng Isaias.
PAMBUNGAD
MAY-AKDA: Isaias
PARA KANINO: Juda
LAYUNIN: Pagtutuwid at panunumbat
SUSING TALATA:
Isaias 53:6
BUHAY AT MGA PRINSIPYO NG MINISTERYO: Ang paghihimagsik ay umaakay sa
paghihiganti. Ang pagsisisi ay umaakay sa panunumbalik.
PANGUNAHING TAUHAN:
Isaias, Ezechias
BALANGKAS
Unang Bahagi
I Mga Propesiya ukol sa Juda at Jerusalem: 1:1-12:6
A. Pangkalahatang pambungad: 1:1-31
B. Isanglibong taong pagpapala sa pamamagitan ng paglilinis: 2:1-4:6
C. Pagpaparusa sa kasalanan ng Israel: 5:1-30
D. Ang pagtawag at pagsugo ng propeta: 6:1-13
E. Ang propesiya Ng “Immanuel”: 7:1-25
F. Ang propesiya sa pagsalakay ng Asiria: 8:1-22
G. Ang paghula sa Mesias at babala: 9: 1-21
H. Parusa sa Asiria: 10: 1-34
I. Panunumbalik at pagpapala: 11:1-16
J. Pagsamba: 12:1-6
II. Mga Propesiya laban sa banyagang mga bansa: 13: 1-23:18
A. Babilonia: 13:1-14:23
B. Asiria: 14:24-27
C. Filistia: 14:28-32
D. Moab: 15: 1-16:14
E. Damasco: 17:1-14
F. Lupa sa kabila ng ilog ng Etiopia: 18:1-7
G. Egipto: 19: 1-25
H. Egipto at Etiopia: 20:1-6
I. Duma: 21:11-12
J. Arabia: 21:13-17
K. Bundok ng Pangitain: 22:1-25
L. Tiro: 23:1-18
III. Propesiya sa pagtatatag ng Kaharian: 24:1-27:13
A. Ang Kapighatian: 24:1-23
B. Ang katangian ng kaharian: 25:1-12
C. Ang patotoo ng Israel na nagbalik na: 26:1-27:13
IV. Propesiya patungkol sa Juda na kaugnay ng Asiria:
A. Ang pagbagsak ng Samaria: 28: 1-13
B. Babala sa Juda: 28:14-29
C. Ang salakay ng Sion: 29:1-4
D. Ang sumalakay ay nabigo: 29:5-8
E. Mga dahilan sa pagsubok: 29:9-16
F. Pagpapala sa huling pagpapalaya: 29:17-24
G. Babala laban sa mga kaalyansa ng Egipto: 30:1-14
H. Paghikayat na umasa sa tulong Ng Dios: 30:15-31:9
I. Ang araw Ng Panginoon: 34:1-17
J. Ang pagpapala ng Kaharian: 35:1-10
Ang
Nag-uugnay na Kawing
Ang mga kabanatang 36 hanggang 39 ay kasaysayang ng paglilipat mula sa panahon ng Asiria tungo sa Babilonia:
I. Ang pagsalakay ni Sennacherib: 36:1-37:38
II. Ang karamdaman at paggaling ni Ezechias: 38:1-22
III. Pagdating ng mga sugo mula sa Babilonia at pagkabihag: 39:1-8
Ikalawang Bahagi
I. Pangaliw ng mga tinapon sa pangakong panunumbalik: 40:1-66:24
A. Ang pangakong panunumbalik: 40:1-11
B. Ang batayan ng pangaliw: Ang katangian Ng Dios: 40:12-31
C. Ang dahilan ng pangaliw: 41:1-29
D. Ang Mangaaliw: 42:1-25
E. Ang mga resulta ng pangaliw: 43:1-47:15
1. Ang bansa ay nanumbalik: 43:1-45:25
2. Ang pagbagsak ng mga diyus-diyusan sa Babilonia: 46:1-13
3. Ang pagbagsak ng Babilonia: 47: 1-15
II.
Pangaliw sa mga tinapon na may propesiya na Si Jesus ang Manunubos: 49: 1-57:21
A.
Ang tawag at
gawa: 49:1-26
B.
Pagsunod at
katapatan: 50: 1-11
C.
Pagtubos sa
Israel: 51:1-52:12
D.
Pagaalis ng
kasalanan at pagdakila: 52: 13-53:12
E.
Ang
panunumbalik ng Israel: 54:1-17
F.
Buong mundong
kaligtasan: 55:1-13
G.
Ang Kanyang
babala at mga pangako: 56:1-57:21
III.
Pangaliw sa mga tinapon na may propesiya sa panghinaharap na
kaluwalhatian ng Israel:
58: 1-66:24
A.
Mga hadlang sa
panunumbalik at pag-alis sa kanila: 58:
1-59:21
B.
Ang kaluwalhatian
ng Jerusalem sa panahon Ng Mesias:
60:1-22
C.
Ang mga
pagpapala Ng Mesias para sa Israel at sa mundo: 61: 1-11
D.
Ang pag-ibig Ng
Dios sa Jerusalem at ang mga resulta nito:
62:1-12
E.
Ang resulta ng
pagsakop Ni Cristo sa kalaban ng Israel ay pagkilala ng nakaraang pagpapalayang
nasyonal: 63: 1-14
F.
Panalangin ng
mga nalabi: 63:15-64:12
G.
Ang tugon Ng
Dios: 65:1-25
H.
Mga pagpapala
ng Kaharian ng Mesias: 66:1-24
PANSARILING
PAGSUSULIT
1. Sino ang
may-akda ng aklat ng Isaias?
________________________________________
2.Sabihin ang layunin ng aklat ng Isaias.
________________________________________
________________________________________
3. Para kanino
isinulat ang aklat ng Isaias?
________________________________________
________________________________________
________________________________________
4.Sabihin ang
Buhay at prinsipyo ng ministeryo sa
aklat ng Isaias.
________________________________________
________________________________________
________________________________________
5. Isulat ang Susing Talata ng Isaias mula sa
memorya.
________________________________________
________________________________________
________________________________________
( Ang mga sagot sa pagsusulit ay nakasulat sa pagtatapos ng huling
kabanata ng manwal na ito.)
PARA SA DAGDAG NA PAG-AARAL
1.
Ang aklat ng
Isaias ay maaring ihambing sa Biblia:
-
Ang Biblia ay
may 66 mga aklat. Ang Isaias ay may 66 mga kabanata.
-
Ang Lumang
Tipan ay may 39 na mga aklat na sumasakop sa kasaysayan at kasalanan ng Israel.
Ang unang bahagi ng Isaias ay may 39 na mga kabanata na may parehong paksa.
-
Ang Bagong
Tipan ay may 27 mga aklat na naglalarawan ng ministeryo Ni Jesu Cristo. Ang
huling bahagi ng Isaias ay may 27 mga kabanata nakatuon sa pagksang ito.
-
Ang Bagong
Tipan ay nagsimula sa ministeryo ni Juan Bautista. Ang ikalawang bahagi ng
Isaias ay nagsimula sa pagsasabi ng kanyang ministeryo.
-
Ang Bagong
Tipan ay nagtapos sa paglalarawan ng bagong langit at lupa. Ang Isaias ay
natapos sa paglalarawan ng parehong mga bagay.
2.
Ang Isaias ay
naglalaman ng ilang mahahalagang mga talata:
-
Ang nag-iisang
propesiya sa Lumang Tipan tungkol sa “virgin birth” Ni Jesus:
Isaias 7:14
-
Isa sa
pinakamalinaw na salaysay tungkol sa “Trinity”: 48:16
-
Ang
pinakamahalagang kabanata sa buong Lumang Tipan: 53
3.
Pag-aralan ang
paggamit ng salitang “kaligtasan” sa Isaias. Ito ay nabanggit ng 33 beses sa
aklat na ito.
4.
Ang mahalagang
pag-aralan na mga paksa sa Isaias:
-
Ano ang
ipinahayag ng aklat tungkol sa katangian Ng Dios.
-
Ano ang
ipinahayag ng aklat tungkol sa ministeryo Ni Jesus.
-
Ang Kapighatian.
-
Ang Isanglibong
taon na pangunguna Ni Jesus Cristo.
5.
Mga espirituwal
na susi sa ministeryo ni Isaias:
-Kombiksiyon: 6:5
-Paghahandog: 6:8
-Pagamin ng kasalanan: 6:5 -Pagsugo: 6:9
-Paglilinis: 6:7
IKA-DALAWAMPU’T LIMANG
KABANATA
JEREMIAS
MGA LAYUNIN:
Pagkatapos
pag-aralan ang kabanatang ito ikaw ay may kakayahan na :
·
Masabi kung
sino ang may akda ng aklat ng Jeremias.
·
Kilalanin kung
para kanino isinulat ang aklat ng Jeremias.
·
Sabihin ang
layunin ng aklat ng Jeremias.
·
Isulat ang
Susing MgaTalata ng aklat ng Jeremias mula sa memorya.
·
Sabihin ang
Buhay at Prinsipyo ng Ministeryo sa aklat ng Jeremias.
PAMBUNGAD
MAY-AKDA: Jeremias
PARA KANINO: Juda
LAYUNIN: Para bigyan ng babala ang darating na
paghuhukom sa pagkabihag at tawag sa pagsisisi
SUSING MGA
TALATA: Jeremias 33:3 at 1: 7-8
BUHAY AT MGA PRINSIPYO NG MINISTERYO: Ang pagkasira at pambansang kalamidad kadalasang dulot ng pagsuway Sa Dios.
PANGUNAHING TAUHAN:
Jeremias
BALANGKAS
I. Pambungad: Ang tawag sa propeta: 1:1-19
II. Mga propesiya laban sa Juda at Jerusalem: 2:1-45:5
A. Mga propesiya sa panahon ng paghahari ni Josias at Joachim :1:1-20:18
1. Unang propesiya: Ang kasalanan at kawalan ng utang na loob ng bansa:
2:1-3:5
2. Ikalawang propesiya: Pagkasira mula sa hilaga: 3:6-6:30
3. Ikatlong propesiya: Banta sa pagtatapon: 7:1-10:25
4. Ika-apat na propesiya: Ang nasirang tipan at ang tanda ng bigkis:
11:1-13:27
5.
Ikalimang
propesiya: 14:1-17:27
a.
Ang
tagtuyot: 14:1-15:21
b.
Ang walang
asawang propeta: 16:1-17:18
c.
Ang babala
tungkol sa Sabbath: 17: 19-27
6.
Ang ikaanim na
propesiya: Ang tanda sa tahanan ng
magpapalayok:
18:1-20:18
B.
Mga propesiya
sa iba’t ibang panahon bago ang pagbagsak ng Jerusalem:
21: 1-39:18
1.
Pagpaparusa kay
Sedechias at sa mga tao: 21:1-29:32
2.
Panghinaharap na Kaharian ng Mesias: 30:1-33:26
3.
Ang kasalanan
ni Sedechias at katapatan ng mga Rechabita:
34:1-35:19
4. Paglaban ni Joachim: 36: 1-32
5. Karanasan ni Jeremias
sa panahon ng pasalakay: 37: 1-39:18
C. Mga
propesiya pagkatapos ng pagbagsak ng Jerusalem: 40:1-45:5
1.
Ang ministeryo
ni Jeremias sa mga nalabi: 40:1-42:22
2.
Ang ministeryo
ni Jeremias sa Egipto: 43:1-44:30
3.
Ang mensahe ni
Jeremias kay Baruc: 45:1-5
III.
Mga propesiya
laban sa mga bansa: 46:1-51:64
A.
Laban sa
Egipto: 46:1-28
B.
Laban sa Filistia: 47:1-7
C.
Laban sa
Moab: 48: 1-47
D.
Laban sa
Ammon: 49:1-6
E.
Laban sa
Edom: 49:7-22
F.
Laban sa
Damasco: 49:23-27
G.
Laban sa
Arabia: 49:28-33
H.
Laban sa
Elam: 49:34-39
I.
Laban sa
Babilonia: 50: 1-51:64
IV.
Apendise: Pagbagsak at pagpapalaya: 52: 1-52:34
A.
Ang pagbagsak
at pagkabilanggo ng Juda: 52: 1-30
B.
Ang
pagpapalaya: 52:31:34
PANSARILING
PAGSUSULIT
1. Sino ang
may-akda ng aklat ng Jeremias?
________________________________________
2.Sabihin ang layunin ng aklat ng Jeremias.
________________________________________
________________________________________
________________________________________
3. Para kanino
isinulat ang aklat ng Jeremias?
________________________________________
________________________________________
4.Sabihin ang
Buhay at prinsipyo ng ministeryo sa
aklat ng Jeremias.
________________________________________
________________________________________
5. Isulat ang Susing MgaTalata ng Jeremias mula
sa memorya.
________________________________________
( Ang mga sagot sa pagsusulit ay nakasulat sa pagtatapos ng huling
kabanata ng manwal na ito.)
PARA SA DAGDAG NA PAG-AARAL
1.
Si Jeremias ay
gumamit ng ilang mga “object lessons”. Ang “object lesson” ay nakikitang bagay
na ginamit para ilarawan ang espirituwal na katotohanan. Pag-aralan ang mga “object lessons” na ito
sa aklat ng Jeremias sa mga kabanatang ipinakita:
-
Sanga ng
almendra: 1
-
Kalderong
kumukulo ang laman: 1
-
Sirang damit na
panloob:13
-
Tagtuyot: 14
-
Sisidlang
palyok: 18
-
Basag na
palyok: 19
-
Dalawang bakol
na igos: 24
-
Lubid at
pamatok: 27
-
Pagbili ng
bukid: 32
-
Nakatagong
bato: 43
-
Isang aklat na
nalubog sa ilog: 51
2.
Si Jeremias ang
nag-iisang propeta sa Biblia na pinagbawalan na manalangin para sa kanyang
bansa: 7: 16; 11:14; 14:11; 16:5
3.
Ang pagdurusa
ni Jeremias ay kapareho ng pagdurusa Ni Jesus:
-
Pareho silang
minaltrato ng kanyang pamilya: Jeremias 12:6, Juan 7:5
-
Pareho silang
pinagplanuhan ng masama ng mga tao sa kanilang sariling mga bayan:
Jeremias 11:21, Lucas 4:28-30
-
Parehong galit
sa kanila ang mga relihiyosong tao:
Jeremias 26: 7-8, Juan 11: 47-53
-
Pareho silang
binatikos ng mga pinuno ng sinagoga: Jeremias 20:1, Juan 18: 13,23
-
Pareho silang
tinulungan ng hari: Jeremias 38:16,
Lucas 23:4
-
Pareho silang
inilarawan ng magkatulad: Jeremias 11:19, Isaias 53:7
-
Pareho silang
tumangis para sa Jerusalem: Jeremias
9;1, Lucas 19:41
-
Pareho nilang
binanggit ang pagkasira ng Templo: Jeremias 7:11-15, Mateo 24:1-2
IKA-DALAWAMPU’T ANIM NA
KABANATA
MGA PANAGHOY
MGA LAYUNIN:
Pagkatapos
pag-aralan ang kabanatang ito ikaw ay may kakayahan na :
·
Masabi kung
sino ang may akda ng aklat ng Mga Panaghoy.
·
Kilalanin kung
para kanino isinulat ang aklat ng Mga Panaghoy.
·
Sabihin ang
layunin ng aklat ng Mga Panaghoy.
·
Isulat ang mga
Susing Talata ng aklat ng Mga Panaghoy mula sa memorya.
·
Sabihin ang
Buhay at Prinsipyo ng Ministeryo sa aklat ng Panaghoy.
PAMBUNGAD
MAY-AKDA: Jeremias
PARA KANINO: Mga
Hudyo na nabihag sa Babilonia.
LAYUNIN: Para magbunga ng pagsisisi na kinakailangan
sa espirituwal na panunumbalik.
SUSING MGA
TALATA: Mga Panaghoy 3:22-23
BUHAY AT MGA PRINSIPYO NG MINISTERYO: Ang Dios ay parehong tapat sa paghuhukom at
kahabagan.
PANGUNAHING TAUHAN:
Jeremias
BALANGKAS
I.
Ang kalagayan
ng Jerusalem: 1:1-22
Pansinin ang mga sumusunod na mga talata na
pagsasakdal: 1:1,3,8,9,17
II. Parusa mula sa Dios:
Inilarawan ang resulta: 2:1-22
A.
Sinira Ng Dios
ang bawat tahanan sa Juda: 2:1-22
B.
Ang bawa’t
haligi at pader ay nasira: 2:2
C.
Ang pana ng
Kanyang paghuhukom ay naranasan sa Juda:
2:4
D.
Ang Templo ay
bumagsak: 2:6
E.
Ang kaaway ng
Juda ay binigyan ng kalayaan na manira:
2:15-16
F.
Mga katawan ng
tao ay naghambalang sa daan ng
Jerusalem: 2:21-22
III.
Ang Propeta Ng Dios: 3:1-66
A.
Ang kalungkutan
ng propeta: 3:1-19
B.
Ang katiyakan
ng propeta: 3:21-27, 31-33
C.
Ang payo ng
propeta: 3:40-66
V.
Patuloy ang
larawan ng kalagayan: 4:1-22
A.
Ang mga bata ay
nauuhaw: 4:4
B.
Masama ang
trato sa mga kabataan : 5:13
C.
Ang mga mayaman
ay nasa daan na namamalimos: 4:5
D.
Ang dating
matipuno na mga pinuno, ngayon ay payat at maitim ang mga mukha:
4:7,8
E.
Iniluto ng mga
ina ang kanilang anak at kinain: 4:10
F.
Ang mga bulaang
propeta at mga pinuno ay parang bulag na naglisaw sa daan: 4:14
G.
Si Haring
Sedecias ay nahuli, binulag , at binuhat para gawing bihag: 4:20
V. Ang panalangin ng
propeta: 5:1-18
Ito ay panalangin ng:
A.
Pag-alaala: 5:1
B.
Pagsisisi: 5:16
C.
Pagkilala Sa
Dios: 5:19
D.
Pagbabago: 5:21
PANSARILING
PAGSUSULIT
1. Sino ang
may-akda ng aklat ng Mga Panaghoy?
________________________________________
2.Sabihin ang layunin ng aklat ng Mga
Panaghoy.
________________________________________
________________________________________
3. Para kanino
isinulat ang aklat ng Mga Panaghoy?
________________________________________
________________________________________
4.Sabihin ang
Buhay at prinsipyo ng ministeryo sa
aklat ng Mga Panaghoy.
________________________________________
________________________________________
________________________________________
5. Isulat ang Susing Mga Talata ng Mga Panaghoy
mula sa memorya.
________________________________________
________________________________________
( Ang mga sagot sa pagsusulit ay nakasulat sa pagtatapos ng huling
kabanata ng manwal na ito.)
PARA SA DAGDAG NA PAG-AARAL
1.
Ang isa sa
pinakadakilang talata tungkol sa katapatan Ng Dios ay matatagpuan sa Mga
Panaghoy 3:21-33. Ihambing ito sa II Timoteo 2:13.
2.
Ihambing ang
Apocalipsis 18 sa aklat ng Mga Panaghoy. Sa Mga Panaghoy, ang propeta ay
tumangis sa pagkasira ng bayan ng Mesias, ang Jerusalem. Sa Apocalipsis 18, ang
mangangalakal ay tumangis sa pagkasira ng materyalosong bayan ng Babilonia.
3.
Basahin ang Mga
Panaghoy 5:16. Ang talatang ito ang buod ng dahilan sa paghuhukom Ng Dios. Sa panahong 1000 B.C. itinatag ni David ang
kanyang kapitolyo sa Jerusalem. Pinagpala
Ng Dios ang bayan ng halos 400 na mga
taon at iniligtas kahit nga pagkatapos na hinayaan Niya ang hilagang kaharian
na makuha ng Asiria noong 721 B.C. Ang lahat Ng Kanyang kahabagan ay
nabalewala, gayun pa man, ang mga taga Juda ay nagpatuloy sa kasalanan. At ang
paghuhukom ay dumating.
4.
Sa iaang siglo
ang mga Hudyo ay binabasa ang Mga Panaghoy kada taon tuwing ika-siyam ng buwan
ng Ab para magpaalaala ng pagkasira ng unang Templo noong 586: B.C. at ang
ikalawang Templo noong A.D. 70.
5.
Sinasabi na si
Jeremias ay nakaupo tumatangis sa labas ng pader ng hilagang Jerusalem sa
ilalim ng bundok ng Golgota kung saan Si Cristo ay mamamatay.
6.
Ang Jerusalem
ay kinatawan ng isang babae. Itala kung ano ang nangyari sa Jerusalem at
bakit. Pansinin ang kanyang emosyon,
ang kalungkutan dahil sa kanyang mga anak, at ang mga gunita at mga alaala na
kanyang dapat harapin.
7.
Itala kung ano
ang iyong natutuhan tungkol Sa Dios sa aklat na ito: ang Kanyang katangiaan,
mga paghuhukom, at kung bakit Siya gumawa ng ganito. Halimbawa: Mga Panaghoy
1:5 sabihin kung ano ang nagdala Sa
Dios para ang Juda ay malungkot dahil sa kanyang kasalanan at nagdala sa kanyang pagkabilanggo dahil sa
pagkakasala.
8.
Bakit sa
palagay mo hinaharap Ng Dios ang kasalanan kung paano Niya hinarap ito? Paano
tayo dapat tumugon? Basahin ang
kabanatang 3 upang ang iyong “pagsayaw” ay hindi mauwi sa “ pagluluksa.”
IKA-DALAWAMPU’T PITONG
KABANATA
EZEKIEL
MGA LAYUNIN:
Pagkatapos
pag-aralan ang kabanatang ito ikaw ay may kakayahan na :
·
Masabi kung
sino ang may akda ng aklat ng Ezekiel.
·
Kilalanin kung
para kanino isinulat ang aklat ng Ezekiel.
·
Sabihin ang
layunin ng aklat ng Ezekiel.
·
Isulat ang
Susing Talata ng aklat ng Ezekiel mula sa memorya.
·
Sabihin ang
Buhay at Prinsipyo ng Ministeryo sa aklat ng Ezekiel.
PAMBUNGAD
MAY-AKDA: Ezekiel
PARA KANINO: Juda
LAYUNIN: Nagbabala si Ezekiel sa darating na
pagkabihag, at siya ay nag propesiya sa mga bihag pagkatapos na ito ay naganap.
SUSING TALATA:
Ezekiel 22:30
BUHAY AT MGA PRINSIPYO NG MINISTERYO: Ang Panginoon ang nag-ayos ng mga kasaysayan ng mga pangyayari para
malaman ng mga bansa na Siya ay Dios.
PANGUNAHING TAUHAN: Ezekiel
BALANGKAS
Unang Bahagi: Mga Propesiya Bago ang Paglusob sa
Jerusalem- Mga Kabanata 1-24
Anim na taon bago
ang pagkasira ng Jerusalem, si Ezekiel ay nagsimulang mag propesiya ng babala
para sa Juda.
I. Ang tawag at pagsugo sa propeta: 1:1-3:27
A.
Ang
pangitain: 1: 1-28
B.
Ang tawag: 2:1-3L27
II. Mga propesiya laban sa
Juda at Jerusalem: 4:1-24:27
A. Ang propesiya sa
pagkasira: 4:1-7:27
1.
Sa pamamagitan
ng tanda at simbolo: 4:1-5:17
2.
Sa pamamagitan
ng mga propesiya: 6:1-7:27
B. Ang
pagpaparusa at kasalanan ng Jerusalem: 8:1-11:25
1. Pangitain ng kasalanan: 8:1-18
2.
Pagpaparusa: 9:1-11:25
C.
Ang pangangailangan
ng pagpaparusa: 12:1-19:14
D.
Huling babala
bago ang pagbagsak: 20:1-24:27
Ikalawang Bahagi: Mga Propesiya Habang Nilulusob Ang
Jerusalem—Mga Kabanta 25-32
Ang mga propesiyang ito ay direktong para sa mga kalaban ng Juda.
I. Mga propesiya laban sa
mga nakapalibot na mga bansa:
25:1-32:32
A.
Laban sa
Ammon: 25:1-7
B.
Laban sa
Moab: 25:8-11
C.
Laban sa
Edom: 25: 12-14
D.
Laban sa
Filistia: 25:15-17
E.
Laban sa
Tiro: 26: 1-28: 19
F.
Laban sa
Sidon: 28: 20-26
Ikatlong Bahagi: Mga Propesiya Pagkatapos Ng
Paglusob Sa Jerusalem—
Mga Kabanata 33-48
Ang mga propesiyang ito ay tungkol sa
panunumbalik ng Juda.
I. Mga pangyayari pagkatapos ng pagtatatag ng Kaharian: 33:1-39:29
A.
Ang paglilinis
ng masasama: 33:1-33
B.
Ang huwad na
pastol ay nagbigay daan sa tunay na pastol:
34: 1-31
C.
Panunumbalik ng
lupa: 36:1-15
D.
Panunumbalik ng
mga tao: 36: 16-37:28
E.
Paghuhukom sa
kalaban ng Israel: 38: 1-39:24
F.
Ang nanumbalik
na bansa: 39:25-29
II. Ang Isanglibong taon
na Kaharian: 40: 1-48:35
A.
Ang
templo: 40: 1-43:27
B.
Ang pagsamba: 44:1-46:24
C.
Ang lupa: 47: 1-48:35
PANSARILING
PAGSUSULIT
1. Sino ang
may-akda ng aklat ng Ezekiel?
________________________________________
2.Sabihin ang layunin ng aklat ng Ezekiel.
________________________________________
________________________________________
3. Para kanino
isinulat ang aklat ng Ezekiel?
________________________________________
________________________________________
4.Sabihin ang
Buhay at prinsipyo ng ministeryo sa
aklat ng Ezekiel.
________________________________________
________________________________________
5. Isulat ang Susing Talata ng Ezekiel mula sa
memorya.
________________________________________
________________________________________
( Ang mga sagot sa pagsusulit ay nakasulat sa pagtatapos ng huling
kabanata ng manwal na ito.)
PARA SA DAGDAG NA PAG-AARAL
1.
Ihambing ang
Ezekiel kabanata 16 sa aklat ng Oseas.
2.
Ang
pinakamalinaw na pangitain sa Lumang Tipan ay lambak ng tuyong buto na
matatagpuan sa Ezekiel 37. Pag-aralan ang kabanatang ito.
3.
Ang aklat na
ito ay naglarawan ng pitong templo sa Biblia, ang Isanglibong taon na templo.
Tingnan ang Ezekiel mga kabanata 40-48.
Basahin ang tungkol sa ibang templo sa Biblia sa mga kabanatang ito:
- Ang tabernakulo ni Moises: Exodo 40 -
Ang templo ng katawan Ni Cristo: Juan 2
-Ang templo ni Solomon: I Mga Hari 6 -Ang
espirituwal na templo ng iglesya: Mga Gawa 2
-Ang templo ni Zorobabel/Herodes: Ezra 6, Juan 2 - Ang templo ng kapighatian: Apocalipsis 11
4.
Mahalaga na
maunawaan ang isang layunin ng Dios kung bakit Niya iniaayos ang mga pangyayari
sa kasaysayan: Para malaman ng mga bansa na Siya ang tunay Na Dios. Ang
pariralang “malaman nila na Ako ang Jehovah” ay nabanggit ng 70 beses sa aklat
na ito. Guhitan ang mga talatang ito sa iyong pag-aaral ng Ezekiel para
matulungan kang maunawaan ang dakilang layunin ng kilos Ng Dios.
5.
Si Ezekiel ay
propetang maraming pangitain. Isinulat niya na siya ay bihag, “… ang langit ay
nabuksan at ako’y nakakita ng pangitain mula Sa Dios” ( Ezekiel 1:1). Narito
ang mga pangitain na kanyang nakita:
-
Ang pangitain ng Anghel:
Ezekiel
1:1-3:13
-Ang
pangitain ng kaluwalhatian at kabutihan: Ezekiel
8:1-11:25
-Ang
pangitain ng nagaapoy na puno:
Ezekiel
15: 8
-Ang
pangitain ng tuyong buto:
Ezekiel
37:1-28
6.
Ang mga
talinhaga at tanda sa Ezekiel:
-
Ang talinhaga
ng dalawang agila ay nagpapahayag ng Hari ng Babilonia at Hari ng Egipto: Ang pinakmataas na sanga ay tumutukoy kay
Jehoiachin; buto ng lupa ay si Sedechias; ang malambot na sanga ay tumatayo
para sa Mesias: Ezekiel 17
-
Ang mga
kabanata 20-23 at nagtataglay ng ilang mga talinhaga. Ang isa sa pinakamahalaga
ay tungkol sa dalawang magkapatid na babae, Ahola at Aholiba. Sila ay
kumakatawan sa pagsamba sa diyusdiyosan ng Israel at Juda.
-
Ang talinhaga
ng kumukulong kaldero ay sumasagisag ng kalagayan ng Jerusalem nang nilusob
sila ng Babilonia: Ezekial 11:1-13
-
Ang dalawang
tungkod, ang isa ay Juda at ang isa ay Israel, ipinakita ang huling pagsasama
sa ilalim ng Haring Pastol: Ezekiel 37: 1-28
IKA-DALAWAMPU’T WALONG
KABANATA
DANIEL
MGA LAYUNIN:
Pagkatapos
pag-aralan ang kabanatang ito ikaw ay may kakayahan na :
·
Masabi kung
sino ang may akda ng aklat ng Daniel.
·
Kilalanin kung
para kanino isinulat ang aklat ng Daniel.
·
Sabihin ang
layunin ng aklat ng Daniel.
·
Isulat ang
Susing Talata ng aklat ng Daniel mula sa memorya.
·
Sabihin ang
Buhay at Prinsipyo ng Ministeryo sa aklat ng Daniel.
PAMBUNGAD
MAY-AKDA: Daniel
PARA KANINO: Sa
mga Hudyong bihag
LAYUNIN: Para ipakita na ang Dios ang namamahala sa
mga gawain ng tao.
SUSING TALATA:
Daniel 12:3
BUHAY AT MGA PRINSIPYO NG MINISTERYO: Ang Dios ang pinakamakapangyarihan at
iginagalang Niya ang mga gumagalang sa Kanya.
PANGUNAHING TAUHAN:
Daniel
BALANGKAS
I.
Pambungad na karanasan: Ang
dahilan ng kasaganaan ni Daniel: 1:1-21
II. Mga
pangitain at pangyayari sa pangunguna ni Nabucodonosor: 2:1-6:28
A. Ang larawan/imahen at paliwanag: 2:1-49
Apat na kaharian o emperyo ng mundo:
1.
Babilonia: 606 B.C.
2.
Medo-Persia: 538 B.C.
3.
Grecia: 330 B.C.
4.
Roma: 63 B.C.
B.
Ang nagniningas na hurno: 3:1-30
1.
Ang utos ng
hari: 3:1-7
2.
Ang posisyon ng
lalaki ng Dios: 3:8-23
3.
Paghuhukom at
pagpapalaya: 3:24-30
C. Tatlong pangitain ni
Nabucodonosoro at ang paliwanag nito:
4:1-37
1. Ang
panaginip: 4: 1-18
2. Ang paliwanag : 4:19-27
3. Ang katuparan: 4:28-37
D.
Ang pista ni
Belsasar: 5:1-31
1. Ang
pista: 5:1-4
2. Ang paghuhukom: 5:5-9
3.
Ang paghahanap ng
tagasalin: 5:10-16
4.
Ang
paliwanag: 5:17-29
5.
Ang
katuparan; 5:30-31
E.
Ang pagpapalaya
kay Daniel sa yungib ng leon: 6:1-28
1.
Ang masamang
plano: 6:1-9
2.
Ang tugon ni
Daniel: 6:10-20
3.
Ang pagpapalaya
mula sa yungib: 6:21-28
III. Mga
Pangitain sa pangunguna ni Belsasar, Dario, at Ciro: 7:1-12:13
A. Ang apat na halimaw at ang
paliwanag: 7: 1-12:13
1. Sila ay lumitaw mula sa dagat: 7:1-3
(a)
Halimaw na
mukhang leon: Babilonia: 7:4
(b)
Halimaw na
mukhang oso: Medo-Persia: 7:5
(c)
Halimaw na
mukhang leopardo: Grecia: 7:6
(d)
Napakalaking
halimaw: Roma: 7:7
2.
Ang maliit na
sungay: (anticristo) : 7:8
3. Kaharian Ng Dios: 7:9-14
4. Paliwanag: 7:15-28
B. Ang tupang lalaki at
kambing na lalaki at ang paliwanag:
8:1-27
1.
Ang
Pambungad: 8:1-2
2.
Ang
pangitain: 8:3-14
(a)
Ang lalaking
tupa ay Medo-Persia: 8:3-4
(b)
Ang lalaking
kambing ay Grecia: 8:5-14
3. Pahayag tungkol kay
Antiochus Epiphanes at ang Anti-Cristo:
8:15-27
C. Ang
pitumpung linggo: 9:1-27
1. Pambungad: 9:1-2
2. Ang panalangin: 9:3-19
3. Ang pitumpung linggo: 9:20-27
D. Paghahanda
sa huling paliwanag: 10:1-21
1. Pambungad: 10:1-3
2. Ang lalaking nakasuot ng lino: 10:4-6
3.
Ang tugon ni
Daniel: 10:10-12
4.
Ang hidwaan
nina Gabriel at ang hari ng Persia:
10:13
5.
Ang dahilan ng
pagdating ng anghel: 10:14-21
F.
Pangitain ng
mga pangyayari mula kay Dario hanggang sa huling panahon:
11:1-12:13
1.
Ang pahayag sa
darating na mga pangyayari: 11:1-12:3
2.
Ang utos na
tatakan ang aklat: 12:4
3.
Ang huling
pag-uusap sa mensahero: 12:5-13
PANSARILING
PAGSUSULIT
1. Sino ang
may-akda ng aklat ng Daniel?
________________________________________
2.Sabihin ang layunin ng aklat ng Daniel.
________________________________________
________________________________________
3. Para kanino
isinulat ang aklat ng Daniel?
________________________________________
4.Sabihin ang
Buhay at prinsipyo ng ministeryo sa
aklat ng Daniel.
________________________________________
________________________________________
5. Isulat ang Susing Talata ng Daniel mula sa
memorya.
________________________________________
________________________________________
( Ang mga sagot sa
pagsusulit ay nakasulat sa pagtatapos ng huling kabanata ng manwal na ito.)
PARA SA DAGDAG NA PAG-AARAL
1.
Binanggit ni
Ezekiel si Daniel. Kanyang inihambing si Daniel kay Noah at Job: Ezekiel 14:14. Binanggit din niya ang
karunungan ni Daniel: Ezekiel 28:3. Sinipi Ni Jesus si Daniel:
Mateo 24:15
2.
Ang aklat ng
Daniel ay naglalaman ng dakilang panalangin tungkol sa personal na pag-amin ng
kasalanan: 9:3-19
3.
Mahalagang mga
bagay sa Daniel:
-Ang pinakamadramang piging sa Biblia: 5
-Ang nag-iisang paglalarawan sa Ama na nasa
Lumang Tipan: 7:9-14
-Ang nag-iisang aklat na binanggit nina Gabriel
at Miguel ( dalawang arkanghel sa Langit): 9:21; 10:13; 12:1
-Paliwanag kung bakit ang panalangin kung minsan ay nahahadlangan:
10:10-13
-Ang pinakabuong paglalarawan sa Anticristo: 7:7-27; 8:23-25; 9:26; 11:36-45
4.
Ang 70 linggo
ni Daniel na inilarawan sa 9:24-27 ay ginamit ang salitang “linggo” na ang ibig
sabihin ay ang panahon ng 70 taon. Kung may pitumpu’t pitong taon, ito ay
katumbas ng 490 na mga taon. Ang mga sumusunod ang paghahati ng mga taon na
ito:
-Pitong (7) linggo, o 49 na taon, nagsimula sa pagtatayo ng pader ng
Jerusalem sa pangunguna nina Ezra at Nehemias.
-Animnapu’t dalawa (62) na linggo, o 434 na taon, nagsimula sa
pagtatayo ng pader ng Jerusalem at nagpatuloy sa panahon ng pagpapako sa krus
nang Si Jesus ay “namatay”.
-Pamumuno ng
Hentil, hindi alam kung ilang taon sa pagitan ng pagkatapos ng animnaput siyam
na linggo. Narito tayo sa panahong ito
ngayon, naghihintay sa muling pagbabalik Ni Jesus.
-Ikapitumpong linggo, pitong taon hindi pa nagsisimula, sa panahong ito
haharapin Ng Dios ang Israel. Magsisimula ito kung ang Anticristo na ang
makapangyarihan at magsisimula na ang kapighatian.. Kasama nito ang panahon ng
kaguluhan na sinasabi sa Daniel 12:1 na siyang malaking kapighatian na
inilarawan sa Apocalipsis.
5. Ang pagtatag at
pagbagsak ng mga imperyo sa mundo na tinalakay sa Daniel mga kabanata 2,7, at 8
na ang buod ay nasa sumusunod na pahina:
Mga Pangitain Ng Kapangyarihan Ng
Hentil
Imperyo Bantayog
Metal Daniel 2 Hayop/Persona Daniel 7
Babilonia Ulo Ginto
v.37-38 Leon na may
pakpak ng Agila v. 4
Medo-Persia Dibdib/ Pilak v.39 Oso na may 3 tadyang v. 5
Braso
Grecia Tiyan/Hita
Tanso v.39 Leopardo
na may 4 na pakpak v. 6
Roma Binti Bakal v.40
Nakakikilabot na Halimaw v.7
Roma na Paa/ Mga
daliri Bakal/Luwad v. 41-43 Sampung
sungay
v.7
Muling nabuhay
Kaharian Ng Dios Bato v.44-45 Anak
ng Tao
v.13,
14,27
IKA-DALAWAMPU’T SIYAM NA
KABANATA
OSEAS
MGA LAYUNIN:
Pagkatapos
pag-aralan ang kabanatang ito ikaw ay may kakayahan na :
·
Masabi kung
sino ang may akda ng aklat ng Oseas.
·
Kilalanin kung
para kanino isinulat ang aklat ng Oseas.
·
Sabihin ang
layunin ng aklat ng Oseas.
·
Isulat ang
Susing Talata ng aklat ng Oseas mula sa memorya.
·
Sabihin ang
Buhay at Prinsipyo ng Ministeryo sa aklat ng Oseas.
PAMBUNGAD
MAY-AKDA: Oseas
PARA KANINO:
Hilagang Kaharian ng Israel
LAYUNIN: Para ihanda ang Israel sa kanyang
makasalanang kalagayan at ibalik muli siya Sa Dios.
SUSING TALATA:
Oseas 4:1
BUHAY AT MGA PRINSIPYO NG MINISTERYO: Ang karanasan ay nagpapayaman ng pagkaunawa
at pagmamahal.
PANGUNAHING TAUHAN:
Oseas, Gomer, Jezreel, Lo-Ruhama, Lo-Ammi
BALANGKAS
I. Pambungad: 1:1
II. Ang halimbawa ng may sinasagisag: 1:1-2:23
A.
Pagtanggi sa
Israel: Ang pag-aasawa ni Oseas at
kapanganakan ng mga bata.
1.
Utos na
mag-asawa ng masamang babae: 1:2-3
2.
Ang Jezreel ay
sumasagisag ng pagbagsak ng dinastiya ni Jehu: 1:4-5
3.
Lo-
ruhama: Hindi na mahahabag ang Dios Sa
Israel: 1:6-7
4.
Lo-ammi: Nagbanggit ng pagtanggi sa Israel: 1-8-9
B.
Ang Israel ay
inaliw: 1:10-11
C.
Pinarusahan ang
Israel: 2:1-13
1.
Pagtuligsa sa
makasalanang ugali: 2:1-7
2.
Ipinaliwanag
nang husto ang kaparusahan: 2:8-13
D. Pinanumbalik ang Israel:
2:14-23
1.
Ang
ipinangakong pagkahikayat: 2:14-17
2.
Pagbabago ng
tipan: 2:18-23
III. Pagtubos sa nangalunyang asawang babae: 3:1-5
A.
Ang karanasan
ni Oseas: 3:1-3
B.
Ang kaparehong
karanasan ng Israel: 2:18-23
IV. Ang
tagumpay ng dakilang pag-ibig sa panunumbalik ng nagsising bansa: 4:1-14:9
A.
Ang pagkakasala
ng Israel: 4:1-19
1.
Ang
pangkalahatang utos: 4: 1-5
2.
Kusang
kinalimutan: 4:6-11
3.
Ang pagsamba sa
diyus-diyosan: 4:12-19
B.
Ang dakilang
pagkayamot: 5:1-5
1.
Pagkakasala ng
mga saserdote, mga tao, mga prinsipe:
5:1-7
2.
Ang susunod na
paghuhukom: 5:8-15
C.
Ang nagsising
mga naiwan: 6:1-3
1. Nagbalik, subalit walang taos pusong
pagsisisi: 6:1-3
D. Ang tugon Ng
Dios; 6:1-13:8
1. Ang Dios ay hindi naloloko: 6:4-11
E. Pagkabulok ng
pambansang pamahalaan: 7:1-7
F. Pagkabulok ng
banyagang patakaran: 7:8-16
G.
Mga bunga ng
pambansang pagkabulok: 8:1-14
H.
Ang pagtalikod
at ang mga kaparusahan: 9:1-9
I.
Kung paano sila
natagpuan Ng Dios at kung ano ang nangyari sa kanila: 9:10-17
J.
Papet na mga
hari at mga dios: 10:1-3
K.
Ang katuwiran
ay naging lason: 10:4-5
L.
Ang Asiria ay
nagamit para sa paghuhukom: 10:6-7
M.
Ang
kinatatakutan na paghuhukom: 10:8
N.
Katiyagaan sa
paghihimagsik: 10:9-15
O.
Kawalan ng
utang na loob para sa pag-ibig Ng Dios:
11:1-7
P.
Ang pamamaraan
na katulad ng Canaan ng Israel : 11:12-12:14
Q.
Ang pagsamba sa
diyus-diyosan ang basehan ng pagkawasak:
13:1-8
V.
Ang huling panunumbalik: 13:9-14:9
A.
Kawalan ng
tiwala Sa Dios: 13:9-1
B.
Tawag sa
pagsisisi: 14:1-3
C.
Ang pangako ng
kagalingan at panghuling pananalita—pagsisisi ng Israel, narinig Ng Dios:
14:4-9
PANSARILING
PAGSUSULIT
1. Sino ang
may-akda ng aklat ng Oseas?
________________________________________
2.Sabihin ang layunin ng aklat ng Oseas.
________________________________________
________________________________________
3. Para kanino
isinulat ang aklat ng Oseas?
________________________________________
4.Sabihin ang
Buhay at prinsipyo ng ministeryo sa
aklat ng Oseas.
________________________________________
________________________________________
5. Isulat ang Susing Talata ng Oseas mula sa
memorya.
________________________________________
________________________________________
( Ang mga sagot sa
pagsusulit ay nakasulat sa pagtatapos ng huling kabanata ng manwal na ito.)
PARA SA DAGDAG NA PAG-AARAL
1. Basahin
ang II Mga Hari 14:23-17:41. Ang mga
talatang ito ay naglalarawan ng panahon na si Oseas ay nagbigay ng propesiya.
2. Ang
mga sumusunod na mga halimbawa ng kasalanan ay ginamit Ng Dios sa aklat ng
Oseas:
-Ang nangalunyang
asawang babae: 3:1
-Ang lasenggo: 4:11
-Ang “backsliding”ng
guyang babae; 4:16
-Pulutong ng mga
Tulisan: 6:9
-Mga nangangalunya:
7:4
-Nag-iinit na hurno:
7:7
-Tinapay na hindi
masyadong luto: 7:8
-Isang mangmang na
kalapati: 7;11
-Mandarayang busog:
7:16
-Israel ay nalamon:
8:8
-Isang sisidlan: 8:8
-Isang mailap na asno:
8:9
3.
Bakit sasabihin
Ng Dios sa isang lalaki na mag-asawa ng isang kalapating mababa ang lipad?
Mayroong ilang mga dahilan:
Una, sa pag-aasawa ng hindi tapat na asawang babae naunawaan ni Oseas sa
pamamagitan ng kanyang karanasan ang sakit sa puso Ng Dios. Ang anak Ng Dios ay
gumagawa ng espirituwal na pangangalunya. Ikalawa , ang pag-aasawa ni
Oseas ay buhay na larawan ng mensahe Ng Dios sa Israel. Ikatlo, inutusan
Ng Dios si Oseas na pangalanan ang
kanilang mga anak ng titulo na naglalarawan ng panghinaharap na kaparusahan at
pangyayari ng panunumbalik ng Israel.
4. Mga talaan ng kasalanan
ng Israel sa Oseas: -Kasinungalingan:
4:1 -Magnanakaw: 7:1 -Pagpatay:5:2 -Pangaapi: 12:7 -Mahalay (hindi mapigil na batas o
moralidad): :11
5. Si Oseas ay gumamit ng masasakit na mga
salita para maiparating ang mensahe Ng Dios na ibinigay sa kanya. Ginamit niya
ang salitang ( masamang babae labing apat na beses; mangingibig anim na beses;
masamang babae “harlot” apat na beses; iba’t ibang paggamit ng salitang
pangangalunya anim na beses; puta
dalawang beses; malaswa dalawang beses; at kalapating mababa ang lipad minsan.
6. Gumamit si Oseas ng tatlong larawan
para bigyan diin ang relasyon Ng Dios sa Kanyang mga anak: Ang halimbawa ng ama at anak na lalaki(
11:1); isang asawang lalaki at babae (2:16); at isang hari at ang kanyang
pinamumunuan (13:10).
IKA-TATLUMPUNG KABANATA
JOEL
MGA LAYUNIN:
Pagkatapos
pag-aralan ang kabanatang ito ikaw ay may kakayahan na :
·
Masabi kung
sino ang may akda ng aklat ng Joel.
·
Kilalanin kung
para kanino isinulat ang aklat ng Joel.
·
Sabihin ang
layunin ng aklat ng Joel.
·
Isulat ang
Susing MgaTalata ng aklat ng Joel mula sa memorya.
·
Sabihin ang Buhay
at Prinsipyo ng Ministeryo sa aklat ng Joel.
PAMBUNGAD
MAY-AKDA: Joel
PARA KANINO: Juda
LAYUNIN: Para paalalahanan ang Juda sa kanilang
kasalanan at ipakita na kailangan silang magsisi at ipaalam ang panghinahrap na
plano Ng Dios para sa bansa. Ang unang paghuhukom (1:2-2:17) ay susundan ng
higit na paghuhukom (2:18-3:21).
SUSING MGA
TALATA: Joel 2:28-29
BUHAY AT MGA PRINSIPYO NG MINISTERYO: Kahit sa panahon ng pagtutuwid sa
pamamagitan ng paghuhukom, plano Ng Dios na pagpalain ang Kanyang mga anak sa
panghinaharap.
PANGUNAHING TAUHAN: Joel
BALANGKAS
I. Pagpapakilala
sa propeta: 1:1
II. Isang
uri ng “araw Ng Panginoon”: 1:2-20
A. Ang
salot ng balang: 1:2-7
B. Ang
mga tao ay hinikayat na magsisisi: 1:8-20
1. Ang mga matatanda (pinuno): 1:2
2. Matanda at bata: 1:2-3
3. Lasenggo:1:5-7
4. Buong bansa: 1:8-12
5. Mga saserdote (ministro):1:9
6. Mga manggagawa: 1:10-12
C. Paghikayat
na magsisi: 1:13-14
D. “Araw
Ng Jehovah”: Panalangin ng habag:
1:15-20 Pansinin na dapat tayong…
1. Makinig: 1:1
2. Gumising :1:5
3. Tumangis: 1:8
7. Tumawag ng taimtim na pagtitipon ng
pagsisisi: 1:15
8. Umiyak sa Panginoon: 1:14,19
III.
Ang “araw ng Panginoon”: 2:1-32
A. Ang pagsalakay sa hilagang hukbo: 2:1-10
B. Ang hukbo Ng Dios sa
Armageddon: 2:11
1. Papagdalamhatiin ang puso, hindi ang
damit: 2:12-14
2. Taos pusong magsisi at mataimtim na
manalangin: 2:15-17
D. Ang tugon Ng Dios sa mga naiwan:
2:18-29
1.
Pagsisisi: 2:18
2.
Panunumbalik: 2:19-27
3. Pagbubuhos
ng Espiritu: 2:28-29
4. Paghuhukom
sa masama: 2:20,30-31
5. Pagtakas
ng mga naiwan sa Sion: 2:32
E. Mga tanda bago ang “araw Ng
Panginoon”: 2:30-31
IV.
Ang paghuhukom ng mga bansa:
3:1-16
A. Ang panunumbalik ng
Israel: 3:1
B. Ang bansa ay
nahukoman: 3:2-3
C. Ang natatanging
paghatol sa mga taga Filistia at Phoenecia:
3:4-8
V.
Ang propesiya sa kaharian ng pagpapala:
3:17-21
A. Ang pagpaparangal
sa Jerusalem: 3:17
B. Ang kasaganaan ng Juda: 3:18
C. Ang pangungulila
ng Egipto at Edom: 3:19
D. Ipinaliwanag ang
pagpaparangal sa Jerusalem: 3:20-21
PANSARILING
PAGSUSULIT
1. Sino ang
may-akda ng aklat ng Joel?
________________________________________
2.Sabihin ang layunin ng aklat ng Joel.
________________________________________
________________________________________
3. Para kanino
isinulat ang aklat ng Joel?
________________________________________
4.Sabihin ang
Buhay at prinsipyo ng ministeryo sa
aklat ng Joel.
________________________________________
________________________________________
5. Isulat ang Susing Mga Talata ng Joel mula sa
memorya.
________________________________________
________________________________________
________________________________________
( Ang mga sagot
sa pagsusulit ay nakasulat sa
pagtatapos ng huling kabanata ng manwal na ito.)
PARA SA DAGDAG NA PAG-AARAL
1. Si
Joel ang unang propeta na gumamit ng pariralang “ ang araw Ng Panginoon.” Ang titulong ito ay naglalarawan ng pitong
–taong kapighatian na darating dito sa lupa sa panahon ng huling paghuhukom Ng
Dios. Basahin ang tungkol “sa araw Ng Panginoon” sa Joel 1:15; 2:1,11,31; at
3:14.
2. Narito
ang buod ng kalagayan ng Juda na inilarawan ni Joel:
-Winasak ng kalaban: 1:4,6-7
-Ang bagong alak ay pinutol: 1:6,11
(Si Jesus ang sanga; ang mga tao ay
pinutol sa sanga, ang pinagmumulang ng buhay.)
-Pag-aani ay lumalaho: 1:11-12
-Iniwan ang unang pag-ibig: 1:8
-Paghahandog ay pinutol: 1:9
-Pagluluksa ng mga Ministeryo: 1:9
-Nawala ang kagalakan: 1:12,16
-Espirituwal na pagkauhaw: 1:17-20
3. Narito ang lunas na
ibinigay ng Dios kay Joel:
-Pagsisisi: 2:12-13
-Pagkilala Sa Dios: 2:26
-Kaugnayan ( nakilala Ang Dios):
2:27
-Paggalang Sa Dios: 2:27 ( “Ako ang
Panginoon; wala nang iba maliban sa akin”)
4.
Kung ang Juda
ay nagsisi, narito ang mangyayari:
-Panunumbalik: 2:25
-Pagkabuhay na muli at manariwa: 2:23
-Pahayag: 2:28-31
-Katubusan (kaligtasan) at pakawalan (pagpapala): 2:32
-Kahandaan ( handa, hindi nahihiya): 3:13-14
IKA-TATLUMPU’T ISANG KABANATA
AMOS
MGA LAYUNIN:
Pagkatapos
pag-aralan ang kabanatang ito ikaw ay may kakayahan na :
·
Masabi kung
sino ang may akda ng aklat ng Amos.
·
Kilalanin kung
para kanino isinulat ang aklat ng Amos.
·
Sabihin ang
layunin ng aklat ng Amos.
·
Isulat ang
Susing Talata ng aklat ng Amos mula sa memorya.
·
Sabihin ang
Buhay at Prinsipyo ng Ministeryo sa aklat ng Amos.
PAMBUNGAD
MAY-AKDA: Amos
PARA KANINO:
Israel
LAYUNIN: Para tawagin na bumalik ang Israel Sa Dios.
SUSING TALATA: Amos
4:12
BUHAY AT MGA PRINSIPYO NG MINISTERYO: Hanggang ngayon ang tawag sa mga bansa ay “
Maghanda na makatagpo Ang Dios.”
PANGUNAHING TAUHAN: Amos
BALANGKAS
I. Pambungad
II. Paghuhukom sa kalapit na mga bansa ng
Israel: 1:3-2:3
A.
Damasco: 1:3-5
B.
Filistia: 1:6-8
C.
Fenicia: 1:9-10
D.
Edom: 1:11-12
E.
Ammon: 1:13-15
F.
Moab: 2:1-3
III. Paghuhukom sa Juda at
Israel: 2:4-16
A.
Sa Juda: 2:4-5
B.
Sa Israel: 2:6-16
IV.
Ang pagsasakdal Ng Dios sa pamilya ng Jacob: 3:1-9:10
A.
Tatlong
diskurso ng pagsumpa: 3:1-6:15
1.
Ang paghuhukom
ay nararapat: 3:1-10
Ang paghuhukom ay utos: 3:11-15
2. Ang paghuhukom ay nararapat: 4:1-11
Ang paghuhukom ay utos: 4;12-12
3. Ang paghuhukom ay nararapat: 5:1-15
Ang paghuhhukom ay utos: 5: 16-6:14
B.
Limang simbolo
ng pangitain ng mga kaparusahan:
7:1-9:10
1.
Ang
balang: 7:1-3
2.
Ang
tagtuyot: 7:4-6
3.
Ang panghulog
na may kasaysayang reperensiya: 7:7-17
4.
Ang basket ng
prutas: 8:1-14
5.
Ang Panginoon
na nakatayo sa altar: 9:1-10
VI.
Pag-asa sa
maliwanag na kinabukasan: 9:11-15
A.
Ang pagbabalik
Ni Cristo at pagtatatag ng kaharian ng Mesias:
9:11-12
B.
Ang kasaganaan
ng isanglibong taon: 9:13
C.
Ang
panunumbalik ng Israel: 9:14-15
PANSARILING
PAGSUSULIT
1. Sino ang
may-akda ng aklat ng Amos?
________________________________________
2.Sabihin ang layunin ng aklat ng Amos.
________________________________________
________________________________________
3. Para kanino
isinulat ang aklat ng Amos?
________________________________________
4.Sabihin ang
Buhay at prinsipyo ng ministeryo sa
aklat ng Amos.
________________________________________
________________________________________
5. Isulat ang Susing Talata ng Amos mula sa
memorya.
________________________________________
________________________________________
( Ang mga sagot sa
pagsusulit ay nakasulat sa pagtatapos ng huling kabanata ng manwal na ito.)
PARA SA DAGDAG NA PAG-AARAL
1.
Ang nagmamasid
na mga mata Ng Dios ay nakakakita:
-Nakalipas na kasalanan: 1:3
-Pangisahang mga gawa: 1:6
-Nasirang mga pangako: 1:9
-Nakatagong poot sa puso: 1:11
-Mga emosyon at ambisyon: 1:13
-Memorya at ang kanyang mga iniingatang mga kasalanan: 2:1
2.
Hinarap ni Amos
ang limang mga mukha ng araw Ng Panginoon:
- Ang Hari:
9:11
- Ang mga bansa: 9:12
- Ang mundo: 9:13
- Ang mga tao:
9:14
- Ang lupa: 9:15
3.
Ang unang
bahagi ng Amos ay sinaklong sa pagitan ng dalawang reperensiya sa umaatungal na
leon sa 1:2 at 3:8. Una tinuligsa ng leon ang mga kasalanan ng mundong hentil (
1:3-2:3), sumunod ang mundo ng Israel ( timog na bahagi ng kaharian ng Juda
2:4-5 at hilagang bahagi ng kaharian ng Israel 2:6, 16), at ang dulo sa pamamagitan
ng pagsasama-sama sa kanila sa huling orakulo ( 3:1-2).
4. Isulat
ang lahat ng bansa na nabanggit sa aklat ng Amos, ang dahilan kung bakit sila
pinarusahan, at ang paghuhukom na darating:
Bansa
Dahil sa Kaparasuhan
Ang Darating na
Paghuhukom
IKA-TATLUMPU’T DALAWANG KABANATA
OBADIAS
MGA LAYUNIN:
Pagkatapos
pag-aralan ang kabanatang ito ikaw ay may kakayahan na :
·
Masabi kung
sino ang may akda ng aklat ng Obadias.
·
Kilalanin kung
para kanino isinulat ang aklat ng Obadias.
·
Sabihin ang
layunin ng aklat ng Obadias.
·
Isulat ang
Susing Talata ng aklat ng Obadias mula sa memorya.
·
Sabihin ang
Buhay at Prinsipyo ng Ministeryo sa aklat ng Obadias.
PAMBUNGAD
MAY-AKDA: Obadias
PARA KANINO: Ang
bansang Edom
LAYUNIN: Para magbabala sa kaparusahan Ng Dios sa
kasalanan.
SUSING TALATA:
Obadias 1:4
BUHAY AT MGA PRINSIPYO NG MINISTERYO: Ibinababa Ng Dios ang makasalanan na
dinadakila.
PANGUNAHING TAUHAN:
Obadias
BALANGKAS
I. Ang propesiya sa kahihinatnan ng Edom: 1:1-9
A. Ang mensahe ay mula Sa Dios para kay Obadias tungkol sa Edom: 1:1
B. Ang hindi magaping Edom ay magagapi: 1:2-4
1. Ang Edom ay liliit at hahamakin ng mga bansa: 1:2
2. Malilinlang ng pagmamataas: 1:3
3. Ibinaba Ng Dios: 1:4
C.Ang Edom ay ganap na maloloko at iiwan: 1:5-9
1. Mga magnanakaw at mandarambong: 1:5
2. Hinanap ang nakatagong kayamanan: 1:6
3. Ang Edom ay nalinlang at nasilo: 1:7
4. Ang pantas ay nawasak: 1:8
5. Ang mandirigma ay balisa at ang Edom ay mapuputol: 1:9
II. Ang sanhi: 1:10-14
A. Karahasan: 1:10
B. Masamang ugali: 1:11
C. Kagalakan sa kabiguan ng iba: 1:12
D. Pagmamalabis sa kalungkutan ng iba: 1:12
E. Sirain ang anak Ng Dios: 1:13
F. Hadlangan ang pagtakas ng mga pugante: 1:14
G. Pagkakanulo: 1: 14
III. “Ang araw Ng Dios” ay paghuhukom na
darating sa lahat ng paganong bansa, hindi lang ang Edom: 1:15-21
A. Ang paghuhukom sa Edom at sa lahat ng
mga bansa: 1:15-16
1. Kung ano ang iyong ginawa, iyong
matatanggap: 1:15
2. Kung
ano ang kanilang ginawa, kanilang matatanggap: 1:16
B. Kaligtasan sa lahi ni Jacob: 1:17-20
1. Pagpapalaya
at kabanalan sa Bundok ng Sion: 1:17
2. Ang
lahi ni Jacob, Jose, Esau: 1:18
3.
Mga Pamamahala: 1:19:21
C. Ang isang libong taong kaharian Ni Jesus: 1:21
PANSARILING
PAGSUSULIT
1. Sino ang
may-akda ng aklat ng Obadias?
________________________________________
2.Sabihin ang layunin ng aklat ng Obadias.
________________________________________
________________________________________
________________________________________
3. Para kanino
isinulat ang aklat ng Obadias?
________________________________________
4.Sabihin ang
Buhay at prinsipyo ng ministeryo sa
aklat ng Obadias.
________________________________________
________________________________________
________________________________________
5. Isulat ang Susing Talata ng Obadias mula sa
memorya.
________________________________________
________________________________________
________________________________________
( Ang mga sagot sa
pagsusulit ay nakasulat sa pagtatapos ng huling kabanata ng manwal na ito.)
PARA SA DAGDAG NA PAG-AARAL
1. Para
sa ibang mga propesiya laban sa Edom basahin ang mga sumusunod na mga talata:
-Isaias
34:5-15
-Jeremias 49:7-22
-Ezekiel 25:12-14;
35:1-5
-Amos
1:11-12
2. Ang ibig sabihin ng
“Edom” ay pula. Ang mga taga Edom ay nagmula sa Esau. Para mabasa ang kanilang kasaysayan tingnan ang Genesis 36;
Exodo 15:15; Mga Bilang 20:14; 20-21; at Deuteronomio 23:7-8.
3. Narito ang mga tiyak na mga kasalanan
na nabanggit ni Obadias sa mga kabanatang nakalagay:
-Karahasan: 1:10
-Masamang ugali: 1:11
-Kagalakan sa kabiguan ng iba: 1:12
-Pagmamalabis sa kalungkutan ng iba: 1:12
-Sirain ang anak Ng Dios: 1:13
-Hadlangan ang pagtakas ng mga pugante: 1:14
-Pagkakanulo:14
4. Mga susing
parirala sa aklat ng Obadias:
- At sinabi Ng Panginoon
- Gagawin ko
-Pakinggan ang salitang ito
-Ipinakita Ng Panginoon sa akin
IKA-TATLUMPU’T TATLONG KABANATA
JONAS
MGA LAYUNIN:
Pagkatapos
pag-aralan ang kabanatang ito ikaw ay may kakayahan na :
·
Masabi kung
sino ang may akda ng aklat ng Jonas.
·
Kilalanin kung
para kanino isinulat ang aklat ng Jonas.
·
Sabihin ang
layunin ng aklat ng Jonas.
·
Isulat ang mga
Susing Talata ng aklat ng Jonas mula sa memorya.
·
Sabihin ang
Buhay at Prinsipyo ng Ministeryo sa aklat ng Jonas.
PAMBUNGAD
MAY-AKDA: Jonas
PARA KANINO: Para
magbabala sa bansang Nineve tungkol sa kinahihinatnan ng pagsuway Sa Dios.
LAYUNIN: Ang layunin ay hindi lamang para
magebanghelyo sa Nineve, subalit para maging ebidensiya sa Israel na ang
kaligtasan ay hindi lang para sa mga Hudyo.
SUSING MGA
TALATA: Jonas 3:1-2
BUHAY AT MGA PRINSIPYO NG MINISTERYO: Ang kaligtasan ay hindi nalilimitahan ng
lahi, kultura, o ibang mga hadlang: “Ang sinumang tatawag sa pangalan Ng
Panginoon ay maliligtas.” ( Roma 10:31)
PANGUNAHING TAUHAN: Jonas
BALANGKAS
I. Ang unang pagsugo: 1:1-2:10
A.
Ang banal na
tawag: Tindig, humayo, iyak: 1:1-2
B.
Ang pagsuway ni
Jonas: Siya ay bumangon at lumayo: 1:3
C.
Ang resulta ng
pagsuway: 1:4-17
1.
Nakaranas ng
bagyo: 1:4-6
2.
Nakitang
maykasalanan: 1:7
3.
Itinapon sa
dagat: 18-16
4.
Nilulon ng
malaking isda: 1:17
D.
Ang panalangin
ni Jonas: 2:1-9
1.
Natandaan ang
kabalisahan ng buhay: 2:3,5-6
2.
Naunawaan ang
direksiyon ng kamay Ng Dios: 2:3
3.
Nalaman na nais
Ng Dios na tumugon sa panalangin: 2:2,7
4.
Nangangailangan
ng muling pagtatalaga at pagsisisi: 2:9
5.
Resulta ng
pagpapalaya: 2:10
E.
Ang pagpapalaya
kay Jonas: 2:10
II. Ang ikalawang pagsugo:
Tindig , humayo, magpahayag: 3:10
A.
Pagsunod: Siya ay tumindig, nagpunta, at umiyak: 3:1-4
B.
Ang resulta ng
pagsunod: 3:5-10
1.
Ang mga tao ay
sumampalataya: 3:5
2.
Sila ay
nagsisi: Pag-aayuno para sa tao at halimaw, sako at abo: 3:5-9
3.
Ang siyudad ay
napanatili: 3:10
III. Ang suliranin ng
propeta: 4:1-11
A.
Ang galit ng propeta:
4:1-5
B.
Ang pagtutuwid
Ng Dios: 4:6-11
PANSARILING
PAGSUSULIT
1. Sino ang
may-akda ng aklat ng Jonas?
________________________________________
2.Sabihin ang layunin ng aklat ng Jonas.
________________________________________
________________________________________
3. Para kanino
isinulat ang aklat ng Jonas?
________________________________________
________________________________________
4.Sabihin ang
Buhay at prinsipyo ng ministeryo sa
aklat ng Jonas.
________________________________________
________________________________________
________________________________________
5. Isulat ang Susing Talata ng Jonas mula sa
memorya.
________________________________________
________________________________________
________________________________________
( Ang mga sagot sa
pagsusulit ay nakasulat sa pagtatapos ng huling kabanata ng manwal na ito.)
PARA SA DAGDAG NA PAG-AARAL
1. Nang Ang Dios ay “nagsisi” hindi ibig
sabihin nito ay katulad ng pagsisisi sa maling ginawa (3:10). Dahil sa
kahabagan Ng Dios, nagpasiya Siya na hindi na magpadala ng paghuhukom na dati
Niyang plano dahil ang mga tao sa Nineve ay sumampalataya at tinanggap ang
mensahe ni Jonas. Tingnan ang Amos 7:3; Lucas 11:30; Mateo 12:39.
2. Si Jonas ay tipo ng bansang Israel:
-Napiling maging
saksi: Deuteronomio 14:2; Ezekiel 20:5
-Isinugo Ng Dios;
Isaias 43:10-12 at 44:8
-Sumuway sa kalooban
Ng Dios: Exodo 32:1-4; Hukom 2:11-19; Ezekiel 6:1-5; Marcos 7:6-9
-Kasama ng maraming
iba’t ibang mga nasyon: Deuteronomio
4:27; Ezekiel 12:15
-Habang kasama ng
mga pagano, nakilala nila Ang Dios: Roma 11:11
-Himalang
napanatili: Oseas 3:3; Jeremias 30:11; 31:35-37
3. Pansinin ang dahilan kung bakit si
Jonas ay masama ang loob Sa Dios. Dahil Siya ay mahabagin, maawin, mabagal sa
pagkagalit, dakila sa kabutihan, at nagsisi sa paghuhukom.
4. Si Jonas ay kontrolado ng kanyang
damdamin. Halimbawa, sa kabanata 4 una siya ay galit, sumunod masaya, sumunod
galit muli. Siya ay maysariling kalooban (kabanata 1) at may ugalin na
mapagmataas (4:2). Siya ay mas abala sa kanyang sariling kaligayahan at
kaginhawahan (kabanata 4) higit sa nawawalang kaluluwa.
5. Sa pagtakbo Sa Dios, mayroong…
-Kawalang- bahala sa utos Ng Dios:
1:2-3
-Walang kakayahan na magtago Sa
Dios: 1:4,17
-Walang katiyakan sa kinabukasan:
1:15
-Walang kakayahang tulungan ang
sarili: 1:4-6
6. Si Jonas ay tipo Ni
Cristo. Parehong may tanging mensahe, si Jonas sa paghuhukom at Si Jesus sa
kaligtasan. Pareho silang nakaranas ng bagyo. Si Jonas ay naitapon sa tubig at
Si Jesus ay pinatahimik ang unos. Si Jonas ay umiyak mula sa isda at Si Jesus
ay umiyak mula sa krus. Pareho silang bumangon sa ikatlong araw (si Jonas mula
sa isda at Si Jesus mula sa libingan) at parehong nangaral pagkatapos ng muling
pagkabuhay.
IKA-TATLUMPU’T APAT NA KABANATA
MIKAS
MGA LAYUNIN:
Pagkatapos
pag-aralan ang kabanatang ito ikaw ay may kakayahan na :
·
Masabi kung
sino ang may akda ng aklat ng Mikas.
·
Kilalanin kung
para kanino isinulat ang aklat ng Mikas.
·
Sabihin ang
layunin ng aklat ng Mikas.
·
Isulat ang
Susing Talata ng aklat ng Mikas mula sa memorya.
·
Sabihin ang
Buhay at Prinsipyo ng Ministeryo sa aklat ng Mikas.
PAMBUNGAD
MAY-AKDA: Mikas
PARA KANINO:
Israel at Juda
LAYUNIN: Isang tawag ng pagsisisi para maiwasan ang
paghuhukom.
SUSING TALATA:
Mikas 6:8
BUHAY AT MGA PRINSIPYO NG MINISTERYO: Hinuhusgahan Ng Dios ang mga nang-aapi sa
Kanyang mga anak.
PANGUNAHING TAUHAN: Mikas
BALANGKAS
I. Pambungad: 1:1
II. Pangkalahatang
propesiya ng paghuhukom: 1:2-2:13
A. Paghuhukom laban sa Samaria: 1:2-8
1.
Pahayag ng
paghuhukom: 1:2-4
2.
Pagkawasak ng
Samaria: 1:2-8
B. Paghuhukom laban sa
Juda: 1:9-16
C.
Paghuhukom sa
mga mang-aapi: 2:1-11
1.
Mapagmataas at
karahasan ng mga maharlika: 2:1-5
2.
Mga bulaang
propeta na pinatatahimik ang tunay na mga propeta: 2:6-11
D. Kahabagan sa mga nalabi:
12-13
III.
Ang pagtatatag ng kaharian ng Mesias: 3:1-5:15
A.
Paghuhukom sa
masamang pinuno, bulaang mga propeta, at mga bansa: 3:1-12
1.
Mga kasalanan
ng pinuno ng sambahayan: 3:1-4
2.
Mga kasalanan
ng bulaang propeta: 3:5-8
3. Pinuno, mga propeta, at mga saserdote:
3:9-11
B.
Katangian ng
kaharian: 4:1-5
C.
Pagtatayo ng
kaharian: 4:6-13
1. Panunumbalik ng dating kaharian: 4:6-8
2.
Sa Babilonia bago ang panunumbalik: 4:9-10
3.
Pagpapalaya sa Sion at pagkawasak ng kalaban:
4:11-5:1
E. Ang patlang sa pagitan
ng pagtanggi at pagbalik Ng Hari: 5:3
F. Mga mangyayari sa
muling pagbabalik Niya: 5:4-15
1. Siya
ang magkakaloob ng pagkain sa mga kawan: 5:4
2.
Siya ang kapayapaan
sa Kanyang mga anak: 5:5-6
3.
Siya ang
magkakaloob ng kapangyarihan sa Kanyang mga anak: 5:7-9
(a)
Ang mga labi
nilang tulad ng hamog: 5:7
(b)
Ang mga labi
bilang isang leon: 5:8
(c)
Ang tagumpay ng
labi: 5:9-15
IV.
Ang suliranin Ng Panginoon sa Kanyang mga anak at ang Kanyang huling
kahabagan:
6:1-7:20
A. Ang kawalang ng utang
na loob at kasamaan: 6:1-7:6
2. Ang makatuwirang pag-uugali ang kahilingan
Ng Dios, hindi panglabas na
pagsasakripisyo: 6:6-8
3. Ang bantang paghuhukom Ng Dios: 6:9-14
B. Ang pamamagitan ng
propeta: 7;7-20
1.
Pag-amin ng
kasalanan ng bansa : 7:1-6
2.
Pag-amin ng
pananampalataya: 7:7-13
3.
Panalangin para
sa pagbabago ng kahabagan: 7:14
4.
Ang tugon Ng
Panginoon: 7:15-17
5.
Awit ng papuri
Sa Dios: 7:18:20
PANSARILING
PAGSUSULIT
1. Sino ang
may-akda ng aklat ng Mikas?
________________________________________
2.Sabihin ang layunin ng aklat ng Mikas.
________________________________________
________________________________________
3. Para kanino
isinulat ang aklat ng Mikas?
________________________________________
4.Sabihin ang
Buhay at prinsipyo ng ministeryo sa
aklat ng Mikas.
________________________________________
________________________________________
5. Isulat ang Susing Talata ng Mikas mula sa
memorya.
________________________________________
________________________________________
________________________________________
( Ang mga sagot sa
pagsusulit ay nakasulat sa pagtatapos ng huling kabanata ng manwal na ito.)
PARA SA DAGDAG NA PAG-AARAL
1. Isang
pansipi mula sa aklat ng Mikas ay maaring nakapagligtas ng buhay ni propetang
Jeremias makalipas ang maraming taon. Basahin ang Jeremias 26:16-18 at ihambing
sa Mikas 3:12.
2. Sa buong Biblia ang
Mikas 4:1-5 ang nagbigay ng pinakamagandang larawan ng isanglibong taon.
3. Tatlong salita ang makatutulong sa iyo
upang matandaan ang aklat ng Mikas:
-PANGLABAS: Ang kanyang pampublikong
sermon ay binubuo ng mga kabanatang 1-6
-PANGLOOB: Ang kanyang personal na
kaisipan ay nakasulat sa 7:1-6
-PAITAAS: Ang kanyang panalanign ay itinaas sa 7:7-20
4. Para sa kasaysayang kaalaman ng mga
hari sa Juda na nabanggit sa Mikas 1:1 basahin ang II Mga Hari 15:32-20:21 at
II Cronica 27: 1-33:20.
5. Ang propesiya ni Mikas tungkol sa
hilagang bahagi ng kaharian ng Samaria at ang timog na kaharian ng Juda. Sa
bawat pagbanggit sa Samaria lagyan ng
HK sa tabi. Lagyan naman ng TK sa bawa’t pagbanggit sa Jerusalem sa tabi nito.
6. Sinabi Ng Dios sa Mikas
6:6-8 kung paano ka lalapit sa Kanya at kung ano ang Kanyang hinihiling.
IKA-TATLUMPU’T LIMANG KABANATA
NAHUM
MGA LAYUNIN:
Pagkatapos
pag-aralan ang kabanatang ito ikaw ay may kakayahan na :
·
Masabi kung
sino ang may akda ng aklat ng Nahum.
·
Kilalanin kung
para kanino isinulat ang aklat ng Nahum.
·
Sabihin ang
layunin ng aklat ng Nahum.
·
Isulat ang
Susing Talata ng aklat ng Nahum mula sa memorya.
·
Sabihin ang
Buhay at Prinsipyo ng Ministeryo sa aklat ng Nahum.
PAMBUNGAD
MAY-AKDA: Nahum
PARA KANINO: Ang
siyudad ng Nineve.
LAYUNIN: Para magbabala sa paghuhukom ng Nineve, ang
kapitolyo ng imperyo ng Asiria na kinuhang bihag ang mga anak Ng Dios.
SUSING TALATA:
Nahum 1:2
BUHAY AT MGA PRINSIPYO NG MINISTERYO: Magingat, Ang Dios ay naghihiganti sa
masama.
PANGUNAHING TAUHAN:
Nahum
BALANGKAS
I. Propesiya
ng pagsira, unang bahagi: 1:1-14
A. Pambungad:
1:1
B. Pinanggalingan ng
pagsira: Ang Dios mismo: 1:2-9
1.
Paghihiganti at
kahabagan ng Dios: 1:2-3
2.
Ang Kanyang
matinding galit laban sa kasalanan: 1:4-6
3.
Ang kadakilaan
ng Kanyang kahabagan: 1:7
4.
Ang sumusunod
sa Kanyang mga kalaban: 1:8
C. Dahilan para sa
pagsisira: Kasalanan: 1:9-14
1.
Ang katapatan
ng Dios sa pangkasalukuyang krisis: 1:9-11
2.
Pagsisira sa
Asiria: 1:12-14
3.
Pagsasaya sa
Sion: 1:15
II.
Pangako sa Juda: Hindi na nila kailangan ang takot sa malupit na bansa:
1:15
III.
Propesiya ng pagsisira, ikalawang bahagi: 2:1-3:19
A. Ang paglusob at
pagsira ng siyudad: 2:3-13
1. Paglusob sa Nineve: Katapusan ng siyudad:
2:1-7
(a)
Galit na galit
na paghahanda sa labanan: 2:1-4
(b)
Kawalan ng
pag-asa ng pagtutol: 2:5-6
(c)
Ang siyudad
bilang reyna na nabihag: 2:7
2. Ang pagtakas ng tao at pagkasira ng
siyudad: 2:8-13
(a)
Ang pagtakbo ng
mga tao: 2:8-10
(b)
Nasira na ang
lahat: 2:11-13
B. Mga dahilan sa
pagbagsak ng Nineve: 3:1-9
1.
Paglalarawan sa
labanan: 3:1-3
2.
Ang sanhi: Ang
kanyang mga kasalanan: 3:1-6,16,19
3.
Ang pag-aalis
ng takip sa kanyang kahihiyan Sa Dios: 3:5-7
C. Ang kapalaran ni
No-amon ay ang kapalaran ng Nineve: 3:8-11 (tingnan ang Jeremias 46:25; Ezekiel
30:14)
D.
Ang kawalan ng
kakayahan ng Nineve na iligtas ang siyudad: 3:12-19
1.
Ang pagbagsak
ng liblib na muog: 3:12-13
2.
Paglusob at
pagkasira ng siyudad: 3:14-19a
3.
Pagdaigdigang
kagalakan sa likod ng pagbagsak ng Nineve: 3:19b
PANSARILING
PAGSUSULIT
1. Sino ang
may-akda ng aklat ng Nahum?
________________________________________
2.Sabihin ang layunin ng aklat ng Nahum.
________________________________________
3. Para kanino
isinulat ang aklat ng Nahum?
________________________________________
4.Sabihin ang
Buhay at prinsipyo ng ministeryo sa
aklat ng Nahum.
________________________________________
________________________________________
5. Isulat ang Susing Talata ng Nahum mula sa
memorya.
________________________________________
________________________________________
________________________________________
( Ang mga sagot sa
pagsusulit ay nakasulat sa pagtatapos ng huling kabanata ng manwal na ito.)
PARA SA DAGDAG NA PAG-AARAL
1.
Isulat ang mga
dahilan ng paghuhukom Ng Dios sa Nineve.
2. Natatandaan mo ba ang
ibang propeta na iyong napag-aralan, na nag propesiya rin sa Nineve? Paano
tumugon ang siyudad sa naunang propesiyang ito? (Tingnan ang aklat ng Jonas).
3. Ihambing ang mga talatang ito:
Isaias 8:8; 10:23 Nahum 1:8-9
Isaias 24:1 Nahum 2:10
Isaias 21:3 Nahum 2:10
Isaias 52:7 Nahum 1:15
4. Narito ang ilan sa mga dahilan sa
pagbagsak ng Nineve:
-Pagdanak ng dugo: 3:1
-Kasinungalingan: 3:1
-Panloloob: 3:1
-Pagpatay sa mga walang malay: 3:3-4
-Makasalanang babae: 3:4
-Pangkukulam: 3:4
-Imoralidad: 3:5
-Nakatagong karahasan:3:6
-Mangangalakal (inupahan mga sundalo) na nasira: 3:16
-Ang isang sugat na hindi gumaling : 3:19
Patuloy na kasamaan: 3:19
IKA-TATLUMPU’T ANIM NA KABANATA
HABACUC
MGA LAYUNIN:
Pagkatapos
pag-aralan ang kabanatang ito ikaw ay may kakayahan na :
·
Masabi kung
sino ang may akda ng aklat ng Habacuc.
·
Kilalanin kung
para kanino isinulat ang aklat ng Habacuc.
·
Sabihin ang
layunin ng aklat ng Habacuc.
·
Isulat ang
Susing Talata ng aklat ng Habacuc mula sa memorya.
·
Sabihin ang
Buhay at Prinsipyo ng Ministeryo sa aklat ng Habacuc.
PAMBUNGAD
MAY-AKDA: Habacuc
PARA KANINO: Juda
LAYUNIN: Gisingin ang Juda sa kanilang espiritruwal
na mga pangangailangan at magbabala sa napipintuhong paghuhukom mula Sa Dios.
SUSING TALATA:
Habacuc 3:2
BUHAY AT MGA PRINSIPYO NG MINISTERYO: Ang matuwid ay mabubuhay sa pananam
palataya.
PANGUNAHING TAUHAN:
Habacuc
BALANGKAS
Ang aklat na ito ay madaling hatiin sa
tatlong bahagi ayon sa mga kabanata. Nakasulat sa Habacuc ang espirituwal na
alalahanin (kabanatang 1), isang pangitain (kabanatang2), at ang panalangin
(kabanatang 3), ang lahat ng ito ay kaugnay sa paghuhukom sa Juda Ng Dios sa pamamagitan ng bayan ng Chaldeo.
I. Ang
temang pangungusap: 1:1
II. Ang
unang reklamo ni Habacuc: 1:2-4
A.
Ang tanong ng
propeta: 1:2-3a
B.
Ang moral at
sibil nakalagayan ng Juda: 1:3b
C.
Ang konklusyon
ng propeta: 1:4
III. Ang tugon Ng Dios:
1:5-11
A.
Ang pahayag ng
kamanghamanghang gawa: 1:5
B.
Ang mga Caldeo
at ang kalakasan nila: 1:6-11
IV.
Ang kompiyansa ni Habacuc Sa Panginoon: 1:12
V.
Ikalawang reklamo ni Habacuc: 1;13-17
VII.
Ang naghihintay
na propeta: 2:1
VIII.
Ang tugon ng
Panginoon: 2:2-4
A.
Ang pangitain
ay naisulat ng malinaw: 2:2
B.
Ang pangitain
ay tiyak na darating: 2:3
C.
Ang pangitain:
2:4
VIII.
Ang limang kasawian:3:5-19
A.
Pambungad:
2:5-6a
B.
Ang limang
kapighatian para sa mga Caldeo: 2:6b-19
1.
Ang unang
kapighatian: 2:6b-8
2.
Ikalawang
kapighatian: 2:9-11
3.
Ikatlong
kapighatian: 2:12-13
( ang lupa ay puno ng kaalaman Ng Panginoon: 2:14)
4.
Ika-apat na
kapighatian: 2:15-18
5.
Ika-limang
kapighatian: 2:19
IX.
Ang awit ni Habacuc: 3:1-19
A.
Ang titulo: 2:1
B.
Ang pagsamo:
3:2
C.
Ang tugon ng
Panginoon
D.
Ang tugon ni
Habacuc: 3:16-19a
E.
Ang musikang
gawa: 3:19b
PANSARILING
PAGSUSULIT
1. Sino ang
may-akda ng aklat ng Habacuc?
________________________________________
2.Sabihin ang layunin ng aklat ng Habacuc.
________________________________________
________________________________________
3. Para kanino
isinulat ang aklat ng Habacuc?
________________________________________
4.Sabihin ang
Buhay at prinsipyo ng ministeryo sa
aklat ng Habacuc.
________________________________________
________________________________________
5. Isulat ang Susing Talata ng Habacuc mula sa
memorya.
________________________________________
________________________________________
( Ang mga sagot sa
pagsusulit ay nakasulat sa pagtatapos ng huling kabanata ng manwal na ito.)
PARA SA DAGDAG NA PAG-AARAL
1. Ang
salaysay ni Habacuc,” ang matuwid ay mabubuhay sa pananampalataya,” ay sinipi
ng tatlong beses sa Bagong Tipan. Tingnan ang Roma 1:17, Galacia 3:11, at
Hebreo 10:38.
2. Tingnan din ang Mga Gawa 13:40-41 at
Filipos 4:4, 10-19.
3. Ang “orakulo” ay maaaring isalin na “ isang alalahanin.” Ano ang alalahanin
ni Habacuc? Ano ang gumugulo sa kanya?
4. Lagyan ng tatak ang bawat reperensiya
Sa Dios, Ang Nag-iisang Banal, Panginoon, at bawat personal na panghalip na
tumutukoy Sa Dios. Buoin ang iyong natutuhan tungkol Sa Dios mula sa aklat na
ito.
5. Lagyan ng marka ang “ mapagmataas o
palalo.” Buoin kung ano ang katulad niya at kung sino ang kabaliktaran niya.
Ang Santiago 4 ay nagsasabi na tinatanggihan Ng Dios ang mapagmataas.
6. Lagyan ng marka ang
bawat paggamit ng salitang “ kapighatian” at obserbahan kung sino ang
makakaranas ng kapighatian., at ano ang mangyayari kung ito ay dumating. Mayroon
ka ba na maiaangkop dahil sa iyong istilo ng buhay? Kung mayroon, magsisi.
IKA-TATLUMPU’T PITONG KABANATA
ZEFANIAS
MGA LAYUNIN:
Pagkatapos
pag-aralan ang kabanatang ito ikaw ay may kakayahan na :
·
Masabi kung
sino ang may akda ng aklat ng Zefanias.
·
Kilalanin kung
para kanino isinulat ang aklat ng Zefanias.
·
Sabihin ang
layunin ng aklat ng Zefanias.
·
Isulat ang
Susing Talata ng aklat ng Zefanias mula sa memorya.
·
Sabihin ang
Buhay at Prinsipyo ng Ministeryo sa aklat ng Zefanias.
PAMBUNGAD
MAY-AKDA: Zefanias
PARA KANINO:
Israel
LAYUNIN: Magbabala sa Israel at sa lahat ng mga bansa
sa paghuhukom Ng Dios.
SUSING TALATA:
Zefanias 3:17
BUHAY AT MGA PRINSIPYO NG MINISTERYO: Makapangyarihan Ang Dios na magligtas.
PANGUNAHING TAUHAN: Zefanias
BALANGKAS
I. Pambungad: 1:1-3
A.
Ang mensahero:
1:1
B.
Ang buod ng
mensahe: 1:2-3
II. Ang pagtingin sa loob:
1:4-2:3
A. Ang katotohanan ng
paghuhukom: 1:4-14
1. Paghuhukom sa apat na uri ng sumasamba:
1:4-7
2. Paghuhukom sa makasalanan at sa bawat
ranggo : 1:8-13
B. Ang likas at resulta ng
paghuhukom: 1:14-18
1.
Ito ay malapit
nang dumating: 1:14
2.
Kahit ang
malakas ay ibababa: 1:14
3.
Madilim na
kapighatian, wasak, kalungkutan: 1:15-16
4.
Kapighatian,
dugo, bangkay na parang basura: 1;17
5.
Walang
pagpapalaya: 1;18
6.
Araw ng galit
Ng Panginoon: 1:2-3
C.
Ang pangalan ng
paghuhukom: Araw Ng Panginoon: 2:1-3
D.
Pag-asa sa
paghuhukom: 2:3
III.
Ang pagtingin sa kapaligiran: Ang paghuhukom ay darating sa lahat ng
bansa: 2:4-3:7
A. Siyudad ng Filisteo:
2:4-7
B. Moab at Ammon: 2:8-11
C. Etiopia: 2:12
D. Ang Asiria at ang
kapitolyo nito, Nineve: 2:13-15
E. Paghuhukom sa Jerusalem:
3:1-7
1. Pansinin
ang kalagayan ng Jerusalem:
(a)
Marumi,
pangaapi, punongpuno ng karumihan: 3:1
(b)
Masuwayin: 3:2
(c)
Masamang
pinunong sekular: 3:3
(d)
Masamang
pinunong espirituwal: 3:4
2. Pansinin ang kahabagan Ng Dios: 3:5-7
IV.
Ang pagtingin sa kabila: Pagkatapos ng paghuhukom, ang kagalingan ay
darating: 3:8-20
A. Ang layunin Ng Dios
ay nangyari na : 3:8
B. Mula sa mga pagano,
ang labi Ng Dios ay darating: 3:9-10,12-13
C. Paghuhukom sa mga
dating kalaban Ng Dios: 3:9-13
D. Ang Mesias Ng Israel
ay nagpakilala bilang Hari: 3:14-20
PANSARILING
PAGSUSULIT
1. Sino ang
may-akda ng aklat ng Zefanias?
________________________________________
2.Sabihin ang layunin ng aklat ng Zefanias.
________________________________________
________________________________________
3. Para kanino
isinulat ang aklat ng Zefanias?
________________________________________
4.Sabihin ang
Buhay at prinsipyo ng ministeryo sa
aklat ng Zefanias.
________________________________________
________________________________________
5. Isulat ang Susing Talata ng Zefanias mula sa
memorya.
________________________________________
________________________________________
( Ang mga sagot sa
pagsusulit ay nakasulat sa pagtatapos ng huling kabanata ng manwal na ito.)
PARA SA DAGDAG NA PAG-AARAL
1. Ang
titulong “ang Hari ng Israel” ay
ginamit para Sa Dios ng dalawang beses lamang sa Biblia. Ginamit ito ni
Zepanias sa Lumang Tipan (3:15). Ginamit ito ni Natanael sa Lumang Tipan, isang disipolo Ni Jesus ( Juan 1:49).
2. Tinawag
ni Zepanias ang paghuhukom na “ang araw ng Panginoon.” Pitong beses niya ginamit ang titulong ito.
(Tingnan ang 1:7,8,14, 18; 2:2-3.)
Narito ang ating
natutuhan tungkol sa araw ng Panginoon:
-Ito ay malapit na : 1:4, 7,14
-Kahit ang malakas ay ibababa: 1:14
-Ito ay panahon ng kadiliman, malaking
pagkatakot, poot, kalungkutan: 1:15
-Ito ay oras ng hudyat: 1:16
-Ang paghuhukom ay darating sa kasalanan:
1:17
-Ito ay maykasamang tanda ng likas: 1:15
-Ito ay araw ng galit Ng Panginoon: 1:2-3
-Ito ay mararanasan ng lahat ng nilikha:
2:1-15; 3:8
IKA-TATLUMPU’T WALONG KABANATA
HAGAI
MGA LAYUNIN:
Pagkatapos
pag-aralan ang kabanatang ito ikaw ay may kakayahan na :
·
Masabi kung
sino ang may akda ng aklat ng Hagai.
·
Kilalanin kung
para kanino isinulat ang aklat ng Hagai.
·
Sabihin ang
layunin ng aklat ng Hagai.
·
Isulat ang
Susing Talata ng aklat ng Hagai mula sa memorya.
·
Sabihin ang
Buhay at Prinsipyo ng Ministeryo sa aklat ng Hagai.
PAMBUNGAD
MAY-AKDA: Hagai
PARA KANINO:
Israel, pagkatapos ng pagtatapon; natatangi ang mga Hudyo na bumalik
mula sa Jerusalem.
LAYUNIN:
Magbigay ng inspirasyon sa mga Israel sa bagong kasigasigan para Sa Dios at ipagbigay alam sa mga pinuno na kanilang responsibilidad na muling itatag
ang templo ng pananambahan.
SUSING TALATA:
Hagai 1:5
BUHAY AT MGA PRINSIPYO NG MINISTERYO: Ang
pagtatayo ng Kaharian Ng Dios ang dapat atupagin ng mga tunay na
mananampalataya
PANGUNAHING TAUHAN:
Hagai
BALANGKAS
I. Unang mensahe: Isang tawag na muling
pagtatayo ng templo (ibinigay sa unang araw ng ikaanim na linggo) 1:1-15
A.
Ang petsa: 1:1
B.
Ang mensahe:
1:2-11
1.
Ang pagpapaliban
ng mga tao: 1:2-4
2.
Ang mga resulta
nito: 1:5-11
C.
Ang tugon ng
mga tao: 1:12-15
1.
Pagsunod at
takot Sa Panginoon: 1:12
2.
Ang gawa ng
pagpapasigla: 1:13
3.
Nagsimula ang
paggawa: 1:14
4.
Ang petsa: 1:15
II.
Ikalawang mensahe: Propesiya sa templo ng isanglibong taon na magiging
mas dakila sa templo na kanilang ginawa ngayon ( ibinigay sa ika dalawampu at
isang araw (21) ng ikapitong buwan) 2:1-9
A.
Petsa: 2:10
B.
Ang mensahe:
2:2-9
1.
Pinaghambing
ang templo: 2:2-3
2.
Ang tugon sa
pagkahina ng loob: 2:4-5
3.
Ang pandaigdigang
pagyanig at kaluwalhatian ng templo sa
bandang huli: 2: 6-9
III. Ikatlong mensahe: Pangko sa pangkasalukuyang pagpapala sa
muling pagtatayo ng templo (ibinigay sa ikadalawampu’t apat (24) na araw ng
ikasiyam na buwan) 2:10-19
A.
Ang Petsa: 2:10
B.
Ang
mensahe: Ang kasalanan ay nakakahawa:
2: 11-19
1.
Ang saserdote
ay tinanong: 2: 11-13
2.
Ang
pagsasagawa: 2: 14-19
IV. Ika-apat na mensahe:
Propesiya para sa panghinaharap na pagkawasak ng kapangyarihan ng Hentil na
mundo (ibinigay sa ika-dalawampu’t apat (24) na araw ng ikasiyam na buwan)
2:20-23
A.
Ang petsa: 2:20
B.
Ang mensahe:
2:21-23
1.
Lumupig sa
kapangyarihan ng lupa: 2:21-22
2.
Zorobabel ang
singsing: 2:23
PANSARILING
PAGSUSULIT
1. Sino ang
may-akda ng aklat ng Hagai?
________________________________________
2.Sabihin ang layunin ng aklat ng Hagai.
________________________________________
________________________________________
3. Para kanino
isinulat ang aklat ng Hagai?
________________________________________
4. Sabihin ang
Buhay at prinsipyo ng ministeryo sa
aklat ng Hagai.
________________________________________
________________________________________
5. Isulat ang Susing Talata ng Hagai mula sa
memorya.
________________________________________
________________________________________
( Ang mga sagot sa
pagsusulit ay nakasulat sa pagtatapos ng huling kabanata ng manwal na ito.)
PARA SA DAGDAG NA PAG-AARAL
1.
Basahin ang
Hagai 1:9 para Makita kung bakit hindi pinagpala Ng Dios ang Israel.
2.
Espirituwal na
katotohanan sa Hagai:
-Ang gawa Ng Dios ang prioridad sa lahat.
-Hinihiling ng gawa ng Dios ang malinis na mga instrumento.
-Ang gawa Ng Dios ay nakaugnay sa plano Ng Dios para sa lahat ng bansa.
-Ang kabutihan ay hindi nakakahawa, subalit ang kasamaan ay nakakahawa.
3. Ikaw ay templo ng Espirtu
Santo. Gamitin ang katotohanan ng Hagai sa iyong personal na buhay. Nagbigay ka
ba ng maraming atensiyon at panahon sa iyong personal na mga gawain at
napabayaan ang mga bagay tungkol Sa Dios na mahalaga para ipangalat ang
Ebanghelyo at maisulong ang Kanyang gawain?
4. Lagyan ng marka ang bawat reperensiya na
tungkol sa “ ang salita ng Panginoon na dumating kay propeta Hagai” at “ ang
salita ng Panginoon na dumating kay Hagai ang propeta.” Ang bawat paglitaw ng
mga pariralang ito ay nagsisimula ng mensahe. Makatutulong ito na makita mo ang
estraktura ng Hagai.
5. Para sa kasaysayang pangyayari ng Hagai
basahin ang Ezra 4:24-6:22.
6. Sinabi Ng Dios sa Israel, “gagawin kitang
singsing” ( Hagai 2;23). Ang singsing ay kadalasang selyo ng pangako. Ito ay
ginagamit din na tanda ng paggalang at sagisag ng maharlikang kapangyarihan. Si
Cristo ay “tanda” ng Dios na kung saan Kanyang itinatak sa lahat ng mga
mananampalataya ang Kanayng larawan at isinugo sa atin ang Kanyang
kapangyarihan.
7. Gamitin ang mga turo ni Hagai tungkol sa
gawa sa hindi tapos na gawain ng iglesya para abutin ang mundo ng Ebanghelyo.
Isipin ang mga bagay na ito:
-Ang gawain na ito ay dapat unahin kaysa ibang mga obligasyon.
-Hinihiling ng misyon na ito ang malinis na instrumento.
-Ang gawain na ito ay nakaugnay sa plano Ng Dios sa mga lalaki at mga
bansa.
8. Kung si Hagai ay personal na sumusulat sa
iyo tungkol sa kung paano mo tinutupad ang Dakilang Utos, ano sa palagay
mo ang kanyang sasabihin?
________________________________________
IKA-TATLUMPU’T SIYAM NA KABANATA
ZAKARIAS
MGA LAYUNIN:
Pagkatapos
pag-aralan ang kabanatang ito ikaw ay may kakayahan na :
·
Masabi kung
sino ang may akda ng aklat ng Zakarias.
·
Kilalanin kung
para kanino isinulat ang aklat ng Zakarias.
·
Sabihin ang
layunin ng aklat ng Zakarias.
·
Isulat ang
Susing Talata ng aklat ng Zakarias mula sa memorya.
·
Sabihin ang
Buhay at Prinsipyo ng Ministeryo sa aklat ng Zakarias.
PAMBUNGAD
MAY-AKDA: Zakarias
PARA KANINO:
Israel
LAYUNIN:
Magbigay ng inspirasyon sa Israel na tapusin ang templo.
SUSING TALATA: Zakarias 13:1
BUHAY AT MGA PRINSIPYO NG MINISTERYO: Namamahala Ang Dios sa mga gawain ng tao at
mga bansa.
PANGUNAHING TAUHAN:
Zakarias
BALANGKAS
I. Pambungad natawag sa pagsisisi: 1:1-6
II. Mga propesiya sa pangitain: 1:7-6:8
A. Ang
lalaki sa gitna ng mga punong Mirto: 1:7-17
(Ang Israel ay itinakwil subalit hindi
kinalimutan Ng Dios.)
B. Ang apat na sungay:
1:18-21
(Ang paglupig sa Israel ng kanyang mga
kalaban.)
C. Ang lalaking may
panukat: 2:1-13
(Ang kasaganaang darating sa Jerusalem.)
D. Si Josue ang punong
saserdote: 3:1-10
(Inalis Ni Jesus ang kasalanan ng Israel,
ang sanga.)
E.Ang ilawan at ang dalawang puno: 4:1-14
(Ang Israel ang panghinaharap na tagadala ng
–ilaw.)
1. Ang unang tanong at pagpapaliwanag:
4:1-10
2. Ang ikalawang tanong at pagpapaliwanag:
4:11-14
F. Ang kasulatang
lumilipad: 5:1-4
(Ang
masamang gobyerno ay isinumpa Ng Dios)
G. Ang babaeng nasa
takalan: 5:5-11
(
Ang kasamaan ay inalis sa banal na pakpak)
H. Apat na karwahe: 6:1-8
(Mga
paghuhukom Ng Dios.)
III. Mga propesiyang
nakakapagpaliwanag: 6:9-8:23
A.
Ang mga hudyong
bumalik : 6L9-15
B.
Mga kapalaluan
ng mga tao: 7: 1-8:23
1.
Ang mabilis na
araw ng Israel at pagsunod sa Salita:
7: 1-17
(a)
Okasyon ng
propesiya: 7:1-3
(b)
Ang pag-aayuno
ay di-kailangan, subalit kailangan ang pakikinig:
7:4-7
2. Ang
unang kalahati ng tugon Ni Jesus sa tanong ng pag-aayuno: 7:8-14 (a) Ano ang
hinihingi ng Dios sa mga ama: 7:8-10
(b)
Ang pagtanggi ng mga ama: 7:11-14
3.
Ang ikalawang kalahati ng tugon Ni Jesus: 8:1-23
(a) Ang oras ng pagtubos: 8:1-8
(b) Ang mensahe ng paghimok: 8:9-17
(c) Pag-aayuno napalitan ng pagsasaya: 8:18-23
IV. Direktong mga
propesiya: 9:1-14:21
A.
Ang unang
propesiya: Ang unang pagdating at pagtanggi Kay Jesus: 9-1-11:17
1. Pagbagsak
ng paganong mundo at pagpapalaya sa Sion: 9:10
2. Mabuti at masamang mga pastol: 11:1-17
(a)
Ang napahiyang
lupa: 11:1-3
(b)
Ang mabuting pastol: 11:4-14
(c)
Ang hangal na
pastol: 11:15-17
B. Ang ikalawang
propesiya: Ang ikalawang pagparito at pagtanggap Kay Jesus:
12:1-14:21
1.
Ang
panghinaharap na pagpapalaya at pagkahikayat ng Israel: 12:1-13:9
(a)
Pagpapalaya sa
Jerusalem at Israel: 12:1-9
(b)
Ang espiritu ng
pagpapala at pananangis: 12:10-14
(c)
Ang bukal ng
pagpapala para sa kaligtasan: 13:1-6
2.
Ang pagbabalik
ni Jesus: 14:1-21
(a)
Paghuhukom at
pagpapalaya: 14:1-5
(b)
Ganap na
kaligtasan; 14:6-11
(c)
Pagkawasak ng
mga kalaban na bansa: 14:12-15
(d)
Pagkahikayat ng
mga paganong bansa: 14:16-19
(e)
Inalis ang
lahat ng hindi banal: 14:20-21
PANSARILING
PAGSUSULIT
1. Sino ang
may-akda ng aklat ng Zakarias?
________________________________________
2.Sabihin ang layunin ng aklat ng Zakarias.
________________________________________
________________________________________
________________________________________
3. Para kanino
isinulat ang aklat ng Zakarias?
________________________________________
________________________________________
4.Sabihin ang
Buhay at prinsipyo ng ministeryo sa
aklat ng Zakarias.
________________________________________
________________________________________
5. Isulat ang Susing Talata ng Zakarias mula sa
memorya.
________________________________________
________________________________________
( Ang mga sagot sa
pagsusulit ay nakasulat sa pagtatapos ng huling kabanata ng manwal na ito.)
PARA SA DAGDAG NA PAG-AARAL
1. Ang
aklat ng Zakarias ay nagbigay ng maraming impormasyon tungkol sa ministeryo ng
mga anghel. Tingnan ang mga kabanatang
1 at 2.
2. Katulad ng aklat ng Job, ang aklat ni Zakarias ay nagbibigay ng sulyap sa langit para makita ang paghaharap sa pagitan Ng Dios at ni Satanas. Tingnan ang Job 1 at 2 at Zakarias 3:1-5.
3. Ilan sa mga katotohanan
tungkol Kay Jesus ay inilahad sa Zakarias:
- Pagsugo sa Kanya:
2:8-11
- Ang pangkasalukuyang gawain Niya: 3:1-2
- Ang Kanyang pagmamalasakit sa Jerusalem: 1:12
- Ang Kanyang titulo: 6:12
- Ang Kanyang templo: 6:13
- Ang Kanyang matagumpay na pagpasok sa
Jerusalem: 9:9
- Ang pagkakanulo sa Kanya: 11:12
- Ang Kanyang pagpapako sa krus: 12:10; 13;7
- Ang huling pagkilala sa Kanya ng Israel: 12:1
- Ang pagpapakita Niya sa Bundok ng Sion: 14:4
- Ang pagsamba sa Kanya ng lahat ng mga bansa:
14:16
- Ang Kanyang tagumpay sa Armagedon: 14:3
4. Ilan sa mga katotohan tungkol
sa siyudad ng Dios ay inihayag sa Zakarias:
-Siyudad ng
katotohanan: 8:3
-Pinalilibutan Ng
kaluwalhatian Ng Dios: 2:5
-Puno ng mga bata: 8:5
-Binisita ng lahat ng
bansa:8:20-23
-Minsan muling nilusob
ng kalaban: 12:2; 14:2
-Ang kanyang mga
kalaban ay nasira: 12:9; 14:12-14
-Ang mga mamamayan ay
nakikilala Ang Mesias: 12:10
-Puno ng kabanalan ng
Dios: 14:21
IKA-APATNAPUNG KABANATA
MALAKIAS
MGA LAYUNIN:
Pagkatapos
pag-aralan ang kabanatang ito ikaw ay may kakayahan na :
·
Masabi kung
sino ang may akda ng aklat ng Malakias.
·
Kilalanin kung
para kanino isinulat ang aklat ng Malakias.
·
Sabihin ang
layunin ng aklat ng Malakias.
·
Isulat ang
Susing Talata ng aklat ng Malakias mula sa memorya.
·
Sabihin ang
Buhay at Prinsipyo ng Ministeryo sa aklat ng Malakias.
PAMBUNGAD
MAY-AKDA: Malakias
PARA KANINO:
Israel
LAYUNIN: Upang tawagin ang bansa na magsisi at bumalik sa katuwiran.
SUSING TALATA: Malakias 2:2
BUHAY AT MGA PRINSIPYO NG MINISTERYO:
Pagsisisi (ugali) + Pagbalik ( gawa) = Panunumbalik
Parehong ugali (pagsisisi mula sa kasalanan) at gawa (pagbalik Sa Dios)
ay kinakailangan para sa kapatawaran (panunumbalik sa katuwiran sa harapan Ng
Dios).
PANGUNAHING TAUHAN:
Malakias
BALANGKAS
I. Pambungad:
1:1-5
A.
Ang mensahero:
1:1
B.
Ang mensahe:
1:1
C.
Ang tatanggap
ng mensahe: Israel 1:1
D.
Ang pag-ibig Ng
Dios sa Israel: 1:2-5
1.
Si Esau at
Jacob: 1:2-3
2.
Ang Dios at ang
Edom: 1:4-5
II.
Ang mensahe sa saserdote: 1: 6-2:9
A.
Ang kanilang
pagkukulang sa mga obligasyon sa relihiyon: 1:6-2:4
1.
Kawalan ng
halaga ng mga handog: 1:6-14
2.
Mas mabuting
isara ang templo kaysa gumawa ng walang kabuluhang pagsamba: 1:9-10
3.
Superyor na
paglilingkod sa gitna ng mga Hentil: 1:11
4.
Kapaguran sa
pagsamba: 1:12-13 kabaliktaran ng kakilakilabot na pagsamba sa 1:11.
5.
Ang sumpa Ng
Dios: 1:14-2:4
B.
Ang maling pagtuturo
nila sa batas: 2:5-9
1.
Ang tipan sa
mga levita at ulirang saserdote: 2:5-7
2.
Ang mga
saserdoteng lumihis ang turo at ang kanilang kahihiyan: 2:8-9
III.
Ang mensahe sa mga karaniwang tao na Hudyo: 2:10-4:3
A.
Ang utos sa
paglililo: 2:10-16
B.
Babala sa paghuhukom: 2:17-3:6
1.Ang kanilang mga tanong: 2:17
2.Ang apoy ng Dios na nagpapakinis: 3:1-3
3.Pagdalisay sa saserdote at mga tao: 3:3-5
4.Ang Dios ay hindi nagbabago: 3:6
C. Tawag sa
pagsisisi: 3:7-12
1.
Ang kawalan ng
katapatan ng mga tao at ang sumpa Ng Dios: 3:7-9
2.
Ang gantimpala
Ng Dios sa kanilang paggalang at katapatan: 3:10-12
D. Dakilang sakdal sa kasalanan: 3:13-4:3
1.
Reklamo:
3:.13-15
2.
Paghihiwalay ng
matuwid sa masama:3:16-18
3.
Magsabi ng
pagkasira ng masama: 4:1
4.
Pagtataas at
pagluwalhati sa mga matuwid: 4:2-3
IV.
Pagtatapos na babala: 4:4-6
A.
Sundin ang
batas ni Moises: 4:4
B.
Abangan ang
ikalawang pagparito Ni Jesus: 4:5-6
PANSARILING
PAGSUSULIT
1. Sino ang
may-akda ng aklat ng Malakias?
________________________________________
2.Sabihin ang layunin ng aklat ng Malakias.
________________________________________
________________________________________
3. Para kanino
isinulat ang aklat ng Malakias?
________________________________________
________________________________________
4.Sabihin ang
Buhay at prinsipyo ng ministeryo sa
aklat ng Malakias.
________________________________________
________________________________________
5. Isulat ang Susing Talata ng Malakias mula sa
memorya.
________________________________________
________________________________________
________________________________________
( Ang mga sagot sa
pagsusulit ay nakasulat sa pagtatapos ng huling kabanata ng manwal na ito.)
PARA SA DAGDAG NA PAG-AARAL
1. Ang
aklat ng Malakias ay naglalaman ng ilang mga susing talata:
-Ang pinakakilalang talata sa Lumang Tipan tungkol sa pagbibigay: 3:8-10
-Ang pinakamagandang talaarawan sa lahat ng panahon: 3:16
-Ang nagiisang talata na tinawag ang mga mananampalataya na hiyas:
3:17
-Ang
nag-iisang aklat sa Lumang Tipan na nagsabing
pagbabalik ni Elias para
magministeryo sa panahon ng kapighatian: 4:5
2. Mahirap na matanggap ng isang tao na tunay siyang nagkasala.
Pansinin kung paano ang mga tao ay
nakipagtalo sa paghuhukom ng Dios sa aklat ng Malakias. “ Kung saan” ang susing
salita na sinusundan ng pagtatalo ng mga tao:
1:2,6,7; 2:17; 3:7,8,13
3. Pansinin ang pinakamahalagang lugar ng
pagsubok ng ministro:1:6-2:9
4. May ilang “ masdan” na dapat pansinin
sa aklat na ito:
-Narito Aking sisirain at
tatanggihan ang pagsamba: 2:3
-Narito aking ipadadala ang Aking
mensahero ( Juan Bautista): 3:1
-Narito ang mundo ay masusunog: 4:1
-Narito Si Elias ay Aking isusugo:
4:5
5. “Ang aklat ng Dios ng Alaala”: Tingnan
ang Exodo 32:32; Mga Awit 56:8; 69:28; 139:16; Ezekiel 13:9; Daniel 7:10; 11:1;
Filipos 4:3; Apocalipsis 20:12
6. Kahit karamihan sa mga
propeta ay nabuhay at nag propesiya sa mga araw ng pagbabago at marahas na
pagbabago ng politika, Si Malakias ay nabuhay sa walang pangyayari at
naghihintay ng panahon kung saan Ang Dios ay parang nakalimutan ang Kanyang mga
anak na nagdurusa sa kahirapan at
pagsakop ng dayuhan sa Juda. Ang araw ng himala ay parang lumampas kasama nina
Elias at Eliseo. Ang templo ay hindi natapos at walang mahalagang nangyari na
nagpapakita ng presensiya Ng Dios ay bumalik para punuin ng kaluwalhatian
katulad ng propesiya ni Ezekiel (Ezekiel 43:4).Ipinagpatuloy ng mga tao ang
kanilang tungkulin sa relihiyon ng
walang kasigasigan. Sa tutoo, ang pangako na ibinigay ay may kondisyon at ang
mga tao ay hindi naaabot ang mga kahilingan Ng Dios para matanggap nila ang mga
pagpapala. Ang propesiya ni Malakias ay magpapakita sa atin ng hirap at pagsubok sa paghihintay ng panahon ng buhay.
Higit na mahalaga, ipinakita niya sa atin kung paano ang daan pabalik sa tunay na pananampalataya Sa Dios na hindi
nagbabago (3:6); na nag-iimbita sa tao na bumalik sa Kanya (3:7); at hindi
kailanman nakakalimot sa mga tumutugon (3:16).
MGA SAGOT
SA PANSARILING PAGSUSULIT
UNANG KABANATA:
1.
Ang lahat ng
mga kasulatan na kinasihan Ng Dios ay
mapapakinabangan din naman sa pagtuturo, sa pagsansala, sa ikatututo na nasa
katuwiran:
Upang ang tao Ng
Dios ay maging sakdal, tinuruang lubos sa lahat ng mga gawang mabuti. ( II
Timoteo 4:16)
2.
Ang ibig
sabihin ng salitang “ Biblia” ay “mga aklat.”
3.
Ang ibig
sabihin ng salitang “ kasulatan“ ay “ banal na kasulatan.”
4.
Lumang Tipan at
Bagong Tipan.
5.
66
6. Batas, kasaysayan,
panulaan, propesiya.
7. Ebanghelyo, kasaysayan,
mga sulat, propesiya.
8. Ang ibig sabihin ng
salitang “ testamento” “tipan.”
9. Para sa doktrina,
pagsansala, pagsaway,sa ikatututo sa katuwiran. ( II Timoteo 3:16-17)
10. Ang Biblia ay hindi
naglalaman ng pagsasalungat at nagkakaisa sa pangunahing paksa.
11. Ang Biblia ay iba’t
ibang klase.
12. a.T; b. T;
c. M; d. M; e. M
13. Jesus. Lucas 24:44-48.
IKALAWANG KABANATA:
1. Nagbibigay ng
salita ang Panginoon: Ang mga babaeng nangaghahayag ng mga balita ay malaking
hukbo. (Mga Awit 68:11).
2. Ang salin ay isinulat ang Biblia sa ibang
salita kakaiba sa salita na ginamit sa orihinal na pagkakasulat ng Salita Ng
Dios.
3. Ang pagsasalin sa ibang wika ay pagsasalin
ng bawat salita sa Griego, Hebreo, at Aramaic na mga salita. Ang “ paraphrase” ay
hindi pagsasalin ng bawat salita. Ito ay pagsasalin ng kaisipan.
4. Ang King James
na pagsasalin.
5. Dahil walang dalawang
salita na magkaparehong magkapareho, kaya may pagkakaiba kung isinasalin.
6. Hebreo, Aramaic, at
Griego.
IKATLONG KABANATA:
1. Datapuwa’t huwag ninyong kalimutan mga
minamahal, ang isang bagay na ito, na ang isang araw sa Panginoon ay katulad ng
isang libong taon , at ang isang libong taon ay katulad ng isang araw. ( II
Pedro 3:8)
2. k, l, c, d, e, g, f, j, h,
i, b, a
3. Saan
4. Kailan
5. Ang “Biblical
Archeological” ay pag-aaral ng mga labi na natagpuan sa lugar na
pinagmulan ng Biblia. Ito ay siyensiya
na nakalikom ng kaalaman sa panahon ng Biblia mula sa pag-aaral ng mga nakitang
labi ng kanilang sibilisasyon.
6. Ang “Biblical
geography” ay pag-aaral kung saan naganap ang mga pangyayari sa Biblia.
IKA-APAT NA KABANTA:
1. Bukod dito’y sinabi niya sa akin, Anak ng
tao, lahat ng aking mga salita na aking sasalitain sa iyo ay tanggapin mo sa
iyong puso, at dinggin mo ang iyong mga pakinig. ( Ezekiel 3:10)
2. Ang balangkas ay isang paraan ng pag
oorganisa ng mga talaan. Inilalagay
dito ang buod ng mga impormasyon para magamit sa hinahrap na pag-aaral sa
ministeryo.
3. Kung nahihirapan kang intindihin ang
balangkas, pagbalik-aralan ang pagtuturo sa paggawa ng balangkas na ibinigay sa
kabanatang ito.
4. Ang pangunahing punto ay may tanda sa
balangkas na ginamit ang “Roman numeral”.
5. Ang “sub points” ay may tanda na ginamit ang
malaking titik ng letra ng alpabeto.
IKA-LIMANG KABANATA:
1. Moises
2. Para maingatan ang “historical background” ng Israel at ang talaan
ng paglikha, kasalanan, pagtubos, at ang unang pakikitungo Ng Dios sa tao.
3. Israel.
4. Kasama ang lahat ng bansa sa plano Ng Dios
noon pa man. Ang Dios ay nagsisimula ng bagong mga bagay sa mga tao.
5. At papag-aalitin ko ikaw at ang babae, at
ang iyong binhi at ang kaniyang binhi : Ito ang dudurog ng iyong ulo, at ikaw
ang dudurog ng kaniyang sakong. ( Genesis 3:15)
IKA –ANIM NA KABANATA:
1. Moises.
2. Para itala ang
pagpapalaya sa Israel mula sa pagkalipin at maitala ang kanilang layunin kung
bakit sila naging bansa.
3. Israel.
4. Ang kaligtasan ay mararanasan lamang sa
pamamagitan ng dugo ng Kordero Ng Dios, Si Jesus.
5. At ang dugo ay magiging sa
inyo’y isang tanda sa mga bahay na inyong kinaroroonan: at pagka aking nakita
ang dugo, ay lalampasan ko kayo, at walang salot na sasainyo, na papatay sa
inyo, pananakit ko sa lupaing Egipto.( Exodo 12:13)
IKA-PITONG KABANATA:
1. Moises.
2. Para ipakita ang Israel
kung paano mamuhay na isang bansang banal na may “fellowship” Sa Dios at ihanda
sila na maibahagi ang plano ng katubusan ng plano ng Dios sa lahat ng mundo.
3. Israel.
4. Hinihiling ng Dios ang kabanalan sa Kanyang
mga anak.
5. Magpakabanal nga kayo at
kayo’y maging banal; sapagka’t ako ang Panginoon ninyong Dios. (Levitico 20:7)
IKA-WALONG KABANATA:
1. Moises
2. Naisulat ang mga karanasan sa
paglalakbay sa ilang na siyang uri ng talunang Kristiyano.
3. Israel
4. Ang Dios ay hindi nalulugod sa anumang
walang buong pagtatalaga.
5. Nguni’t kung hindi ninyo gagawing
ganito ay, narito kayong nagkasala laban sa Panginoon: at talastasin ninyo na
aabutin kayo ng inyong kasalanan.
IKA-SIYAM NA KABANTA:
1.
Moises
2.
Para sabihin na muli ang batas para sa bagong lahi ng Israel na
ipinanganak simula pa sa Bundok ng Sinai.
3. Israel
4. Ang pagsunod ay nagdadala ng pagpapala.
Ang pagsuway ay nagdadala ng paghuhukom.
5. Dinggin mo oh Israel: ang Panginoon
nating Dios ay isang Panginoon: At iyong iibigin ang Panginoon mong Dios ng
iyong boong puso, at ng boong kaluluwa, at ng iyong boong lakas.
IKA-SAMPUNG KABANATA:
1. Josue
2. Maitala ang kasaysayan
ng pananakop ng Canaan.
3. Israel
4. Walang moral o
espirituwal na tagumpay na walang pagkikipaglaban.
5. At kung inaakala ninyong masama na
maglingkod sa Panginoon, ay piliin ninyo sa araw na ito kung sino ang inyong
paglilingkuran; kung ang mga Dios ng inyong mga magulang na pinaglilingkuran sa
dako roon ng ilog, o ang dios ng mga Amorrheo na ang lupain nila ang inyong
tinatahanan: nguni’t sa ganang akin at ng aking sangbayanan ay maglilingkod
kami sa Panginoon.
( Josue 24:15)
IKA-LABING ISANG KABANATA:
1. Samuel.
2. Talaan ng kasaysayan ng mga pangunguna ng mga hukom na dumating sa pagtatapos ng aklat ng Josue.
3. Israel.
4. May dakilang batayan ang pagpaparusa na desenyo Ang Dios para ang
mga anak niya ay bumalik mula sa kasalanan tungo sa kaligtasan.
5. Nang mga araw
na yaon ay walang hari sa Israel: bawa’t tao’y gumagawa ng minamatuwid niya sa
kaniyang sariling mga mata. (Mga Hukom 17:6)
IKA-LABING DALAWANG KABANATA:
1. Hindi kilala
ang may-akda.
2. Naisulat
bilang bahagi ng kasaysayan ng Israel para ilarawan ang malasakit Ng Dios sa
Kanyang mga anak. Inilarawan din dito ang relasyon Ni Jesus bilang
“kinsman-redeemer”.
3. Israel.
4. Mapapalitan Ng
Dios ang kapaitan ng pagpapala.
5. At sinabi ni Ruth, huwag mong ipamanhik na kita’y iwan, at bumalik
na humiwalay sa iyo: sapagka’t kung saan ka pumaroon, ay paroroon ako: at kung
saan ka tumigil, ay titigil ako: ang iyong bayan ay magiging aking bayan, at
ang iyong Dios ay aking Dios.
Kung saan ka mamatay, ay mamamatay ako, at doon ako ililibing; hatulan
ako ng Panginoon at lalo na, maliban ang kamatayan ang maghiwalay sa iyo at sa
akin. (Ruth 1:16-17)
IKA- LABING TATLONG KABANATA:
1. Samuel
2. Para ipagpatuloy ang talaan ng pakikitungo
Ng Dios sa Kanyang mga anak.
3. Israel.
4. Ang pagsunod sa Dios ay higit na mahalaga
sa pagsasakripisyo.
5. At sinabi ni Samuel, Nagtataglay kaya ang
Panginoon ng napakadakilang pagkatuwa sa mga handog na susunugin at mga hain, na gaya sa pagsunod ng tinig ng
Panginoon? Narito ang pagsunod ay maigi kay sa hain, at ang pagdinig kay sa
taba ng mga tupang lalake.
Sapagka’t ang paghihimagsik ay
gaya ng kasalanan ng panghuhula, at ang katigasan ng ulo ay gaya pagsamba sa
mga diosdiosan at sa mga terap.Sapagka’t dahil iyong itinakwil ang salita Ng
Paninoon, ay kaniya naming itinakwil ka upang huwag ka nang maging hari.
(I Samuel 15:22-23)
6. Ipagpatuloy
ang talaan ng kasaysayan ng pakikitungo Ng Dios sa Kanyang mga anak.
7. Israel
8. Ginagawa Ng
Dios ang Kanyang mga plano sa mga masunurin sa Kanya sa kabila ng mga kahinaan
ng mga tao.
9. Kaya’t Ikaw ay
dakila, oh Panginoong Dios: sapagka’t walang gaya Mo , o may ibang Dios pa
bukod sa Iyo. Ayon sa lahat ng aming naririnig ng aming mga pakinig.
At anong bansa sa
lupa ang gaya ng Iyong bayan, gaya ng Israel na tinubos ng Dios sa kaniyang
sarili na pinakabayan, at upang gawin Niya sa kaniyang isang pangalan, at upang
igawa kayo ng mga dakilang bagay, at ng mga kakilakilabot na mga bagay ang
iyong lupain, sa harap ng iyong bayan na iyong tinubos para sa iyo mula sa
Egipto, mula sa mga bansa at sa
kanilang mga dios.
IKA-LABING APAT NA KABANATA:
1. Hindi kilala ang may-akda. Posible si
Jeremias.
2. Para ipagpatuloy ang talaan ng pakikitungo
ng Dios sa kanyang mga anak, Israel.
3. Israel.
4. Ang pagkompromiso ay
maaaring madali subalit palagi itong may malaking kabayaran sa huli.
5. Gayon ma’y iiwan ko’y
pitong libo sa Israel, lahat na tuhod na hindi nagsiluhod kay Baal, at lahat ng
bibig na hindi nagsihalik sa kaniya.(I Mga Hari 19:18)
6. Ipagpatuloy ang pagtatala ng pakikitungo Ng Dios sa Kanyang mga Anak
7. Israel
8. Ang kaharian ng mundong ito ay panandalian lamang: Ang mga ito ay
titindig at babagsak ayon sa pangangasiwa Ng Dios.
9. At nangyari, nang sila ay makatawid na sinabi ni Elias kay Eliseo,
Hingin mo kung ano ang gagawin ko sa iyo. At sinabi ni Eliseo, Isinasamo ko sa
iyo na , na ang ibayong bahagi ng iyong diwa ay sumaakin.
At sinabi niya na ikaw ay humingi ng mabigat na bagay; gayon may kung
makita mo ako pagka ako’y inihiwalay sa
iyo, magiging gayon sa iyo; ngunit kung hindi ay hindi magiging gayon
(II Mga Hari 2:9-10)
IKA-LABINGLIMANG KABANATA:
1. Hindi Kilala. Posibleng si Ezra
2. Pagtala ng kasaysayan ng relihiyon ng Juda.
3. Israel
4. Kung Ang Dios ay naitataas ang Kanyang mga anak ay mapagpapala.
5. Iyo, Oh Panginoon ang kadakilaan, at ang kapangyarihan, at ang
kaluwalhatian, at ang pagtatagumpay, at ang karangalan: sapagkat ang lahat na
nangasa langit at nangasa lupa ay Iyo, Iyo ang kaharian, Oh Panginoon, at Ikaw
ay nataas na pangulo sa lahat. (I Cronica 29: 11)
6. Pagtatala ng kasaysayan ng relihiyon ng Juda.
7. Israel
8. Ang mga pagpapala Ng Dios ay darating kung tayo ay magpapakumbaba at
hahanapin Siya.
9. Kung ang Aking bayan na tinawag sa pamamagitan ng Aking pangalan ay
magpapakumbaba at dumalangin, at hanapin ang Aking mukha, at talikuran ang
kanilang masamang mga lakad; Aking ngang didinggin sa langit, at ipatatawad ko
ang kanilang kasalanan, at pagagalingin ko ang kanilang lupain. (II Cronica
7:14)
IKA-LABINGANIM NA KABANATA:
1. Ezra
2. Talaan ng pagbabalik ng Israel mula sa pagkakatapon at pagtatayong
muli ng templo ng Jerusalem.
3. Israel
4. Ang pagbabalik at pagpapanumbalik ay pangunahing prinsipyo ng
pagsisisi.
5. At ang anak ni Israel , ang mga saserdote, at ang mga Levita, at ang
mga nalabi sa mga anak sa pagkabihag, ay nangagdiwang ng pagtatalaga ng bayan
na ito ng Dios na may kagalakan.
(Ezra 6:16)
IKA-LABINGPITONG KABANATA:
1. Nehemias
2. Pagpapatuloy ng kasaysayan ng Israel.Talaan ng muling pagtatayo ng
pader ng Jerusalem.
3. Israel
4. Walang pagkakataon kung walang oposisyon. Ang pananampalatayang
walang gawa ay patay.
5. At ako’y nagsugo ng mga sugo sa kanila, na nangagsasabi, Ako’y
gumagawa ng dakilang gawain, na anupa’t hindi ako makababa: bakit ititigil ang
gawain, habang aking maiiwan, at binababa kayo? (Nehemias 6:3)
IKA-LABINGWALONG KABANATA:
1. Hindi kilala
2. Pagpapatuloy ng kasaysayan ng Israel. At muling bilangin ang tulong
ng Dios sa Kanyang mga anak.
4.
Kinakatagpo Ng Dios ang mga krisis ng
buhay sa pamamagitan ng tao na Kanyang inilaan.
5. Sapagka’t ikaw ay lubos na tumatahimik sa panahong ito, ay magtataglay
nga ng katiwasayan at kaligtasan ang mga Judio sa ibang dako, nguni’t ikaw at
ang sambahayan ng iyong magulang ay mapapahamak: at sinong nakakaalam na kung
kaya ka pinasapit sa kaharian ay dahil sa bagay na ito? ( Esther 4:14)
IKA-LABINGSIYAM NA KABANATA:
1. Hindi kilala
2. Ang aklat na ito ay nakikipagbuno sa tanong, na “Bakit nagdurusa ang
mga matuwid?”
3. Hindi tinukoy
kung para kanino ang aklat na ito subalit ito ay nababagay sa lahat ng mga
nagdurusang mananampalataya.
4. Mayroong espirituwal na dahilan kung bakit nagdurusa ang
matuwid. Ang pagdurusa ay hindi
nangangahulugan na Ang Dios ay hindi natutuwa.
5. Ngunit talastas ko na manunubos sa akin ay buhay, At siya’y tatayo
sa lupa sa kahulihulihan:
At pagkatapos na magibang ganito
ang aking balat, Gayon ma’y makikita ko Ang Dios sa aking laman:
Siyang makikita ko ng sarili,
At mamamasdan ng aking mga mata, at hindi ng iba. Ang aking puso ay natutunaw
sa loob ko. ( Job 19: 25-27)
Nguni’t nalalaman niya ang
daan aking nilalakaran; Pagka kaniyang nasubok ako ay lalabas akong parang
ginto. (Job 23:10)
IKA-DALAWAMPUNG KABANATA:
1. Si Haring
David ang may-akda ng karamihan sa Mga Awit.
2. Israel, subalit ang aklat ay ginagamit para sa debosyon, panalangin,
at pagpupuri ng mga mananampalataya sa buong siglo.
3. Ang aklat ng Mga Awit ay kilala bilang imnong aklat ng Israel. Ang ibig sabihin ng salitang “Mga Awit” ay
mga awit para sa saliw ng mga instrumentong panugtog na may kuwerdas.” Ito ang panalangin at papuring aklat ng
Biblia.
4. Ang panalangin, pagpupuri , pamamagitan, at pagtanggap ng kasalanan
ang lahat ng ito ay bahagi ng tunay na pagsamba.
5. Oh magsiparito kayo, tayo/y magsiawit sa Panginoon: Tayo’y magkaingay na may kagalakan sa
malaking bato na ating kaligtasan. (Mga Awit 95:1)
IKA-DALAWAMPU’TISANG KABANATA:
1. Solomon
2. Ang mga ito ay nakasulat sa Mga Kawikaan 1:1-6
3. Israel, subalit ang mga katotohanan para sa praktikal na pamumuhay
ay magagamit ng lahat ng mananampalataya
4. Ang karunungan mula sa itaas ay kinakailangan para sa pamumuhay sa
kapwa. Ang Mga Kawikaan ay pag-iipon ng
mga matalinong prinsipyo na ibinigay Ng Dios sa tao ( pataas) para pangunahan
ang pamumhay sa iba (pahalang).
5. Mapalad ang tao na nakakasumpong ng karunungan, At ang tao na
nagtatamo ng kaunawaan.
( Mga Kawikaan 3:13)
IKA-DALAWAMPU’TDALAWANG KABANATA:
1. Solomon
2. Ang larawan ng pakikibaka sa buhay na malayo Sa Dios.
3. Israel at sa
pangkalahatang mananampalataya na may
natatanging tuon sa mga kabataan.
4. Ang buhay na malayo Sa Dios ay walang –halaga.
5. Ito ang wakas ng bagay; lahat ay narinig: ikaw ay matakot Sa Dios,
at sundin mo ang kaniyang mga utos; sapagka’t ito ang boong katungkulan ng tao.
( Eclesiastes 12:13)
IKA-DALAWAMPU’T TATLONG KABANATA:
1. Solomon
2. Para ipakita ang kaugnayan sa pagitan Ni Jesus at ng Iglesya bilang
pagpapakita kung ano ang relasyon ng mag-asawa.
3. Sa Israel at sa lahat ng mga mananampalataya.
4. Ang banal na halimbawa ng pag-ibig sa pagitan ng lalaki at sa
kanyang asawa ang halimbawa ng kaugnayan sa pagitan Ni Jesus at ng Iglesya.
5. Ang maraming tubig ay hindi makapapatay sa pagsinta, Ni mapauurong
man ng mga baha; kung ibigay ng lalaki ang lahat na laman ng kaniyang bahay
dahil sa pagsinta, Siya’y lubos na kukutyain. (Ang Awit Ng Mga Awit 8:7)
IKA-DALAWAMPU’T APAT NA KABANATA:
1. Isaias
2. Pagtutuwid at panunumbat
3. Juda
4. Ang paghihimagsik ay umaakay sa paghihiganti. Ang pagsisisi ay
umaakay sa panunumbalik.
5. Tayong lahat na gaya ng mga tupa ay naligaw; tayo ay tumungo bawa’t
isa sa kaniyang sariling daan; at ipinasan sa kaniya ng Panginoon ang kasamaan
nating lahat. (Isaias 53: 6)
IKA-DALAWAMPU’T LIMANG KABANATA:
1. Jeremias
2. Para bigyan ng babala ang darating na paghuhukom sa pagkabihag at
tawag sa pagsisisi
3. Juda
4. Ang pagkasira at pambansang kalamidad ay kadalasang dulot ng pagsuway Sa Dios.
5. Nguni’t sinabi sa akin Ng Panginoon, Huwag mong sabihin, Ako’y bata:
sapagka’t saan man kita susuguin ay paroroon ka, at anomang iutos ko sa iyo ay
sasalitain mo.
Huwag kang matakot dahil sa kanila; sapagka’t ako’y sumasaiyo upang
iligtas kita, sabi ng Panginoon. (Jeremias 1:7-8)
IKA-DALAWAMPU’T ANIM NA KABANATA:
1. Jeremias
2. Para magbunga ng pagsisisi na kinakailangan sa espirituwal na
panunumbalik.
3. Mga Hudyo na
nabihag sa Babilonia.
4. Ang Dios ay parehong tapat sa paghuhukom at kahabagan.
5. Sa mga kaawaan nga ng Panginoon ay hindi tayo nalipol, sapagka’t ang
kaniyang mga habag ay hindi nauubos.
Ang mga yao’y bago tuwing umaga; dakila ang iyong pagtatapat.(Panaghoy
3:22-23)
IKA-DALAWAMPU’T PITONG KABANATA:
1. Ezekiel
2. Nagbabala si Ezekiel sa
darating na pagkabihag, at siya ay nagpropesiya sa mga bihag pagkatapos na ito
ay naganap.
3. Juda
4. Ang Panginoon ang nag-ayos ng
mga kasaysayan ng mga pangyayari para malaman ng mga bansa na Siya ay Dios.
5. At ako’y humahanap ng lalake sa gitna nila, na makagagawa ng bakod,
at makatatayo sa sira sa harap ko dahil sa lupain, upang huwag kong ipahamak;
nguni’t wala akong nasumpungan. (Ezekiel 22: 30)
IKA-DALAWAMPU’T WALONG KABANATA:
1. Daniel
2. Para ipakita na ang Dios ang namamahala sa mga gawain ng tao.
3. Sa mga Hudyong bihag
4. Ang Dios ang pinakamakapangyarihan at iginagalang niya ang mga
gumagalang sa Kanya.
5. At silang pantas ay sisilang na parang ningning ng langit; at silang
mangagbabalik ng marami sa katuwiran ay parang mga bituin magpakailan man. (
Daniel 12:3)
IKA-DALAWAMPU’T SIYAM NA KABANATA:
1. Oseas
2. Para ihanda ang Israel sa kanyang makasalanang kalagayan at ibalik
muli siya Sa Dios.
3. Hilagang Kaharian
ng Israel
4. Ang karanasan ay nagpapayaman ng pagkaunawa at pagmamahal.
5. Dinggin ninyo ang salita ng Panginoon… sapagka’t ang Panginoon ay
may pakikipagkaalit sa mga mananahan sa lupain, sapagka’t walang katotohanan,
ni kaawaan man, ni kaalaman man tungkol Sa Dios sa lupain. (Oseas 4:1)
IKA-TATLUMPUNG KABANATA:
1. Joel
2. Para paalalahanan ang Juda sa kanilang kasalanan at ipakita na
kailangan silang magsisi at ipaalam ang panghinaharap na plano Ng Dios para sa
bansa. Ang unang paghuhukom (1:2-2:17) ay susundan ng higit na paghuhukom
(2:18-3:21).
3. Juda
4. Kahit sa panahon ng pagtutuwid sa pamamagitan ng paghuhukom, plano
Ng Dios na pagpalain ang Kanyang mga anak sa panghinaharap.
5. At mangyayari pagkatapos, na ibubuhos Ko ang Aking Espiritu sa lahat
ng laman; at ang inyong mga anak na lalake at babae ay manganghuhula, ang
inyong mga matanda ay magsisipanaginip ng mga panaginip. Ang inyong mga binata ay mangakakakita ng mga
pangitain.
At sa mga lingkod na lalake at babae naman ay ibubuhos ko sa mga araw
na yaon ang aking Espiritu. (Joel 2:28-29)
IKA-TATLUMPU’T ISANG KABANATA:
1. Amos
2. Para tawagin na bumalik ang Israel Sa Dios.
3. Israel
4. Hanggang ngayon ang tawag sa mga bansa ay “ Maghanda na makatagpo
Ang Dios.”
5. Kaya’t ganito ang gagawin Ko sa iyo, Oh Israel; at yamang Aking
gagawin ito sa iyo, humanda kang salubungin mo ang iyong Dios, Oh Israel. (Amos
4:12)
IKA-TATLUMPU’T DALAWANG KABANATA:
1. Obadias
2. Para magbabala sa kaparusahan Ng Dios sa kasalanan.
3. Edom
4. Ibinababa Ng Dios ang makasalanan na dinadakila.
5. Bagaman ikaw ay pailanglang sa itaas na parang aguila, at bagaman
ang iyong pugad ay malagay sa gitna ng mga bituin, Aking ibababa ka mula roon ,
sabi Ng Panginoon. (Obadias 1:4)
IKA- TATLUMPU’T TATLONG KABANATA:
1. Jonas
2. Ang layunin ay hindi lamang para mag ebanghelyo sa Nineve, subalit
para maging ebidensiya sa Israel na ang kaligtasan ay hindi lang para sa mga
Hudyo.
3. Nineve
4. Ang kaligtasan ay hindi nalilimitahan ng lahi, kultura, o ibang mga
hadlang: “Ang sinumang tatawag sa pangalan Ng Panginoon ay maliligtas.” ( Roma
10:31)
5. At ang salita Ng Panginoon ay dumating kay Jonas sa ikalawa, na
nagsasabi, Bumangon ka, pumaroon ka sa Nineve, sa malaking bayang yaon, at
ipangaral mo ang pangaral na Aking iniutos sa iyo. (Jonas 3:1-2)
IKA- TATLUMPU’T APAT NA KABANATA:
1. Mikas
2. Isang tawag ng pagsisisi para maiwasan ang paghuhukom.
3. Israel at Juda
4. Hinuhusgahan Ng Dios ang mga nang-aapi sa Kanyang mga anak.
5. Kaniyang ipinakilala sa iyo , Oh tao , kung ano ang mabuti; at ano
ang hinihingi Ng Panginoon sa iyo, kundi gumawa na may kaganapan, at ibigin ang
kaawaan, at lumakad na may kababaan na kasama ng iyong Dios. (Mikas 6:8)
IKA-TATLUMPU’T LIMANG KABANATA:
1. Nahum
2. Para magbabala sa paghuhukom ng Nineve, ang kapitolyo ng imperyo ng
Asiria na binilanggo ang mga anak Ng Dios.
3. Nineve
4. Magingat, Ang Dios ay naghihiganti sa masama.
5. Ang Panginoon ay mapanibughuing Dios at nanghihiganti; ang Panginoon
ay nanghihiganti at puspos ng kapootan; Ang Panginoon ay nanghihiganti sa
Kanyang mga kaaway, at siya’y nagtataan ng kapootan sa Kaniyang mga kaaway.
(Nahum 1:2)
IKA-TATLUMPU’T ANIM NA KABANATA:
1. Habacuc
2.Gisingin ang Juda sa kanilang espirituwal na mga pangangailangan at
magbabala sa napipintong paghuhukom mula Sa Dios.
3. Juda
4. Ang matuwid ay mabubuhay sa pananampalataya.
5. Oh Panginoon, aking narinig ang kagitingan mo , at ako’y natakot: Oh
Panginoon, buhayin mo ang iyong gawa sa gitna ng mga taon; Sa gitna ng mga taon
iyong ipabatid; Sa kapootan ay alalahanin mo ang kaawaan. (Habacuc 3:2)
IKA-TATLUMPU’T PITONG KABANATA:
1. Zefanias
2. Magbabala sa Israel at sa lahat ng mga bansa sa paghuhukom Ng Dios.
3. Israel
4. Makapangyarihan Ang Dios na magligtas.
5. Ang Panginoon mong Dios ay nasa gitna mo, na makapangyarihan na
magliligtas; Siya’y magagalak dahil sa iyo na may kagalakan; Siya’y
magpapahinga sa kaniyang pag-ibig; Siya’y magagalak sa iyo na may pagawit.
(Zefanias 3:17)
IKA- TATLUMPU’T WALONG KABANATA:
1. Hagai
2. Magbigay ng inspirasyon sa mga Israel sa bagong kasigasigan para Sa Dios at ipagbigay
alam sa mga pinuno na kanilang responsabilidad na muling itatag
ang templo ng pananambahan.
3. Israel
4. Ang pagtatayo ng Kaharian Ng
Dios ang dapat atupagin ng mga tunay na mananampalataya.
5. Ngayon nga’y ganito ang sabi Ng Panginoon ng mga hukbo, Gunitain
ninyo ang iyong mga lakad. (Hagai 1:5)
IKA-TATLUMPU’T SIYAM NA KABANATA:
1. Zacarias
2. Para bigyan ng inspirasyon ang Israel na tapusin ang templo.
3. Israel
4. Namamahala Ang Dios sa mga gawain ng tao at mga bansa.
5. Sa araw na yaon ay mabubuksan ang isang bukal sa sangbahayan ni
David at sa mga mananahan sa Jerusalem, sa kasalanan, at sa karumihan.
(Zacarias 13:1)
IKA-APATNAPUNG KABANATA:
1. Malakias
2. Upang tawagin ang bansa na magsisi at bumalik sa katuwiran.
3. Israel
4. Ang panunumbalik ay resulta ng pagsisisi at pagbalik.
Parehong kinakailangan ang ugali at gawa para sa kapatawaran
5. Kung hindi ninyo didinggin, at kung hindi ninyo ilalagak sa inyong
puso upang bigyang kaluwalhatian ang Aking pangalan, sabi Ng Panginoon ng mga
hukbo, magpapasapit nga Ako ng sumpa sa inyo, at Aking susumpain ang inyong
kapalaran; oo akin na silang sinumpa, sapagka’t hindi ninyo inilagak sa inyong
puso. (Malakias 2:2)